Obowiązujące przepisy regulują wystawianie faktur w sytuacji, gdy podatnik otrzymał częściową lub pełną płatność przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi. Jakie są natomiast konsekwencje wystawienia faktury na zaliczkę przed jej otrzymaniem?
TOMASZ MICHALIK
doradca podatkowy, partner MDDP
Kwota podatku naliczonego podlegająca odliczeniu wynika także z faktur potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego. Przepis ten zawarty jest w art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
Z tego punktu widzenia ciekawy jest więc przypadek wystawienia faktury na zaliczkę, ale przed jej otrzymaniem. Ustawa o podatku od towarów i usług we wspomnianym art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. b) wyraźnie odnosi się do faktur potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty). Zatem niewątpliwie faktura potwierdzająca dokonanie (powinno być raczej - otrzymanie, bo to otrzymujący zaliczkę wystawia fakturę) przedpłaty jest to faktura, która jest wystawiona po otrzymaniu zaliczki. Faktura wystawiona przed tym momentem, z żądaniem dokonania płatności dokumentuje jedynie istnienie tego żądania, a nie dokonanie płatności. To zaś rodzi wątpliwości co do prawa nabywcy do odliczenia podatku z takiej faktury.
Z pomocą przychodzi orzecznictwo. Warto w tym przypadku powołać się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 11 marca 2008 r. (sygn. akt I SA/Rz 932/07). WSA w tym wyroku uznał, że faktura z żądaniem zapłaty zaliczki (wystawiona przed otrzymaniem zaliczki) daje prawo podatnikowi, dla którego została wystawiona do odliczenia podatku naliczonego, ale nie w momencie jej otrzymania, lecz w momencie dokonania zapłaty zaliczki. Co ciekawe, sąd rozstrzygał sprawę, w której wykazana na fakturze kwota zaliczki została faktycznie zapłacona w trzech ratach w dwóch różnych miesiącach. WSA uznał, że podatnik, który otrzymał taką fakturę, może dokonać odliczenia wynikającego z niej podatku w tych miesiącach, w których dokonał płatności zaliczki - w kwotach, które w tych miesiącach zostały przekazane. W tym rozstrzygnięciu - korzystnym dla podatnika - sąd dał więc podatkowi wykazanemu na fakturze wystawionej przed otrzymaniem zaliczki charakter niejako prawa zawieszonego. Jego realizacja mogła następować w okresach rozliczeniowych, w których dokonywane były płatności.