Koszty dyskonta weksli (odsetki dyskontowe, prowizja bankowa), którego rezultatem było otrzymanie przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą pieniędzy w terminie wcześniejszym, niż to wynika z terminu płatności weksli, mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

STAN FAKTYCZNY
Jeden ze składów orzekających w sprawie dotyczącej kosztów uzyskania przychodów wystąpił z pytaniem, czy koszty dyskonta weksli (odsetki dyskontowe, prowizja bankowa), których efektem jest uzyskanie przez spółkę pieniędzy w terminie wcześniejszym, niż to wynika z terminów płatności weksli, są kosztem uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Spór dotyczył stanu prawnego obowiązującego w 2000 roku.
UZASADNIENIE
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów zauważył, że od czerwca do grudnia 2000 r. podatniczka złożyła do dyskonta weksle wystawione przez jej kontrahentów i uzyskała w bankach kredyty dyskontowe na kwotę 14 150 tys. zł, płacąc za nie 741 450,07 zł prowizji i odsetek. W ocenie NSA wynika z tego, że w rozpatrywanym przypadku można mówić o ciągłości działania polegającego na wykorzystaniu popularnej w obrocie gospodarczym linii dyskontowej. I spełnia ona w istocie funkcję kredytu obrotowego. Sens dokonywanych operacji sprowadzał się bowiem do tego, że spółka składała w banku otrzymane weksle do dyskonta, czyli wykupywania ich przez bank przed terminem płatności. Było to konsekwencją zawartych z kontrahentami porozumień wekslowych, których strony jako formę zapłaty za dostarczony przez spółkę złom ustaliły weksle płatne w oznaczonym dniu. Uzyskane w wyniku dyskonta weksli środki pieniężne były rozliczane jako należności od poszczególnych kontrahentów.
Jak podkreślił NSA, posiadacz weksla może żądać zapłaty sumy wekslowej dopiero z nadejściem terminu zapłaty. Zobowiązanie wynikające z wystawienia weksla (zarówno trasowanego, jak i własnego) ma charakter abstrakcyjny. Jest oderwane od podstawy prawnej wierzytelności. Wystawienie weksla stwarza jego posiadaczowi możliwość uzyskania sumy wekslowej przed nadejściem terminu płatności w ramach wspomnianego wcześniej kredytu dyskontowego udzielanego przez banki, zazwyczaj niżej oprocentowanego niż inne formy kredytu. Kosztem takiego kredytu są odsetki dyskontowe i prowizja, o które pomniejsza się wypłacaną posiadaczowi weksla sumę wekslową. Odsetki stanowią w ocenie NSA cenę udzielonego kredytu.
Operacje dyskonta weksli, charakteryzujące się - tak jak w analizowanym przypadku - elementem ciągłości działania - umożliwiają utrzymanie płynności finansowej, a tym samym służą zachowaniu czy też bieżącemu zabezpieczeniu źródła przychodów.
Należy przyjąć, że w stanie prawnym obowiązującym w 2000 roku koszty dyskonta weksli (odsetki dyskontowe, prowizja bankowa), którego rezultatem było otrzymanie przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą pieniędzy w terminie wcześniejszym, niż to wynika z terminu płatności weksli, mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Uchwała 7 sędziów NSA z 18 czerwca 2007 r., niepublikowany
SYGN. AKT II FPS 8/06
ALEKSANDRA TARKA