Polak, który wyjedzie do pracy w Turcji, będzie musiał rozliczać się tam według progresywnej skali PIT. Stawki podatku wynoszą od 15 do 35 proc.
Przystąpienie Turcji do UE wzbudza wiele kontrowersji głównie ze względu na dużą i relatywnie słabo rozwiniętą gospodarkę, spodziewaną falę migracji ludności tureckiej do krajów Unii w poszukiwaniu pracy, zagrożenie terroryzmem poprzez wolny przepływ ludzi (Turcja graniczy m.in. z Irakiem i Iranem), a także politykę wobec Kurdów oraz kwestię zajmowania przez Turków Cypru Północnego.
- Niemniej jednak Polacy wyjeżdżają do pracy w Turcji, jak również są tam wysyłani przez swoich polskich pracodawców - podkreśla Izabella Budek, konsultant w dziale doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers.

Przed wyjazdem

Aby móc podjąć pracę w Turcji, należy wystąpić o pozwolenie na pracę. Jak podpowiada Izabella Budek, Polak przebywający poza Turcją składa wniosek o pozwolenie na pracę do przedstawicielstwa dyplomatycznego Turcji, który następnie zostanie przesłany bezpośrednio do tureckiego ministerstwa pracy. W ciągu 90 dni od uzyskania tego pozwolenia należy wystąpić o wizę uprawniającą do wjazdu na teren Turcji, natomiast w ciągu 30 dni od przekroczenia granicy należy wystąpić do ministerstwa spraw wewnętrznych o pozwolenie na pobyt.
- Polak, który posiada ważne pozwolenie na pobyt na terenie Turcji (lub jego pracodawca), składa wniosek o pozwolenie na pracę bezpośrednio do ministerstwa pracy. Czas oczekiwania na zgodę wynosi 90 dni. Pozwolenie na pracę na czas określony jest ważne przez rok. Po wygaśnięciu tego okresu pozwolenie może zostać przedłużone na kolejne trzy lata, a po upływie tego czasu o następne sześć lat - tłumaczy Izabella Budek.
Dodaje również, że pozwolenie na pracę na czas nieokreślony może uzyskać Polak, który legalnie i nieprzerwanie przebywa na terenie Turcji przez co najmniej osiem lat lub pracuje legalnie od sześciu lat.
Pozwolenie na pracę dla obcokrajowców pracujących niezależnie jest wydawane pod warunkiem, że przebywają oni legalnie i nieprzerwanie na terenie Turcji od co najmniej pięciu lat.
REJESTRACJA DLA CELÓW PODATKOWYCH
Osoba przyjeżdżająca do Turcji powinna zarejestrować się dla celów podatkowych i ubezpieczeń społecznych. Generalnie to pracodawca powinien dokonać rejestracji pracownika do właściwych urzędów w Turcji. Osoba pracująca w tureckiej firmie będzie zobowiązana do wypełnienia jedynie odpowiedniej formy identyfikacyjnej, tak aby umożliwić pracodawcy złożenie wymaganych dokumentów w imieniu pracownika.

Rezydencja podatkowa

Z informacji Izabelli Budek wynika, że dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych osoba będzie uważana za rezydenta podatkowego Turcji, jeśli: posiada miejsce zamieszkania w Turcji lub jeśli przebywa w Turcji nieprzerwanie przez więcej niż sześć miesięcy w roku kalendarzowym. Tymczasowe wyjazdy z Turcji nie są rozważane jako przerwa w liczeniu dni spędzonych w Turcji.
- Generalnie te osoby, które staną się rezydentami podatkowymi Turcji, będą zobowiązane do zadeklarowania i opodatkowania w Turcji swojego światowego dochodu. Jednocześnie osoby uważane za nierezydentów podatkowych tego kraju będą opodatkowywały tylko dochód mający źródło w Turcji - podkreśla ekspert PricewaterhouseCoopers.
Według naszej rozmówczyni, w przypadku gdy Polak, który jest polskim rezydentem podatkowym, zostanie również uznany za rezydenta podatkowego przez tureckie władze skarbowe, powstały w konsekwencji konflikt rezydencji zostanie rozwiązany na podstawie konwencji podpisanej między Polską a Turcją.

Podatek od dochodów

W Turcji dochodem z pracy podlegającym opodatkowaniu są wszystkie kwoty dane do dyspozycji zarówno w naturze, jak i wypłacone w gotowce powstałe wskutek zatrudnienia danej osoby w Turcji.
- W katalogu tym znajdują się m.in.: pensje, premie, prowizje, wyrównania, dodatki związane z kosztami życia, opłaty za wynajem mieszkania dla pracownika, płatności za szkołę, dodatki za rozłąkę itp. - wyjaśnia Izabella Budek.
Wskazuje też, że dochody z pracy podlegające opodatkowaniu są przeliczane na bazie kasowej i dlatego np. w przypadku premii otrzymanej za pracę świadczoną przed przyjazdem do Turcji należy uzyskać odpowiednie poświadczenie, że dochód ten nie jest związany z pracą w Turcji - w innym przypadku dochód ten będzie podlegał opodatkowaniu w tym kraju. W odwrotnej sytuacji, w momencie wypłaty premii za pracę w Turcji po wyjeździe z tego kraju - dochód ten będzie generalnie podlegał opodatkowaniu w Turcji.
Osoba, która przyjeżdża do pracy w Turcji, nie musi się martwić, że sama będzie zobowiązana do zapłaty podatku. W Turcji - jak wynika z informacji Izabelli Budek - to pracodawca lub osoba, na rzecz której świadczone są usługi, jest zobowiązana do pobierania podatku z wypłacanej pośrednio lub bezpośrednio pensji pracownikowi poprzez system listy płac.

Powrót do Polski

Polak wyjeżdżający z Turcji po zakończeniu pracy w tym kraju powinien złożyć zeznanie podatkowe do władz skarbowych tego kraju oraz zapłacić należy podatek w ciągu 15 dni przed wyjazdem. Po zapłaceniu należności podatkowych osoba powinna także wyrejestrować się z tureckiego urzędu skarbowego. Należy zauważyć, że taki obowiązek nie jest nałożony na osoby, które nie są zobowiązane do złożenia zeznania podatkowego.
- Osoba opuszczająca Turcję będzie generalnie uważana za nierezydenta podatkowego tego kraju. Jakikolwiek dochód osiągnięty z pracy w Turcji po wyjeździe będzie podlegał opodatkowaniu w Turcji (np. premia otrzymana po wyjeździe z tego kraju za pracę świadczoną na terytorium Turcji), chyba że umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania stanowi inaczej - stwierdza Izabella Budek.
Przypomina jednocześnie, że dochody uzyskane przez Polaka na terytorium Turcji zostaną wyłączone z opodatkowania w Polsce (jeśli osoba ta jest uważana za rezydenta podatkowego Polski) zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską a Turcją. Natomiast zostaną one doliczone do dochodów osiągniętych przez pracownika ze źródeł położonych w Polsce w celu obliczenia tzw. efektywnej stawki podatkowej (metoda wyłączenia z progresją). Z związku z tym Polak wybierający się do pracy w Turcji nie powinien niepokoić się, że jego dochody zostaną opodatkowane podwójnie.
ODLICZENIA PODATKOWE W TURCJI
Jeśli chodzi o wydatki na cele służbowe i prywatne, to jakiekolwiek niezwrócone wydatki związane ze służbowymi wyjazdami lub służbowymi rozrywkami nie podlegają odliczeniu od dochodu z pracy. Jednocześnie odliczeniu od dochodu do opodatkowania podlegają składki na prywatne ubezpieczenie zdrowotne (do określonego limitu), pod warunkiem że składki te są płacone do firm ubezpieczeniowych mieszczących się w Turcji. Ponadto od podatku można odliczyć w Turcji wpłacane składki na zatwierdzone plany emerytalne ulokowane w Turcji (do określonego limitu). Ponadto od 1 stycznia 2008 r. dodatek związany z minimum życiowym jest także dostępny dla rezydentów Turcji osiągających dochód z pracy. Dodatek ten jest kalkulowany jako procent rocznego minimalnego wynagrodzenia mającego zastosowanie na początku danego roku i jest on zależny od struktury gospodarstwa domowego podatnika (bierze się pod uwagę np. liczbę dzieci). Dodatek ten można odliczyć od podatku do zapłaty.
Osoby płacące swoje należności podatkowe w rozliczeniu podatkowym rocznym mogą także odjąć od dochodu zadeklarowanego w zeznaniu podatkowym swoje oraz członków rodziny udokumentowane wydatki na cele zdrowotne i edukacyjne powstałe w Turcji. Takie odliczenie nie może przekroczyć jednak 10 proc. podstawy opodatkowania. Dodatkowo jakiekolwiek wydatki uprzednio użyte jako odliczenia nie mogą być jeszcze raz wykorzystane w zeznaniu podatkowym.
PODSTAWA PRAWNA
• Konwencja z 28 czerwca 1996 r. zawarta między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Tureckiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz.U. z 1997 r. nr 11, poz. 58).