TOMASZ MICHALIK
doradca podatkowy, partner MDDP
Kwota podatku naliczonego podlegająca odliczeniu wynika także z faktur potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego. Przepis ten zawarty jest w art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
Z tego punktu widzenia ciekawy jest więc przypadek wystawienia faktury na zaliczkę, ale przed jej otrzymaniem. Ustawa o podatku od towarów i usług we wspomnianym art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. b) wyraźnie odnosi się do faktur potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty). Zatem niewątpliwie faktura potwierdzająca dokonanie (powinno być raczej - otrzymanie, bo to otrzymujący zaliczkę wystawia fakturę) przedpłaty jest to faktura, która jest wystawiona po otrzymaniu zaliczki. Faktura wystawiona przed tym momentem, z żądaniem dokonania płatności dokumentuje jedynie istnienie tego żądania, a nie dokonanie płatności. To zaś rodzi wątpliwości co do prawa nabywcy do odliczenia podatku z takiej faktury.
Z pomocą przychodzi orzecznictwo. Warto w tym przypadku powołać się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 11 marca 2008 r. (sygn. akt I SA/Rz 932/07). WSA w tym wyroku uznał, że faktura z żądaniem zapłaty zaliczki (wystawiona przed otrzymaniem zaliczki) daje prawo podatnikowi, dla którego została wystawiona do odliczenia podatku naliczonego, ale nie w momencie jej otrzymania, lecz w momencie dokonania zapłaty zaliczki. Co ciekawe, sąd rozstrzygał sprawę, w której wykazana na fakturze kwota zaliczki została faktycznie zapłacona w trzech ratach w dwóch różnych miesiącach. WSA uznał, że podatnik, który otrzymał taką fakturę, może dokonać odliczenia wynikającego z niej podatku w tych miesiącach, w których dokonał płatności zaliczki - w kwotach, które w tych miesiącach zostały przekazane. W tym rozstrzygnięciu - korzystnym dla podatnika - sąd dał więc podatkowi wykazanemu na fakturze wystawionej przed otrzymaniem zaliczki charakter niejako prawa zawieszonego. Jego realizacja mogła następować w okresach rozliczeniowych, w których dokonywane były płatności.