Od 1 stycznia 2008 r. w prawie wspólnotowym zostanie wprowadzona instytucja upoważnionego przedsiębiorcy (ang. Authorised Economic Operators - AEO). W związku z tym powstała konieczność uregulowania kontroli przed przyznawaniem tego statusu polskim przedsiębiorcom.
Kontrola celna związana ze świadectwem AEO dotyczyć będzie m.in. sprawdzenia zasad funkcjonowania zainteresowanego przedsiębiorstwa oraz tego, czy posiadane przez niego systemy zarządzania ewidencjami handlowymi, kontroli wewnętrznej czy nadzoru nad przemieszczaniem towarów umożliwiają wykrywanie nielegalnych lub nieprawidłowych transakcji. Organ celny weryfikować będzie również procedury archiwizacji danych stosowane przez przedsiębiorstwo oraz jego wypłacalność.
W związku z wprowadzeniem statusu AEO zmiany nastąpią również w rozporządzeniu w sprawie rodzajów dokumentów mających znaczenie dla kontroli celnej i osób zobowiązanych do ich przechowywania.
Termin wejścia w życie tych rozporządzeń jest zharmonizowany z terminem wejścia w życie Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1875/2006 z 18 grudnia 2006 r. zmieniającego Rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2454/93 ustanawiające przepisy w celu wykonania Rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (RWKC).
Status AEO może uzyskać każdy przedsiębiorca posiadający siedzibę na obszarze celnym Unii (przewiduje się wyjątki dla przedsiębiorców spoza UE).
Od 15 listopada możliwe jest przesyłanie wniosków o wydanie świadectwa AEO do organów celnych w celu weryfikacji ich poprawności i kompletności. Wnioski należy przesyłać do dyrektorów jednej z trzech izb celnych: w Szczecinie, w Warszawie i we Wrocławiu.
Przesłanie wniosku i jego weryfikacja przed 1 stycznia 2008 r. nie mają jednak wartości prawnej. Są to jedynie czynności techniczne, polegające na weryfikacji kompletności i prawidłowości danych zawartych we wniosku. Wcześniejsze przyjmowanie wniosków, zdaniem ministerstwa, powinno umożliwić zainteresowanym przedsiębiorcom szybsze uzyskanie świadectwa AEO po ukonstytuowaniu się przepisów. Status AEO uznawany jest w całej Unii. Pozwala on na przywileje przy kontroli celnej, np. rzadsze kontrole przewożonych towarów i dokumentów, ewentualna kontrola przeprowadzana w sposób priorytetowy, wcześniejsze powiadomienia o wytypowaniu przesyłki do kontroli, możliwość wnioskowania o przeprowadzenie kontroli w innym miejscu niż urząd celny.
Formularz wniosku dostępny jest na www.mf.gov.pl.
STATUS UPOWAŻNIONEGO PRZEDSIĘBIORCY
Przedsiębiorca może posiadać:
  • świadectwo AEO - uproszczenia celne,
  • świadectwo AEO - bezpieczeństwo i ochrona,
  • świadectwo AEO - uproszczenia celne/bezpieczeństwo i ochrona.
ŚWIADECTWA AEO
Warunki badane w procedurze wydania świadectwa AEO:
  • przestrzeganie wymogów celnych (m.in. czy w ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku przedsiębiorstwo w sposób poważny nie naruszyło przepisów celnych),
  • odpowiedni system zarządzania ewidencjami handlowymi oraz ewentualnie ewidencjami transportowymi,
  • udokumentowana wypłacalność przedsiębiorstwa.
PRZEMYSŁAW MOLIK
przemyslaw.molik@infor.pl