Podatnik, który zorientował się, że w złożonej do urzędu skarbowego deklaracji popełnił błąd, ma prawo skorygować uprzednio złożone zeznanie. Skorygowanie deklaracji odbywa się poprzez złożenie deklaracji korygującej wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyny korekty. Korekta deklaracji nie należy do wyłącznych uprawnień podmiotów składających zeznania podatkowe, może się nią zająć również urząd skarbowy.
Czynności sprawdzające
Regulacje w zakresie tzw. urzędowej korekty deklaracji zawiera art. 274 Ordynacji podatkowej. Urząd skarbowy może skorygować deklarację na etapie czynności sprawdzających. Przypomnijmy, że czynności sprawdzające koncentrują się przede wszystkim na ocenie działań podatników od strony formalnej. Ich celem jest sprawdzenie terminowości składania deklaracji podatkowych, wpłacania podatków, a także stwierdzenie formalnej poprawności dokumentów przedstawionych przy składaniu deklaracji oraz wpłacaniu podatków.
Czynności sprawdzające mają także na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności deklaracji oraz wpłacanych podatków z przedstawionymi dokumentami. Nie służą one natomiast rozwiązywaniu kwestii spornych pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi.
Braki formalne
W praktyce zdarza się, że urzędnik weryfikując złożoną deklarację podatkową w trakcie czynności sprawdzających stwierdzi, że zawiera ona braki formalne: błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki. Tytułem przykładu można wymienić tutaj błędy literowe, niezgodne ze stanem faktycznym informacje o podmiocie, którego dotyczy deklaracja, czy też omyłkowe wypełnienie niewłaściwych rubryk w zeznaniu bądź pominięcie określonych pozycji w formularzu. Brakiem formalnym będzie również wypełnienie deklaracji niezgodnie z ustalonymi wymaganiami. Dotyczą one najczęściej obowiązku wypełnienia deklaracji na urzędowo określonym formularzu. W takich wypadkach, w zależności od charakteru i zakresu uchybień, organ podatkowy koryguje złożoną deklarację lub zwraca się o to do podatnika.
Warto podkreślić, że w ocenie formalnej poprawności nie będą się mieścić działania organu mające na celu sprawdzenie, czy podatnik prawidłowo realizował swoje obowiązki od strony materialnoprawnej, np. właściwe określenie przychodów i kosztów ich uzyskania przy ustalaniu podstawy opodatkowania.
Lżejsze uchybienie
Ingerencja organu podatkowego w złożoną deklarację może mieć miejsce w przypadku, gdy odstępstwa od formalnej poprawności deklaracji są mniejszej wagi. Urzędnik koryguje deklarację, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień, jeżeli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza kwoty 1 tys. zł.
Warto wskazać, że regulacje wprowadzające możliwość zastępowania podatnika przez organ podatkowy, przy korygowaniu uchybień formalnych mniejszej wagi, stwierdzonych w toku czynności sprawdzających, zostały wprowadzone do Ordynacji podatkowej od 1 września 2005 r. Celem zmian było ograniczenie konieczności osobistych kontaktów podatnika z organami podatkowymi w sprawach niebudzących kontrowersji, jak również zaoszczędzenie czasu pracownikom urzędów, którzy musieliby go poświęcić na obsługę podatników, w sprawach, które nie są sporne i tego nie wymagają.
Organ podatkowy ma obowiązek powiadomienia podatnika o dokonaniu korekty deklaracji. W tym celu urząd uwierzytelnia kopię skorygowanej deklaracji oraz doręcza ją podatnikowi. Dodatkowo podatnik powinien otrzymać informację o związanej z korektą deklaracji o zmianie wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku lub wysokości straty bądź informację o braku takich zmian.
Zgłoszenie sprzeciwu
Podatnikowi, który nie zgadza się z korektą, przysługuje prawo złożenia sprzeciwu na korektę dokonaną przez urząd skarbowy w toku czynności sprawdzających. Sprzeciw ten wnosi się do organu podatkowego, który dokonał korekty, w ciągu 14 dni od dnia doręczenia podatnikowi uwierzytelnionej kopii skorygowanej deklaracji wraz z informacją dotyczącą skutków finansowych korekty. Brak sprzeciwu po stronie podatnika oznacza, że dokonana przez urząd korekta wywoła takie skutki jak korekta deklaracji złożona przez podatnika. Natomiast w sytuacji, gdy podatnik w ustawowym terminie wniesie sprzeciw do organu podatkowego, korekta dokonana przez urzędnika zostanie anulowana.
Wprowadzenie jednocześnie z możliwością korygowania deklaracji przez urząd skarbowy instytucji sprzeciwu podatnika jest wyrazem zachowania zasady dobrowolności przez składającego deklarację przy dokonywaniu poprawek czy też uzupełnień deklaracji. Przepisy nie nakładają na podatnika obowiązku uzasadnienia sprzeciwu. Jednak w przypadku jego wniesienia organ ma prawo wezwać podatnika do osobistego skorygowania deklaracji albo wszcząć postępowania podatkowe.
Korekta podatnika
Jak wskazano powyżej, w przypadku gdy organ podatkowy stwierdzi wystąpienie błędów formalnych o skutkach finansowych nieprzekraczających kwoty 1 tys. zł, ma prawo do samodzielnego skorygowania deklaracji. Jednak w zależności od charakteru i zakresu uchybień w takiej sytuacji organ podatkowy może zwrócić się również o dokonanie korekty do podatnika. Zatem w tym przypadku organ podatkowy ma prawo wyboru drogi, którą dokona korekty. W sytuacji jednak, gdy w wyniku korekty deklaracji dojdzie do zmiany wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku lub wysokości straty w kwocie przekraczającej 1 tys. zł, organ podatkowy ma obowiązek zwrócić się do podatnika o jej skorygowanie oraz złożenie niezbędnych wyjaśnień. Jednocześnie organ podatkowy musi wskazać przyczyny, z powodu których podaje w wątpliwość informacje zawarte w kwestionowanej deklaracji.
Zasady dotyczące korekty deklaracji w toku czynności sprawdzających mają zastosowanie nie tylko do deklaracji składanych przez podatników, ale również płatników i inkasentów oraz do załączników do deklaracji.
Zaległości bez odsetek
Ordynacja podatkowa w art. 54 par. 1 pkt 7a zawiera rozwiązanie dyscyplinujące organy podatkowe do szybkiego ujawniania błędów formalnych w składanych przez podatników, płatników i inkasentów deklaracjach. Przepis ten jednocześnie chroni podmioty składające zeznania podatkowe przed konsekwencjami finansowymi zbyt późnego ujawnienia błędów formalnych. Zgodnie z jego brzmieniem odsetek za zwłokę nie nalicza się za okres od dnia następnego po upływie dwóch lat od dania złożenia deklaracji, od zaległości związanych z popełnionymi w deklaracji błędami rachunkowymi lub oczywistymi omyłkami, jeżeli w tym okresie nie zostały one ujawnione przez organ podatkowy.
WAŻNE!
Podatnik nie musi zgadzać się z korektą dokonaną przez urzędnika. Wniesienie do organu podatkowego sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia doręczenia uwierzytelnionej kopii skorygowanej deklaracji skutkuje anulowaniem korekty
WARUNKI SKUTECZNEGO DOKONANIA KOREKTY DEKLARACJI PRZEZ ORGAN PODATKOWY
  • finansowe skutki korekty nie mogą przekraczać 1000 zł
  • uwierzytelnienie kopii skorygowanej korekty
  • doręczenie podatnikowi uwierzytelnionej kopii skorygowanej korekty wraz z informacją o zmianie wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku lub wysokości straty lub informacji o braku takich zmian
MAGDALENA MAJKOWSKA
magdalena.majkowska@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 274, art. 54 par. 1 pkt 7a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).