Sprzedaż nieruchomości opodatkowana jest stawką podstawową, ale nie we wszystkich przypadkach. Obniżoną stawkę stosuje się do nieruchomości mieszkalnych, a zwolnienie do towarów używanych.

Stawka podatku dla zbywanych nieruchomości wynosi 22 proc. (np. sprzedaż lokali użytkowych, garaży). Obniżona stawka wynosi natomiast 7 proc. (np. sprzedaż w ramach budownictwa społecznego). Przy sprzedaży może mieć też zastosowanie zwolnienie z podatku (np. sprzedaż towarów używanych).

Zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

Przez towary używane rozumie się:

  • budynki i budowle lub ich części – jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej pięć lat,
  • pozostałe towary, z wyjątkiem gruntów, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku.

Zwolnienia dla towarów używanych nie stosuje się do dostawy budynków i budowli lub ich części, jeżeli przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych lub w trakcie użytkowania wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30 proc. wartości początkowej, a podatnik:

  • miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych wydatków,
  • użytkował te towary w okresie krótszym niż pięć lat w celu wykonywania czynności opodatkowanych.

Ze zwolnienia skorzysta również dostawa obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy. Zwolnienie to nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe. Zwolnienie to nie ma zastosowania też w przypadku, gdy w okresie pięciu lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu. Warte podkreślenia jest, że na podobnych zasadach nie tylko sprzedaż nieruchomości korzysta ze zwolnienia, ale też oddawanie gruntu w wieczyste użytkowanie.

Ważne!

Zwolniona z VAT jest dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę

Zwalnia się od podatku zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku lub opodatkowane stawką podatku w wysokości 0 proc. Obniżoną natomiast do wysokości 7 proc. stawkę podatku stosuje się do zbycia prawa wieczystego użytkowania gruntu w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są opodatkowane stawką 7 proc.

Ze zwolnienia z VAT korzysta też:

  • oddawanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych przeznaczonych na cele rolnicze,
  • zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntów przeznaczonych na cele rolnicze,
  • dzierżawa gruntów przeznaczonych na cele rolnicze.
Przykład: Zwolnienie dla dzierżawy
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą, zajmując się uprawą rzepaku, który następnie sprzedaje rafineriom. Posiada nieruchomości gruntowe oraz budynki i budowle, gdzie przechowuje zebrane plony oraz dokonuje wstępnej selekcji zbiorów. Z uwagi na słabą koniunkturę część gruntów chce wydzierżawić okolicznym rolnikom. W takim przypadku dzierżawa gruntów przeznaczonych na cele rolnicze będzie zwolniona z VAT.
Podstawa prawna

• Art. 5, art. 7, art. 29 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

• Par. 8 rozporządzenia ministra finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 97, poz. 970 z późn. zm.).