Od listopada 2019 r. firmy świadczące usługi budowlane będą wystawiać faktury z podatkiem VAT pamiętając, że podwykonawcy nie naliczali VAT na fakturach. Natomiast usługobiorcy będą zobowiązani do zapłaty tych faktur w tzw. mechanizmie podzielnej płatności MPP – split payment, gdzie dotychczas rozliczali VAT należny i naliczony w swojej deklaracji.

Obowiązkowy MPP ma zastąpić usługi objęte wcześniej mechanizmem odwrotnego obciążenia, wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT.

Zasadnicza zmiana polega na tym, że od listopada 2019 r. podmioty świadczące usługi budowlane będą wystawiać faktury z podatkiem VAT (dotychczas podwykonawcy nie naliczali VAT na fakturach), natomiast usługobiorcy będą zobowiązani do zapłaty tych faktur w MPP (dotychczas rozliczali VAT należny i naliczony w swojej deklaracji).

VAT przed zmianą nie był w ogóle elementem płatności – ani między kontrahentami, ani do urzędu skarbowego. Rozliczenie było neutralne dla usługobiorcy, chyba że nie wykazał on podatku należnego w terminie i musiał złożyć korektę po 3 miesiącach. Wtedy podatek naliczony ujmowany był na bieżąco. To też skutkować mogło zapłatą odsetek za zwłokę.

Po pierwszym listopada 2019 usługi budowlane objęte obowiązkowym MPP będą wymienione w poz. 98–144 załącznika nr 15 do ustawy o VAT.

Ważne. Zakres robót budowlanych w załączniku nr 15 pokrywa się z zakresem usług objętych poprzednio odwrotnym obciążeniem, a należą do nich m.in. roboty ogólnobudowlane związane z budową elektrowni, roboty ogólnobudowlane związane z budową nabrzeży, portów, tam, śluz i związanych z nimi obiektów hydrotechnicznych, czy też roboty związane z rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych.

Klasyfikacja wykonywanych usług związanych z budownictwem do określonej kategorii wymienionej w załączniku nr 15 do ustawy o VAT nie zawsze jest jednoznaczna. Najwięcej wątpliwości dotyczy usług kompleksowych, jednak analizować należy również każdą pojedynczą usługę, gdyż nie wszystkie prace związane z szeroko rozumianymi usługami budowlanymi są objęte obowiązkowym MPP. Przykładem mogą być usługi o wykonanie dokumentacji projektowej, które są klasyfikowane w PKWiU 71.11 „Usługi architektoniczne”, a zatem nie będą objęte obowiązkowym MPP.

Jakie są różnice w stosowaniu odwrotnego obciążenia i MPP

O ile sam wykaz usług budowlanych objętych od 1 listopada 2019 r. obowiązkowym MPP nie ulegnie zmianie w porównaniu z usługami, do których miał zastosowanie mechanizm odwrotnego obciążenia, o tyle wprowadzono kilka istotnych elementów różnicujących zakres podmiotowy i przedmiotowy obu reżimów.

Więcej o zmianach w VAT od 1 listopada przeczytasz w "Split payment od 1 listopada 2019"

I tak odwrotne obciążenia stosowane jest np. do usług budowlanych świadczonych przez podwykonawców, a MPP ma zastosowanie do wszystkich podmiotów świadczące usługi budowlane, wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, nie tylko podwykonawców.

Z kolei odwrotne obciążenie stosowane jest w przypadku, gdy usługobiorcą jest podatnik VAT czynny, gdzie we wszystkich usługach budowlanych świadczonych na rzecz podatnika, również gdy usługobiorcą jest podatnik VAT zwolniony - stosowany jest MPP. Oraz odwrotne obciążenie stosowane bez względu na wartość transakcji, a MPP stosowany do płatności za usługi budowlane, gdy kwota brutto faktury wynosi co najmniej 15 000 zł. Poniżej tej kwoty usługobiorca ponosi solidarną odpowiedzialność wraz z usługodawcą za rozliczenie VAT, na zasadach określonych w art. 105a ustawy o VAT.

Od 1 listopada 2019 r. na wszystkich etapach będzie stosowany obowiązkowy MPP. Wprowadzone zmiany dotyczące stosowania obligatoryjnego MPP w branży budowlanej pozwolą więc wyeliminować część problemów interpretacyjnych VAT, z którymi borykały firmy przy okazji stosowania odwrotnego obciążenia.

Główne problemy praktyczne związane ze stosowaniem odwrotnego obciążenia dotyczyły m.in. braku definicji podwykonawcy; zasad opodatkowania VAT w związku z rozliczeniami w ramach konsorcjów; refakturowania usług budowlanych, np. w sytuacji obciążenia najemców przez właściciela budynku kosztami usług wykończenia lokali; zlecania na rzecz podwykonawcy usług budowlanych, czy świadczenia przez podwykonawcę usług budowlanych na rzecz głównego wykonawcy w zakresie napraw gwarancyjnych, które nie są dodatkowo fakturowane na rzecz inwestora.

Więcej o zmianach w VAT od 1 listopada przeczytasz w "Split payment od 1 listopada 2019"