Publiczne szkoły nie działają jak podatnicy VAT, gdy odpłatnie wydają dokumenty i ich wtórniki – potwierdził wczoraj po raz kolejny Naczelny Sąd Administracyjny.
Wyrok oznacza, że opłaty za dokumenty i duplikaty powinny być brane pod uwagę przy wyliczaniu prewspółczynnika VAT (jako niepodlegające opodatkowaniu), a nie przy obliczaniu proporcji sprzedaży (jako usługi zwolnione z VAT).
Chodziło o wydawanie przez szkoły (gminne jednostki oświatowe) duplikatów: świadectw, odpisu świadectwa dojrzałości, odpisu aneksu do świadectwa dojrzałości, dyplomu, świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie, indeksu i legitymacji, legitymacji przedszkolnej dla dziecka niepełnosprawnego, legitymacji służbowych dla nauczycieli.
Szkoły pobierają za duplikaty opłaty. Spór z fiskusem toczył się o to, czy opłaty są opodatkowane VAT, czy są bez podatku.
Gmina, której dotyczyła sprawa, tłumaczyła, że wydanie dokumentów jest obowiązkiem publicznoprawnym, a wysokość opłat jest uregulowana w przepisach. Tym samym – przekonywała – opłaty powinny być w ogóle poza systemem VAT.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak, że nie podlegają opodatkowaniu jedynie opłaty za legitymacje służbowe dla nauczycieli. W tym przypadku przepisy mówią bowiem jasno, że dyrektor szkoły może pobrać za ich wydanie opłatę nieprzekraczającą kosztów wytworzenia dokumentu. Co innego wydanie pozostałych dokumentów. Tu przepisy nie zawierają takiego zastrzeżenia, a więc wydawanie duplikatów za opłatą jest świadczeniem usług podlegającym opodatkowaniu. Przy czym usługa ta będzie objęta zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a ustawy o VAT (usługi świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty) – dodał dyrektor KIS.
Miało to jednak istotne znaczenie dla gminy ze względu na przysługujący jej zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uznał, że rację ma gmina. Orzekł, że wydawanie dokumentów urzędowych (i w razie potrzeby ich duplikatów) w sprawach ściśle związanych z zadaniami własnymi gminy w ogóle nie podlega VAT.
Tak samo orzekł NSA. Sędzia Zbigniew Łoboda wyjaśnił, że nie można dopatrzyć się jakiejkolwiek swobody działania gminy, gdy jest ona zobligowana wydać dokumenty, a odpłatność jest uregulowana w przepisach.
– Odpłatność w tym zakresie nie jest wynikiem rachunku ekonomicznego. Nie można więc uznać, że wydając dokumenty, gmina działa jak przedsiębiorca – powiedział sędzia Łoboda.
Podobnie NSA orzekł 17 listopada 2019 r. (sygn. akt 1551/19). Korzystne dla podatników jest też orzecznictwo sądów wojewódzkich, np. wyrok WSA w Gdańsku z 19 grudnia 2018 r. (I SA/Gd 971/18), we Wrocławiu – z 9 października 2018 r. (sygn. akt I SA/Wr 715/18), w Gliwicach – z 17 maja 2018 r. (sygn. akt III SA/Gl 151/18). Na razie jednak wyroki sądów wojewódzkich są nieprawomocne.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 4 marca 2020 r., sygn. akt I FSK 1668/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
