Faktury VAT wystawione za przejazdy do pracy nie są okresowymi biletami miesięcznymi komunikacji autobusowej. Nie mogą być też podstawą do zastosowania wyższych kosztów uzyskania przychodów.

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Podatniczka ponosi koszty dojazdów do pracy udokumentowane imiennymi biletami okresowymi (faktura VAT) wystawionymi przez firmy przewozowe prywatne. W pozycji nazwa usługi na fakturze figuruje „bilet okresowy na trasie Z. - L.” ilość 20 sztuk. Czy posiadane dokumenty (faktury VAT) potwierdzające przejazdy mogą być traktowane jako okresowe bilety miesięczne komunikacji autobusowej?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Ustawa o PIT w art. 22 ust. 11 stanowi, że jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.
Zatem ryczałtowe koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych nie mają charakteru bezwzględnie obowiązującego. W przypadku bowiem, gdy podatnik poniósł wyższe wydatki związane z dojazdem do miejsca wykonywania pracy niż określona miesięczna norma kosztu uzyskania przychodu i może udokumentować fakt ich poniesienia określonymi przez ustawodawcę dokumentami, wówczas ma prawo do uwzględnienia kosztów faktycznie poniesionych. Sformułowanie zawarte w art. 22 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest jednoznaczne i zobowiązuje podatnika do udokumentowania wydatków faktycznie poniesionych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi. Wniosek taki potwierdza m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 stycznia 1999 r. (sygn. akt. SA/Sz 490/98; niepublikowany), w którym sąd wyjaśnił, że sformułowanie art. 22 ust. 11 ustawy o PIT jest jednoznaczne i pozwala wykazywać wydatki faktycznie poniesione wyłącznie imiennymi biletami okresowymi. Dowód ten nie może być więc zastąpiony innym.
W związku z brzmieniem art. 22 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie można dowodzić faktu poniesienia kosztów i ich wysokości jakimkolwiek środkiem dowodowym. Ustawodawca wymaga bowiem, aby fakt poniesienia kosztów uzyskania przychodów został udokumentowany wyłącznie imiennymi biletami okresowymi. Gdyby ustawodawca dopuszczał możliwość udokumentowania tych wydatków imiennymi biletami okresowymi, fakturami VAT i innymi dokumentami, to wynikałoby to wprost z treści wskazanego art. 22 ust. 11 ustawy o PIT.
Faktury VAT nie można uznać za tożsamy ze wskazanym przez ustawodawcę imiennym biletem okresowym. Istotnym elementem określenia jest słowo bilet. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego bilet to kartka z odpowiednim nadrukiem wydającej ją instytucji, będąca dowodem uiszczenia opłaty przez nabywcę i uprawniająca do określonej, zwykle jednorazowej usługi, np. bilet miesięczny, okresowy.
Skoro bilet uprawnia do usługi, to musi być nabyty przed skorzystaniem z niej. Z faktury VAT podatniczki wynika m.in., że wystawiono ją określonego dnia za 20 sztuk biletów okresowych na trasie Z.- L. Z tego względu brak podstaw do uznania wskazanego dokumentu za imienny bilet okresowy.
W omawianym przypadku podatnik ponosi koszty związane z dojazdem do zakładu pracy znajdującego się poza miejscem jego stałego zamieszkania, które dokumentuje jedynie fakturą VAT wystawioną na jego nazwisko przez firmę świadczącą usługi przewozowe. Faktury VAT wystawione na nazwisko podatnika nie zostały wymienione w art. 22 ust. 11 ustawy o PIT, a zatem podatniczka nie może zastosować rocznych kosztów uzyskania przychodów w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych fakturami VAT w zeznaniu podatkowym.
Postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Zamościu z 26 lipca 2007 r., nr PO III/415-15/07
EWA MATYSZEWSKA