Nie tego spodziewali się przedsiębiorcy. Najczęściej pojawiający się postulat to odroczenie terminów na zapłatę podatków, sporządzenie CIT-8 oraz sprawozdań finansowych za 2019 r.
Agnieszka Baklarz biegły rewident, członek zarządu w A. Bombik Kancelaria Biegłego Rewidenta Sp. z o.o.
/
DGP
Szczegółowe założenia projektu specustawy omówiliśmy wczoraj („Pakiet zmian podatkowych w związku z koronawirusem”, DGP nr 57/2020). Dziś je przypominamy, zestawiając z postulatami, które w projekcie się nie znalazły.
Prawdopodobnie 24 marca (wtorek) specustawą zajmie się rząd, a pod koniec tygodnia jej projekt ma trafić do Sejmu. Na razie rozczarowuje on zarówno
przedsiębiorców, jak i doradców podatkowych.
Eksperci wskazują, że
rozwiązania w innych krajach idą znacznie dalej. Często decydują się one na odroczenie bądź zawieszenie zobowiązań w zakresie VAT na kilka miesięcy, a potem na rozłożenie ich na raty. Rządy niektórych państw obniżają stawki
podatku w sektorach dotkniętych epidemią.
‒ A Polska zgodziła się na przesunięcie wdrożenia mechanizmu składania deklaracji i ewidencji podatkowych w standardzie JPK o trzy miesiące. To brzmi jak smutny żart ‒ komentuje Tomasz Michalik.
Jarosław Józefowski zwraca uwagę na
brak zapowiadanego przesunięcia terminów na złożenie zeznań podatkowych i zapłatę podatku za 2019 r. dla podatników PIT. Było to publicznie deklarowane, ale nie znalazło odzwierciedlenia w projekcie.
Nic nie wiadomo też o przesunięciu terminu dotyczącego sporządzania deklaracji CIT-8 oraz sprawozdań finansowych.
‒ W projekcie pojawia się tylko delegacja dla ministra finansów do wydłużenia okresu sporządzania i zatwierdzania sprawozdań finansowych ‒ zwraca uwagę dr Agnieszka Baklarz. Podkreśla, że został tylko tydzień na sporządzenie rocznych sprawozdań finansowych i księgowi chcą wiedzieć tu i teraz, na czym stoją.
Zdaniem dr. Jacka Drosika problemu przedsiębiorców nie rozwiąże także, a wręcz go pogłębi, planowane odroczenie płatności niektórych podatków (np. od przychodów z budynków) oraz zaliczek na
PIT potrącanych i wpłacanych przez płatników.
‒ Dojdzie do kumulacji odroczonych terminów płatności z bieżącymi. Dodatkowo przesunięcie terminów jest zbyt krótkie, przypadnie dopiero na szczyt zachorowań lub krótko po nim – wskazuje ekspert.
‒ W okresie stanu epidemii należy też zawiesić bieg wszystkich terminów przewidzianych na wypełnienie obowiązków podatkowych oraz terminów wyznaczanych przez organy podatkowe w związku z prowadzonymi postępowaniami podatkowymi ‒ postuluje dr Jowita Pustuł. Uważa, że należy zawiesić
przepisy o tzw. doręczeniu zastępczym.
Postulaty podatkowe – uwzględnione i nieuwzględnione w projekcie specustawy
|
Co ma być w specustawie
|
Uwagi
|
Czego nie ma w projekcie specustawy
|
JPK_V7M i JPK_V7K • przesunięcie wejścia w życie nowego JPK
|
Zmiana jest tylko dla dużych firm, bo przesunięcie ma być z 1 kwietnia br. na 1 lipca br., termin dla małych i średnich firm się nie zmieni.
|
Odroczenie terminu: • złożenie deklaracji VAT-7, VAT-8, VAT-9M, VAT-12 i plików JPK do 30 maja 2020 r.
|
Matryca stawek VAT • odroczenie wejścia w życie z 1 kwietnia br. do 1 lipca br.
|
Przedsiębiorcy postulowali przesunięcie wejścia w życie matrycy do końca 2020 r.
|
Rachunek VAT • odblokowanie możliwości korzystania z pieniędzy zgromadzonych na rachunkach VAT (utworzonych dla celów split paymentu) Zwroty VAT • przyspieszenie terminów zwrotu VAT do 15 dni z dzisiejszych 60 dni
|
Zaliczki na PIT • wydłużenie czasu na zapłatę zaliczki na PIT za pracowników, zleceniobiorców i zatrudnionych na umowie o dzieło
|
Wydłużenie będzie dotyczyć zaliczek za marzec i kwiecień ‒ do 1 czerwca 2020 r.
|
Odroczenie terminu zapłaty: • PIT oraz różnicy między podatkiem należnym wynikającym z zeznania rocznego a sumą należnych za dany rok zaliczek, • zaliczek na PIT przez podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej lub najmu i dzierżawy za okresy rozliczeniowe od lutego 2020 r. do maja 2020 r., • zaliczek na CIT za miesiące luty ‒ czerwiec 2020 r.
|
Ulga na złe ulgi • zawieszenie w 2020 r. obowiązku stosowania przez dłużników przepisów o uldze na złe długi w PIT i CIT w stosunku do dłużników
|
Będzie to dotyczyć tylko tych dłużników, których przychody w danym okresie rozliczeniowym spadną o co najmniej 50 proc. w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.
|
Ulga na złe ulgi • brak zmian dla dłużników w uldze na złe długi w VAT
|
Rezygnacja z uproszczonych zaliczek • możliwość rezygnacji z uproszczonych zaliczek na PIT lub CIT
|
Będzie można zrezygnować za miesiące od marca do grudnia 2020 r.
|
Odliczenie VAT • możliwość odliczenia 100 proc. VAT przy wydatkach na eksploatację samochodów używanych przez przedsiębiorców świadczących usługi gastronomiczne
|
Strata w PIT i CIT • odliczenie „wstecz” straty od dochodu (tj. straty z 2020 r. od dochodów za 2019 r. (maksymalnie 5 mln zł)
|
|
Amortyzacja • wprowadzenie możliwości ustalenia w marcu 2020 r. nowego planu amortyzacji dla dotychczasowych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
|
Zwolnienia z PIT, CIT i ryczałtu ewidencjonowanego dla: • otrzymanego w 2020 r. wsparcia gwarancyjnego oraz dopłat do kredytów i oprocentowania kredytów przyznawanych na podstawie specustawy, • świadczeń postojowych wypłacanych na podstawie specustawy, • zakwaterowania i wyżywienia pracowników w przedsiębiorstwach, których działalność jest niezbędna dla funkcjonowania infrastruktury krytycznej
|
|
Odroczenie terminów: • złożenia rocznych deklaracji PIT, • złożenia deklaracji rocznej CIT-8, • złożenia deklaracji informacji o podanym podatku u źródła od cudzoziemców (IFT-2R), • złożenia informacji o umowach zawartych z nierezydentami (ORD-U), • złożenia deklaracji dla daniny solidarnościowej (DSF-1), • zapłaty daniny solidarnościowej i złożenia deklaracji z nią związanej (DSF-1)
|
Odliczenia od podatku, zaliczki na PIT lub CIT lub przychodu (u ryczałtowców): • darowizn przekazanych w 2020 r. na rzecz: wskazanych podmiotów leczniczych (na przeciwdziałanie COVID-19), Agencji Rezerw Materiałowych oraz Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Epidemicznych
|
|
Kasy online • przesunięcie obowiązku wprowadzenia kas fiskalnych online (m.in. dla hoteli i pensjonatów)
|
Podatek od przychodów z budynków • przesunięcie terminu zapłaty podatku od przychodów z budynków za marzec − maj 2020 r. do 20 lipca 2020 r.
|
Przedsiębiorcy postulowali także przesunięcie terminu płatności podatku od przychodów z budynków za grudzień 2019 r. i za luty 2020 r. (również do 20 lipca).
|
Grupy kapitałowe • uchylenie obowiązku osiągnięcia minimalnej rentowności podatkowej przez podatkowe grupy kapitałowe (PGK)
|
Podatek od nieruchomości • możliwość zwolnienia z podatku przez rady gminy określonych grup przedsiębiorców, • możliwość wydania przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast zarządzenia przedłużającego grupom przedsiębiorców terminu płatności rat podatku od nieruchomości
|
|
Czynny żal • możliwość składania czynnego żalu drogą elektroniczną
|
Postępowania i kontrole • zawieszenie toczących się postępowań podatkowych, kontroli podatkowych oraz kontroli celno-skarbowych
|
Organ prowadzący postępowanie lub kontrolę będzie wydawał postanowienie o zawieszeniu.
|
Kary • odstąpienie od stosowania sankcji przewidzianych w Kodeksie karnym skarbowym
|
PCC • zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od pożyczek zaciągniętych przez przedsiębiorców do 31 sierpnia 2020 r.
|
|
|
Opłata prolongacyjna • zwolnienie z opłaty przy wydawaniu decyzji o udzieleniu pomocy
|
|
|
Podatek handlowy • odroczenie wejścia w życie podatku od sprzedaży detalicznej do końca 2020 r.
|
|
|
Pakiet paliwowy • wydłużenie do końca sierpnia 2020 r. okresu przejściowego na dostosowanie do zmian w obrocie olejami opałowymi
|
|
|
Sprawozdania finansowe • możliwość przesunięcia przez ministra finansów terminów m.in. sporządzania sprawozdań finansowych, ich zatwierdzania, udostępniania i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu, • możliwość wydłużenia współpracy z firmą audytorską z 5 do 10 lat
|
Księgowi mają czas do końca marca na sporządzenie sprawozdań za 2019 r. i chcieliby wiedzieć, czy zostanie im odroczony ten termin.
|
|
Schematy podatkowe • zawieszenie terminu zgłaszania szefowi Krajowej Administracji Skarbowej krajowych schematów podatkowych
|
Zawieszenie ma obowiązywać od 31 marca do 30 czerwca br. i nie będzie dotyczyć zgłaszania schematów transgranicznych.
|
|
Ceny transferowe • przedłużenie terminu na złożenie szefowi KAS
|
Przedłużenie ma obowiązywać do 30 września 2020 r. i będzie dotyczyć tylko lokalnej dokumentacji cen transferowych.
|
|
OPINIE
Księgowi chcą wiedzieć, co z CIT-8
Michał Borowski ekspert BCC ds. podatków
/
DGP
Wprojekcie specustawy rząd zaproponował jedynie dwie zmiany dotyczące ustawy o rachunkowości. Jedna dotyczy możliwości wydłużenia okresu rotacji firmy audytorskiej z5 do 10 lat. To trochę zaskakujące, bo nie takich zmian oczekiwali księgowi. Propozycja ta nie ma nic wspólnego zsytuacją epidemiologiczną wPolsce idziwi mnie, że umieszczono ją wprojekcie ustawy oszczególnych rozwiązaniach związanych zzapobieganiem, przeciwdziałaniem izwalczaniem COVID-19. Znacznie bardziej oczekiwana przez środowisko jest zmiana terminów sporządzania sprawozdań, zarówno finansowych, jak ipodatkowych. Tego brakuje wprojekcie. Pojawia się jedynie delegacja dla ministra finansów do wydłużenia okresu sporządzania izatwierdzania sprawozdań finansowych. Nie gwarantuje to jednak, że minister ztej możliwości skorzysta. Został tydzień na sporządzenie rocznych sprawozdań finansowych i księgowi chcą wiedzieć tu iteraz, na czym stoją. Brakuje też bardzo wyraźnie harmonizacji zprawem podatkowym. Co bowiem zprzedłużenia terminu sporządzenia sprawozdania, jeśli roczna deklaracja podatkowa (CIT-8) musi być przygotowana wterminie. Czasu jest naprawdę bardzo mało, ato, że minister „może” przedłużyć terminy przewidziane dla sprawozdań, niestety nie daje księgowym pewności i możliwości zaplanowania prac wtym trudnym okresie. Od kilku tygodni działy księgowe borykają się zwieloma trudnościami. Ich pracownikami są wznacznej większości kobiety. Wiele znich zostało zmuszone do pracy zdalnej, choćby ze względu na pozostawanie dzieci wdomach. Do firm ciągle jeszcze wpływają dokumenty księgowe (np. faktury) dotyczące 2019 r. Powinny być one ujmowane wkosztach ubiegłego roku. Jednak przy zdalnej pracy nie zawsze jest możliwe ich zaksięgowanie. Wpływa to wsposób oczywisty na jakość sporządzanego sprawozdania finansowego.
Przedsiębiorcy odbiją się od takiej tarczy
dr Jowita Pustuł doradca podatkowy, radca prawny, J. Pustuł i Współpracownicy Doradztwo podatkowo-prawne
/
DGP
Propozycje podatkowe, ale nie tylko, są całkowicie oderwane od realnych problemów i potrzeb przedsiębiorców, akoszt programu, który ma wynieść 212 mld zł, to głównie PR. Firmy zwielu branż stanęły wmiejscu, na czele z centrami handlowymi, branżą hotelową, gastronomiczną itransportową. Ich problemy przeniosą się za chwilę na pozostałe gałęzie gospodarki. Wodpowiedzi rząd zaproponował wybiórczą pomoc obwarowaną wieloma warunkami formalnymi. Firmy oczekują czegoś przeciwnego –uproszczonych procedur i szybkiej reakcji urzędów, np. skarbowych. Tego w projekcie nie ma. Biurokracja może stać się gwoździem do trumny wielu firm, które zamiast skoncentrować się na ratowaniu biznesu, ugrzęzną w biurokratycznych wymogach, od których będzie uzależniona pomoc fiskusa iinstytucji państwa. Jeśli chodzi okonkretne propozycje, to przykładowo przesunięcie wdrożenia nowego JPK_V7 niczego nie zmienia. Realną pomocą byłoby odsunięcie nowego JPK_V7 co najmniej do 1 stycznia 2021 r., bo firmy mogłyby oparę miesięcy wstrzymać przygotowania. Biznes stoi, ale ma osiem dni na złożenie zeznania CIT za 2019 r. Większość firm pracuje dziś zdalnie, a uzyskanie dokumentów finansowych i księgowych może być utrudnione. Przedsiębiorcom brakuje też rozwiązań polepszających ich płynność finansową. Pominięto postulaty prostych iszybkich rozwiązań w VAT iCIT, np. wprowadzenia szybkich zwrotów VAT, uwolnienia środków zgromadzonych na kontach VAT, znacznego skrócenia terminów na skorzystanie zulgi na złe długi. Firma, która nie dostanie należności, jest dodatkowo stratna na VAT. Należy rozważyć rozliczanie VAT metodą kasową. Takie rozwiązania oznaczałyby realne wsparcie dla gospodarki. Jeśli chodzi o rozliczanie strat wCIT, to zabrakło rozwiązania pozwalającego na uwzględnienie strat za 2020 r. w bieżących zaliczkach. Słowem, koło ratunkowe rzucone przez rząd może spaść daleko od przedsiębiorców. Co więcej, rząd zaproponował, aby pomoc była uzależniona od dostępności środków publicznych, co oznacza, że większość firm wogóle może zniej nie skorzystać.
Należy zawiesić przepisy o doręczeniu zastępczym
Jacek Drosik adwokat, doradca podatkowy w Kancelarii Ślązak, Zapiór i Wspólnicy
/
DGP
Wokresie stanu epidemii należy zawiesić bieg wszystkich terminów przewidzianych na wypełnienie obowiązków podatkowych, terminów wyznaczanych przez organy podatkowe wzwiązku zprowadzonymi postępowaniami podatkowymi itp. Z projektu wynika, że wokresie stanu epidemii organ może zawiesić kontrolę celno-skarbową czy postępowanie podatkowe. Zawieszenie następuje zurzędu albo na wniosek. Organ nie ma jednak obowiązku zawieszenia wsytuacji złożenia takiego wniosku przez podatnika. Uważam, że organ powinien być do tego zobligowany, jeżeli podatnik złoży taki wniosek. W okresie najbliższych miesięcy należy też zawiesić przepisy o tzw. doręczeniu zastępczym. Wsytuacji, w której wszyscy są zachęcani do pozostania wdomu, trudno wymagać od podatników odbywania wizyt w placówkach pocztowych. Obecne przepisy zakładają doręczenie zastępcze, traktowane jak zwykłe doręczenie. Wzwiązku ztym, jeśli znieodebranym pismem są związane określone terminy, to zaczynają one biec, mimo że podatnik faktycznie nie odebrał pisma.
Zamiast odraczać, należy zaniechać poboru
Tomasz Michalik, partner, doradca podatkowy w MDDP
/
Dziennik Gazeta Prawna
Zaproponowane wprojekcie przesunięcie terminów płatności zaliczek na podatek i niektórych podatków nie poprawi, tylko pogorszy sytuację przedsiębiorców. Dojdzie do kumulacji odroczonych terminów płatności zbieżącymi. Dodatkowo przesunięcie terminów jest zbyt krótkie, przypadnie dopiero na szczyt zachorowań lub krótko po nim. Jest więc oczywiste, że przedsiębiorcy nie poradzą sobie ztymi skumulowanymi płatnościami. Moim zdaniem lepsze byłoby inne rozwiązanie, polegające na uznaniu koronawirusa za klęskę żywiołową. Pozwoliłoby to na odstąpienie od poboru podatków albo umorzenie zaległości na wypadek całkowitego lub częściowego zawieszenia działalności przez okres nie dłuższy niż sześć miesięcy od wystąpienia klęski. Takie rozwiązanie byłoby szczególnie ważne dla przedsiębiorców, którzy wstrzymali produkcję lub sprzedaż. Co ważne, rząd mógłby im ulżyć już na podstawie obowiązujących przepisów (art. 22 par. 1 ordynacji podatkowej), bez potrzeby uchwalania całej ustawy.
Smutny żart ustawodawcy
Jarosław Józefowski Enodo Advisors
/
DGP
Polska (zgodnie zprzygotowanym wweekend projektem) zgodziła się na przesunięcie wdrożenia mechanizmu składania deklaracji iewidencji podatkowych wstandardzie JPK otrzy miesiące. To brzmi jak smutny żart. Trudno to uznać za poważne wsparcie podatników. Obowiązek wdrożenia tego mechanizmu od 1 kwietnia 2020 r. itak nie dotyczył małych iśrednich przedsiębiorców. Wzwiązku ztym można sobie jedynie zadać pytanie: czy naprawdę nie było szansy na realną pomoc wobszarze VAT, jak choćby przez odroczenie płatności VAT za okres marzec ‒ maj irozłożenie zobowiązania na raty do końca roku, choćby tylko dla małych podatników? Czy nie można było uwolnić środków zgromadzonych na rachunkach VAT? Czy wbranżach szczególnie dotkniętych wirusem, jak hotelarstwo czy gastronomia, nie można było zdecydować oczasowym faktycznym obniżeniu stawki (bez względu na zastosowany mechanizm, czy to poprzez zawieszenie poboru ponad pewną wartość, czy inne określenie podstawy opodatkowania)? Żadne ztych rozwiązań, właściwie przeprowadzone, nie byłoby niezgodne zprzepisami dyrektywy VAT. Oczywiście, sytuacja jest dynamiczna inależy mieć nadzieję, że nie jest to ostatnia propozycja rządu wzakresie VAT. Ale czas ucieka szybko.
Strata do dopracowania, a terminy do wydłużenia
Paweł Turek doradca podatkowy, partner w BTTP
/
DGP
Zperspektywy podatkowej projekt „tarczy antykryzysowej” zawiera kilka słusznych rozwiązań. Można zaliczyć do nich na przykład: zwolnienie pożyczek udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym pandemią zpodatku od czynności cywilnoprawnych, zawieszenie biegu terminów na raportowanie schematów podatkowych (innych niż schematy transgraniczne), brak obowiązku uiszczenia opłaty prolongacyjnej, przesunięcie terminu wpłaty zaliczek na PIT za pracowników izleceniobiorców. Ciekawym rozwiązaniem jest również możliwość „wstecznego” rozliczenia straty podatkowej wCIT iPIT. Przepis dotyczący straty w PIT jest precyzyjny – korygujemy zeznanie za 2019 r. Niestety niejasne jest brzmienie proponowanego przepisu wustawie oCIT. W mojej ocenie, zamiarem ustawodawcy było, aby podatnik CIT odliczał stratę poniesioną w2020 r. poprzez korektę zeznania za 2020 r. –ale tylko jeżeli upłynął termin zapłaty CIT za 2020 r. lub podatnik złożył już zeznanie CIT-8 za 2020 r. Nie wiadomo natomiast, co podatnik CIT miałby zrobić wprzypadku, wktórym chciałby rozliczyć stratę za 2020 r., np. 20 stycznia 2021 r. Czy miałby wtedy skorygować swoje zeznanie CIT-8 za 2019 r. (na co wskazywałoby uzasadnienie projektu), czy może musiałby odliczać stratę od bieżącego dochodu osiągniętego w2021 r.? Przepis ten zpewnością wymagałby doprecyzowania. Moim zdaniem, jeżeli ustawodawca zdecydował się na określone rozwiązanie dotyczące rozliczenia straty wustawie oPIT, to przepis ustawy oCIT powinien wprowadzać analogiczną zasadę. Nie znajduję przekonujących argumentów, aby dokonywać wtym zakresie rozróżnienia pomiędzy CIT aPIT. Korzystna dla podatników będzie również możliwość zawieszenia przez organ zurzędu lub na wniosek postępowań podatkowych. Uważam jednak, że zawieszenie postępowań podatkowych iwszelkich terminów znimi powiązanych na czas trwania pandemii powinno nastąpić zurzędu inie być uzależnione od decyzji organu podatkowego. Nie sposób bowiem założyć, że podatnicy mają obecnie możliwość reakcji na ewentualne wezwania organów podatkowych lub też zgromadzenia niezbędnych dokumentów. Bardzo krytycznie oceniam natomiast brak zapowiadanego przesunięcia terminów na złożenie zeznań podatkowych izapłaty podatku za 2019 r. przez podatników PIT i CIT. Nie wiem, czy brak takiej regulacji jest wynikiem niedopatrzenia, czy celowym posunięciem. Takie przesunięcie terminów było bowiem publicznie deklarowane iz nieznanych przyczyn nie znalazło się wprojekcie. Ustawodawca powinien pamiętać, że podatnicy nie pracują wzwykłym trybie. Uzyskanie dostępu do wszystkich dokumentów iinformacji może nie być obecnie możliwe. Co więcej, skoro ustawodawca uważa, że organy podatkowe, zuwagi na panującą sytuację, mogą nie dotrzymać ustawowych terminów (vide przesunięcie terminu na wydanie interpretacji indywidualnych), to tym bardziej powinien uwzględnić słuszny interes podatników, których zakres obowiązków wobec państwa jest znacząco większy. Miejmy nadzieję, że to rozwiązanie znajdzie się wostatecznej wersji ustawy uchwalonej przez Sejm.
Zmiany korzystne, ale jest wiele znaków zapytania
Odroczenie do końca 2020 r. podatku od sprzedaży detalicznej to najistotniejsza zmiana dla branży handlowej, która odnotowuje już ogromne straty wzwiązku zzamknięciem galerii handlowych.Pozytywnie należy też ocenić czasowe zawieszenie obowiązków sprawozdawczych wzakresie raportowania krajowych schematów podatkowych. Biorąc pod uwagę, że ustawodawca zamierza przesunąć wszystkie terminy ustawowe, odnoszące się do krajowych schematów podatkowych, można domniemywać, że dotyczy to również terminu złożenia informacji MDR-3 wzakresie CIT. Ustawodawca powinien to jednak wprost potwierdzić wprojekcie, aby rozwiać wszelkie wątpliwości. Nowa regulacja nie obejmie transgranicznych schematów podatkowych, ponieważ wtym zakresie zawieszenie obowiązków sprawozdawczych prawdopodobnie wymagałoby uzyskania zgody Komisji Europejskiej, ato jest czasochłonne. Jeśli chodzi otermin na złożenie oświadczenia osporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych, to podatnicy mają na to czas do końca dziewiątego miesiąca po zakończeniu roku obrotowego. Tak więc dla większości przedsiębiorców termin na złożenie oświadczenia nadal pozostanie niezmieniony. Niezrozumiałe jest to, że ustawodawca zjednej strony wprowadza faktyczne przedłużenie obowiązku raportowania w kontekście cen transferowych dla niewielkiej grupy podmiotów, az drugiej strony pozostaje przy terminie do końca marca na złożenie deklaracji CIT-8 isporządzenie sprawozdania finansowego. Wiele firm boryka się niestety zbrakami kadrowymi wśród księgowych. Zwolnienie zPCC od pożyczek jest jak najbardziej słuszne wobliczu obecnych ispodziewanych problemów zpłynnością finansową polskich firm. Autorzy projektu posługują się jednak nieostrym sformułowaniem pogorszenia płynności finansowej, co może rodzić spory zorganami ointerpretację tego warunku. Ustawodawca przekazał też instrument, za pomocą którego rady gmin mogą zwolnić od podatku od nieruchomości określone grupy przedsiębiorców. Narzędzie to należy ocenić pozytywnie, ponieważ do tej pory rady mogły wprowadzać zwolnienia wyłącznie ocharakterze przedmiotowym, anie podmiotowym. Pozostaje zasadnicze pytanie: jak rada gminy będzie oceniać pogorszenie sytuacji płynności finansowej całej grupy przedsiębiorców na jej terenie, do których będzie adresowane potencjalne zwolnienie?