Jestem prezesem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Wszczęto wobec mnie postępowanie o niepłacenie podatku od nieruchomości do urzędu miasta. Chodzi o grunty, na których nasza spółka ma halę produkcyjną. Czy możliwa jest odpowiedzialność karna, skoro karą samą w sobie jest już konieczność zapłaty odsetek?
W art. 6 ust. 9 pkt 1‒3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych określono m.in., że osoby prawne są zobowiązane:
  • składać do 31 stycznia, organowi podatkowemu właściwemu ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania, deklaracje na podatek od nieruchomości na dany rok podatkowy, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu ‒ w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku;
  • odpowiednio skorygować deklaracje w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia;
  • wpłacać podatek na rachunek właściwej gminy, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, do 15. każdego miesiąca, a za styczeń ‒ do 31 stycznia.
Brak wpłaty podatku nie powoduje jedynie sankcji w postaci odsetek, ale może skutkować odpowiedzialnością karnoskarbową. Z art. 57 kodeksu karnego skarbowego (dalej: k.k.s.) wynika, że podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie podatku, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli przed wszczęciem postępowania w tej sprawie podatek wpłacono.
W opisywanej sytuacji znaczenie ma również art. 9 par. 3 k.k.s. Z niego zaś wynika, że za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada, jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Prezes zarządu spółki taki status posiada.
Podkreślenia wymaga, że o samym wymiarze kary decydują już okoliczności konkretnego przypadku, co wynika z art. 13 k.k.s. Określono w nim, że wymierzając karę, sąd uwzględnia m.in. rodzaj i rozmiar ujemnych następstw czynu zabronionego, rodzaj i stopień naruszenia ciążącego na sprawcy obowiązku finansowego, a także jego motywację. Znaczenie ma także to, czy sprawca czynił starania o zapobieżenie uszczupleniu należności publicznoprawnej lub o jej późniejsze wyrównanie.
Możliwa jest więc odpowiedzialność wykroczeniowa (karna) za niepłacenie podatku od nieruchomości. Natomiast sam wymiar kary jest kwestią oceny indywidualnego przypadku. Dlatego w interesie prezesa spółki jest wykazanie choćby zamiaru spłaty długu w ratach, co z pewnością miałoby znaczenie w ocenie jego zachowania.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 9 pkt 1‒3 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1170 ze zm.).
Art. 9 par. 3, art. 57 ustawy z 10 września 1999 r. ‒ Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1958 ze zm.).