Kto sprzedaje udziały w spółce z o.o. powstałej z przekształcenia spółki komandytowej, nie odlicza wydatków, które faktycznie poniósł na wkład, tylko wartość swojego udziału w majątku spółki komandytowej wycenioną na potrzeby przekształcenia – orzekł NSA.
Tym samym Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się z podatnikiem, że kosztem przy zbyciu udziałów może być wartość bilansowa, a nie historyczna, jak twierdził fiskus.
Nie wszystkie składy orzekające podzielają tę wykładnię. Część przyznaje rację organom podatkowym, czego przykładem jest wyrok z 3 października 2019 r. (sygn. akt II FSK 3677/17). NSA stwierdził w nim, że kosztem uzyskania przychodu ze zbycia udziałów w spółce z o.o. powstałej w wyniku przekształcenia spółki jawnej powinny być wydatki, które w przeszłości zostały poczynione na nabycie udziałów przez wspólników spółki jawnej (przed jej przekształceniem).
W tej kwestii rozbieżne orzeczenia zapadają od lat i ani sądy administracyjne nie zdecydowały się na poddanie jej pod uchwałę, ani ustawodawca – na doprecyzowanie przepisu.
Chodzi o art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, który mówi, że wydatki na objęcie udziałów lub akcji stanowią koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji).

Cena udziałów

Spór o wykładnię tego przepisu toczyli z fiskusem małżonkowie będący wspólnikami spółki komandytowej. Wnieśli do niej wkład niepieniężny w postaci udziałów w składnikach majątku wykorzystywanego wcześniej w ramach prowadzonych indywidualnie biznesów. W zamian za aport stali się wspólnikami spółki komandytowej. Teraz spółka ta miała się przekształcić w spółkę z o.o. Po przekształceniu małżonkowie zamierzali sprzedać swoje udziały.
Spytali, czy w świetle art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT kosztem uzyskania przychodu będzie dla nich wartość składników wniesionych do spółki komandytowej (koszt historyczny), czy może wartość udziałów w majątku spółki komandytowej, wycenionych na dzień przekształcenia, za które objęli udziały w spółce z o.o. (koszt bilansowy).
Podatnicy opowiadali się za kosztem bilansowym. Uważali więc, że będzie nim kwota stanowiąca określony procent odpowiadający udziałowi każdego ze wspólników w majątku spółki komandytowej, wyceniony na potrzeby przekształcenia w spółkę z o.o. Za ten majątek – argumentowali – objęli udziały w spółce z o.o., które teraz zamierzają sprzedać.
Tłumaczyli, że gdyby kosztem miała być wartość historyczna, to ustawodawca zastrzegłby to w przepisie, pisząc np. o „pierwotnych wydatkach”.

Liczy się wkład

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak, że podatnicy nie mają racji. Stwierdził, że kosztem uzyskania przychodu powinny być wydatki poniesione na wkład do spółki komandytowej, a więc przekształcanej.
Podkreślił, że przekształcenie spółek nie może być sposobem na aktualizowanie kosztów poprzez podnoszenie ich wartości w stosunku do wydatków faktycznie poniesionych przed przekształceniem (historycznych).

Tyle, ile kosztowało

Małżonkowie wygrali w sądach obu instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wskazał, że w momencie zbycia udziałów spółki z o.o. spółka komandytowa nie będzie już istniała, tym samym wartość wydatków, które podatnicy ponieśli na wkład do niej, jest już bez znaczenia. Istotna jest wartość majątku spółki komandytowej na dzień jej przekształcenia w spółkę z o.o. – stwierdził WSA.
Dodał, że nabycie udziałów spółki z o.o. „kosztowało” podatników udziały w spółce komandytowej i w związku z tym to ta kwota powinna zostać odliczona od przychodu.
Poznański sąd odwołał się przy tym do wyroków NSA zapadłych w podobnych sprawach, m.in. z 8 września 2018 r. (sygn. akt II FSK 2259/14) oraz z 1 lutego 2017 r. (sygn. akt II FSK 4103/14).
Tę korzystną dla podatników wykładnię podtrzymał NSA również w tej sprawie. Uzasadniając wyrok, sędzia Bogusław Woźniak również nawiązał do wcześniejszych orzeczeń NSA.
– Niektóre składy orzekające uznawały, że koszt powinien być historyczny, ale skład, który dziś orzeka w tej sprawie, przychyla się do stanowiska, że koszt powinien być jednak bilansowy – powiedział sędzia.
Dodał, że tak samo NSA orzekł 13 lutego 2020 r. (sygn. akt II FSK 720/18).

orzecznictwo

Wyroki NSA z 12 sierpnia 2020 r., sygn. akt II FSK 1677/18 oraz II FSK 1678/18 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia