Wypłacone przez pracodawców odprawy stanowią przychód pracowników. Dotyczy to również wypłat dla byłych pracowników. Oznacza to, że takie odprawy są opodatkowane. Natomiast odsetki od nieterminowo wypłaconych odpraw są zwolnione z podatku dochodowego.

Czy wypłacona odprawa stanowi przychód

Czy odprawa wypłacona byłemu pracownikowi stanowi przychód z tytułu dotychczasowego stosunku pracy?
Tak
Źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
O tym, czy świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy, decyduje okoliczność, czy może je otrzymać wyłącznie pracownik czy także inna osoba niezwiązana z pracodawcą. Podstawą nabycia prawa do odprawy pieniężnej przez byłego pracownika jest łączący go poprzednio z pracodawcą stosunek pracy. Wobec tego odprawa wypłacona byłemu pracownikowi stanowi przychód z tytułu dotychczasowego stosunku pracy.
Podstawa prawna
• Art. 10, 12 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy otrzymane odsetki są opodatkowane

Czy odsetki od nieterminowo wypłaconej odprawy są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Nie
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia z opodatkowania odszkodowania, gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Z tego wynika, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego korzystają tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów ustawy lub aktów wykonawczych bądź wyroków sądowych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.
Z ustawy wynika, że otrzymane odprawy i odszkodowania wypłacone na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy nie zostały objęte zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych. Z kolei przepisy ustawy zwalniają z podatku dochodowego odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń. Z ustawowych regulacji wynika, że odsetki wynikające ze zwłoki w wypłacie przysługujących należnych pracownikowi świadczeń wynikających m.in. ze stosunku pracy mają charakter odszkodowawczy za opóźnienie tej wypłaty i są wolne od podatku dochodowego. Zatem wypłacona odprawa stanowi przychód i jest opodatkowana, natomiast odsetki od nieterminowej wypłaty takiej odprawy korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego.
Podstawa prawna
• Art. 10, 12, 21 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy pracodawca mógł pobrać zaliczkę

Wyrokiem sądowym od pracodawcy została zasądzona odprawa. Pracodawca wypłacił zaległą odprawę, lecz odprowadził od niej zaliczkę na podatek dochodowy. Czy miał do tego prawo?
Tak
Odprawa pieniężna stanowi dla celów podatkowych przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ważne jest to, aby stosunek pracy stanowił prawną podstawę wypłaty tych należności. Zdarza się, że zakład pracy dokonuje wypłaty odprawy pieniężnej zasądzonej wyrokiem sądu na rzecz byłego pracownika. Także w takiej sytuacji zakład pracy, jako płatnik, zobowiązany jest na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do obliczenia i poboru zaliczki na podatek dochodowy. Zgodnie ze wspomnianą ustawą, zakłady pracy są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej. Płatnik ma zatem obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy na zasadach określonych w ustawie. Za stanowiskiem takim przemawia fakt nałożenia przez ustawodawcę wskazanym przepisem obowiązku pobierania zaliczek na podatek od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku pracy. Tymczasem pojęcie osoby odnosi się zarówno do aktualnych, jak i byłych pracowników. Pracodawca, który wypłacił zaległą odprawę pieniężną na podstawie wyroku sądu, jest zatem zobowiązany do poboru zaliczki na podatek.
Podstawa prawna
• Art. 31, 32 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy odprawę można uznać za odszkodowanie

Czy odprawę pieniężną otrzymaną od pracodawcy można uznać za odszkodowanie zwolnione z opodatkowania?
Nie
Wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z określonymi jednak wyjątkami. Do wyjątków tych zalicza się m.in. określone w prawie pracy odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę; odprawy pieniężne wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników; a także odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym.
Odprawa pieniężna stanowi dla celów podatkowych przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne jest w takim przypadku, żeby stosunek pracy stanowił prawną podstawę wypłaty tych należności. Zatem odprawy pieniężnej otrzymanej od pracodawcy nie można uznać za odszkodowanie zwolnione z opodatkowania.
Podstawa prawna
• Art. 10, 12, 21 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy odprawę należało zaliczyć do dochodu

Odprawę emerytalną pracodawca, jako płatnik, zaliczył do dochodu z wynagrodzenia i pobrał zaliczkę na podatek dochodowy. Czy jednak wypłaconej odprawy nie należało potraktować jako odszkodowanie i nie pobrać zaliczki na podatek dochodowy?
Tak
Przypomnijmy regulacje ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stanowią one, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem m.in. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę oraz odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Z treści tego przepisu nie wynika, że zrównano odszkodowania z odprawami. W związku z tym za prawidłowe należy uznać stanowisko, że odprawa emerytalna - w związku z przejściem na emeryturę - jest w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Od odprawy takiej trzeba pobrać zaliczkę na podatek.
Podstawa prawna
• Art. 21, 31, 32 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy traktować ulgowo odprawę emerytalną

Czy do odprawy emerytalnej można zastosować określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych warunki opodatkowania będące przywilejem emerytów i rencistów?
Nie
Wysokość jednorazowej odprawy pieniężnej wypłacona podatnikowi została przyznana na podstawie ustawy o Służbie Cywilnej. Zgodnie z przepisami tej ustawy, członkowi korpusu służby cywilnej, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę, przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. Jeżeli natomiast członek korpusu Służby Cywilnej przepracował co najmniej 20 lat w służbie cywilnej, to jednorazowa odprawa przysługuje w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Przyznana podatnikowi jednorazowa odprawa pieniężna, w związku z przejściem na emeryturę, jest świadczeniem mającym charakter przychodu ze stosunku pracy. Może ją bowiem otrzymać wyłącznie pracownik, a nie emeryt. Datą wymagalności tego świadczenia jest dzień rozwiązania stosunku pracy. Skoro zatem podmiotem uprawnionym do otrzymania odprawy emerytalnej jest pracownik, to brak jest podstaw prawnych do zastosowania wobec niego warunków opodatkowania będących przywilejem emerytów i rencistów określonym w art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy podatkowej.
Podstawa prawna
• Art. 30, 31, 32 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
• Art. 64 ust. 1 ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o służbie cywilnej (Dz.U. nr 170, poz. 1218 z późn. zm.)