Subskrybuj nas na Youtube
Przedsiębiorcy, którzy osiągnęli obrót wyższy niż 50 mln euro, oraz podatkowe grupy kapitałowe będą publikować informacje o realizowanej strategii podatkowej. Jak dowiedział się DGP, już za ten rok, czyli do końca 2021 r.
/>
Nowy obowiązek wynika z art. 27c ustawy o CIT dodanego przez nowelizację ustaw o podatkach dochodowych z 28 września 2020 r. (Dz.U. poz. 2123).
Dorota Bokszczanin-Domalewska, starszy menedżer w dziale doradztwa prawno -podatkowego w PwC, zwracała uwagę, że z powodu braku przepisów przejściowych nie wiadomo, kiedy powinna być opublikowana pierwsza informacja o strategii podatkowej. – Skoro wchodzi ona w życie od początku 2021 r., a prawo nie działa wstecz, to nowy obowiązek należy wypełnić do końca 2022 r. za rok podatkowy 2021 (lub zaczynający się po tej dacie, jeśli jest inny niż kalendarzowy) – uważała ekspertka.
Zapytaliśmy o to Ministerstwo Finansów. Z odpowiedzi, którą otrzymaliśmy, wynika jednak, że podatnicy podlegający temu obowiązkowi będą zobowiązani do sporządzenia i opublikowania informacji już za 2020 r., w terminie do 31 grudnia 2021 r. (patrz ramka).
Przepisy mętne, kary klarowne
Przepisy nie wyjaśniają jednak, jak powinna wyglądać taka informacja, jak bardzo szczegółowa powinna być oraz jak uniknąć przekazania fiskusowi poufnych informacji o biznesie, nie narażając się na zarzut ukrywania przed nim danych.
Klarowne są za to kary za niewykonanie nowych obowiązków. Podatnik, który do końca roku nie powiadomi naczelnika urzędu skarbowego o adresie strony internetowej, na której publikuje strategię, może zapłacić nawet 250 tys. zł. Dla porównania wysokość kar w Wielkiej Brytanii (to jeden z dwóch krajów na świecie, gdzie istnieje obowiązek ujawnienia strategii podatkowej; drugim jest Australia) za niewykonanie podobnych obowiązków zaczyna się od 7,5 tys. funtów (ok. 37 tys. zł).
Grzegorz Niebudek, adwokat i partner zarządzający w LTCA, zwraca uwagę, że skala jawności, której wymaga fiskus od największych firm, jest bezprecedensowa. – Obowiązek ujawnienia strategii podatkowej występuje jedynie w dwóch innych krajach, a jeśli przyjrzymy się polskim przepisom, okazuje się, że w żadnym z nich nie podaje się do wiadomości publicznej tak szczegółowych informacji – zauważa.
Co należy zrobić
Zgodnie z nowym art. 27c ustawy o CIT informacją o realizowanej strategii podatkowej powinny podzielić się z opinią publiczną dwie kategorie przedsiębiorstw. Są to:
- ponad 2800 (według stanu na 1 września br.) największych podmiotów, których obroty były wyższe niż 50 mln euro,
- 65 podatkowych grup kapitałowych (według stanu na 1 września br.).
Przepis nie precyzuje natomiast, jak powinna wyglądać nowa informacja. Wymienia jedynie niektóre przykładowe dane (patrz infografika), które powinny się w niej znaleźć, i to z uwzględnieniem „charakteru, rodzaju i rozmiaru prowadzonej działalności”. Pewne jest tylko to, że w strategii podatkowej nie trzeba będzie publikować informacji objętych tajemnicą handlową, przemysłową, zawodową lub procesu produkcyjnego.
Nie pomogły konsultacje
Eksperci wskazują, że podczas prac nad nowymi przepisami ustawodawca nie zadbał o precyzyjne wyjaśnienia wielu wątpliwości. Odrzucał też uwagi zgłaszane w trakcie konsultacji publicznych.
W trakcie konsultacji pojawił się np. postulat dodania jednoznacznego przepisu przejściowego: „Pierwszym rokiem, za który należy sporządzić i podać do publicznej wiadomości sprawozdanie z realizacji strategii podatkowej za rok podatkowy, o której mowa w art. 2 pkt 22, jest rok rozpoczynający się po 31 grudnia 2020 r.”. MF uznał jednak tę uwagę za niezasadną.
Niejasne pojęcia…
Małgorzata Samborska zwraca też uwagę, że nie do końca wiadomo, co powinna zawierać informacja o realizacji strategii podatkowej. – Katalog elementów, który powinna zawierać zgodnie z przepisami, ma charakter otwarty. Zawsze więc istnieje ryzyko, że fiskus uzna, iż biorąc pod uwagę „charakter, rodzaj i rozmiar prowadzonej działalności”, informacja jest niepełna lub wadliwa – przestrzega.
Resort finansów nie planuje jednak publikować wzoru sprawozdania z realizacji strategii podatkowej.
– Wiele pojęć i sformułowań użytych przez ustawodawcę jest faktycznie nieprecyzyjnych – przyznaje Dorota Bokszczanin-Domalewska. Przytacza pojęcie „informacje dotyczące dokonywania rozliczeń podatkowych podatnika na terytoriach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową”.
– Nie wiadomo, czy wystarczy powiadomić opinię publiczną i fiskusa, że takie transakcje występują, czy też szczegółowo podać w informacji konkretne kraje i wartości tych transakcji – mówi ekspertka PwC.
…i inne zagrożenia
Grzegorz Niebudek dodaje, że publikacja informacji o transakcjach z rajami podatkowymi i dokonanych restrukturyzacjach może naruszać dane objęte tajemnicą handlową, przemysłową, zawodową lub procesu produkcyjnego. To zaś może być dla firmy kłopotliwe, bo publikowane dane może łatwo wykorzystać konkurencja.
To jednak niejedyne zagrożenie. – Jak wynika z uzasadnienia do nowelizacji, dane publikowane w ramach informacji o realizowanej strategii podatkowej mogą posłużyć organom Krajowej Administracji Skarbowej do pozyskiwania wstępnych informacji o działaniach podatników. Trzeba więc uważać, co napiszemy w sprawozdaniu, bo po jego publikacji mogą do nas zapukać urzędnicy skarbówki – przestrzega ekspert LTCA.
Jak przygotować strategię?
Zdaniem Małgorzaty Samborskiej pomocne będzie skorzystanie ze wskazówek opublikowanych w dokumencie powiązanym z tzw. programem współdziałania „Wytyczne Ram Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego”. Podobną radę ma Dorota Bokszczanin-Domalewska, która przypomina, że zgodnie z tymi wytycznymi strategia podatkowa powinna dotyczyć wielu zagadnień, takich jak wizja i misja podatkowa, długoterminowe cele podatkowe i poziom akceptowalnego ryzyka, poziom zaangażowania organu zarządzającego i sposób, w jaki realizowane jest raportowanie podatkowe. Strategia powinna być także dopasowana do wielkości i struktury przedsiębiorstwa oraz branży, w której ono działa.
– Nadszedł więc czas, aby rozpocząć od audytu już posiadanych procedur i aktualnego podejścia spółki do realizacji obowiązków podatkowych. Następnym krokiem powinno być sporządzenie strategii i jej wdrożenie (przeszkolenie wewnętrzne pracowników) i dopiero potem sporządzenie sprawozdania oraz podanie go do wiadomości publicznej. Firmy czeka dużo pracy i warto, aby nie odkładały jej na ostatnią chwilę – apeluje Grzegorz Niebudek.
Będą też korzyści
Nowe przepisy niosą ze sobą nie tylko zagrożenia, ale też konkretne korzyści – przyznają eksperci. – Przyjęcie i stosowanie zasad wewnętrznej kontroli rozliczeń nie tylko chroni przed sankcjami, które może nałożyć organ kontrolny, oraz przed ryzykiem zarzutu o brak dochowania należytej staranności podatkowej. Może też dać podstawy do rewizji rozliczeń na korzyść podatnika – uważa Małgorzata Samborska.
Podobnego zdania jest Grzegorz Niebudek.
– Plusem nowych przepisów może być poprawa wewnętrznej organizacji spółki, a prawidłowe określenie realizacji funkcji podatkowej wraz z określeniem ról, kompetencji i odpowiedzialności jest zjawiskiem pożądanym w każdej organizacji – podsumowuje.
Odpowiedź MF na pytanie DGP
Nowe przepisy ustawy o CIT w tym zakresie wchodzą w życie 1 stycznia 2021 r. Podatnicy będą zobowiązani do publikowania informacji na stronie internetowej i przekazywania jej urzędowi skarbowemu do końca dwunastego miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego. Z uwagi na to, iż ustawa nowelizująca nie przewiduje szczególnych regulacji przejściowych, podatnicy podlegający obowiązkowi będą zobowiązani do sporządzenia i opublikowania informacji już za 2020 r., w terminie do 31 grudnia 2021 r.
