Ustawa o podatku od towarów i usług w art. 113 umożliwia zwolnienie od podatku VAT sprzedaży dokonywanej przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 złotych.
Jeśli podatnicy zaczynają dopiero prowadzenie działalności gospodarczej mogą również skorzystać ze zwolnienia od VAT, o ile podatnik zakłada, że w trakcie roku podatkowego nie przekroczy kwoty 200 000 złotych proporcjonalnie do okresu prowadzenia działalności gospodarczej. Jeśli zatem jego rok podatkowy rozpoczyna się w połowie roku limit zwolnienia będzie znacznie mniejszy. Przykładowo, jeśli zaczniemy prowadzenie działalności gospodarczej w maju 2019 roku, kwotę zwolnienia wynoszącą 200 000 złotych liczymy dzieląc ję przez liczbę dni w roku i mnożymy przez liczbę dni prowadzenia działalności gospodarczej.
Jeżeli podatnik przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę zwolnienia, począwszy od pierwszej czynności, która spowodowała przekroczenie progu limitu nie może dalej korzystać ze zwolnienia i cała transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W praktyce powoduje to, że jeśli podatnik w listopadzie danego roku podatkowego osiągnął przychód wynoszący 150 000 złotych to może korzystać ze zwolnienia podmiotowego, jeśli jednak w grudniu dokona sprzedaży towarów lub usług na kwotę 80 000 złotych, w takiej sytuacji transakcja ta spowoduje, że przekroczy on próg 200 000 złotych i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT od całej kwoty 80 000 złotych. Jeśli więc zbliżamy się do progu powinniśmy być bardziej uważni, ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami jesteśmy zobowiązania do zarejestrowania się dla celów podatku VAT przed dokonaniem czynności, która spowoduje przekroczenie progu zwolnienia.
Czy każdy może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego?
Ustawa o VAT wskazuje, że co do zasady podatnicy mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego w VAT, jeśli ich przychody nie przekraczają progu 200 000 złotych w roku podatkowym, jednak wskazuje jednocześnie zamkniętą grupę podatników, którzy nie mogą skorzystać ze zwolnienia.
Podatnikami, którzy nie mogli korzystać ze zwolnienia podmiotowego byli dotychczas:
a) dokonujący dostaw:
• towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
• towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
- energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0),
- wyrobów tytoniowych,
- samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
- budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
- terenów budowlanych,
- nowych środków transportu
b) świadczący usługi:
• prawnicze,
• w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
• jubilerskie
Niestety przepisy od 1 września 2019 roku zdecydowanie poszerzają krąg podatników, którzy nie mogą skorzystać ze zwolnienia podmiotowego. Uzasadnieniem dla tych zmian jest fakt, iż w poszerzanym kręgu podmiotów pojawia się w opinii Ministerstwa Finansów wiele możliwości dla tworzenia szarej strefy i zmiana ma na celu ograniczenie skali potencjalnych oszustw podatkowych.
A jakie zmiany pojawiają się od 1 września 2019 roku?
Z dniem 1 września 2019 roku ustawa o podatku VAT poszerza krąg podatników, którzy nie mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Zmiana ustawy dodaje nowe podmioty, do których należą podatnicy dokonujący dostawy:
a) następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:
• preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
• komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
• urządzeń elektrycznych i nieelektrycznego sprzętu gospodarstwa domowego (PKWiU 27),
• maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),
a) hurtowych i detalicznych części do:
- pojazdów samochodowych (PKWiU 45.3),
- motocykli (PKWiU 45.4);
Dodatkowo podatnicy którzy świadczą usługi w zakresie ściągania długów, w tym factoringu, także nie mogą skorzystać ze zwolnienia z art.113.
Co w praktyce oznaczają zmiany i kogo faktycznie dotyczą?
Podmioty, które dotychczas dokonywały sprzedaży np. sprzętu elektronicznego w postaci kamer poprzez portale elektronicznej sprzedaży (w takiej sytuacji nie ma fizycznej obecności podczas transakcji sprzedającego i kupującego ), mogły korzystać ze zwolnienia podmiotowego i nie musiały być podatnikami VAT czynnymi.
Od dnia 1 września zmienia się to zasadniczo i niezależnie od poziomu przychodów tych podmiotów, jeśli dokonują sprzedaży tych towarów poprzez portale internetowe będą zobowiązane do zarejestrowania się dla celów podatku VAT i dopełniania wszystkich związanych z tym obowiązków.
Jakie podmioty z branży elektronicznej będą dotknięte zmianą?
Od 1 września 2019 dodatkowo zobowiązani do rejestracji do podatku VAT będą podatnicy, którzy dokonują m.in. dostaw komputerów, wyrobów elektronicznych, które wskazane są w dziale 26 i 27 Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, a więc m.in.:
a) urządzenia elektryczne dla telefonii i telegrafii; wideofony
b) kamery telewizyjne
c) wideo i pozostałe urządzenia wideo do nagrywania i odtwarzania
d) aparaty fotograficzne cyfrowe i kamery cyfrowe
e) kamery filmowe
f) części i akcesoria do sprzętu fotograficznego
g) wiele innych.
Jeśli wskazani powyżej podatnicy dokonują sprzedaży na odległość i nie ma fizycznej obecności stron, a zatem ma to miejsce w sytuacjach, w których sprzedaż jest dokonywana za pośrednictwem różnego rodzaju sklepów internetowych, platform elektronicznych czy też stron internetowych, a także innych środków za pośrednictwem których dochodzi do zawarcia transakcji na odległość, zmiana przepisów będzie ich dotyczyła.
Tym samym podatnicy, którzy dokonują niewielu sprzedaży w internecie, a także posiadali dotychczas niewielkie obroty na dokonywanych sprzedażach będą musieli zarejestrować się do VAT niezależnie od tego jaka będzie ich wysokość obrotu.
Jakie kroki należy przedsięwziąć od 1 września 2019 roku?
Podatnicy, którzy nie mogą korzystać od dnia 1 września ze zwolnienia podmiotowego będą zobowiązani do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego dla celów podatku VAT.
Zgodnie z art. 96 ustawy o VAT podmioty są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, zatem podatnicy, którzy od 1 września 2019 roku nie będą mogli skorzystać ze zwolnienia podmiotowego powinni dokonać zgłoszenia przed dokonaniem czynności objętej wyłączeniem zwolnienia, zatem co do zasady do dnia 31 sierpnia 2019 roku. Zgłoszenie dokonywane jest na druku VAT-R.
Co w przypadku kiedy zapłata zostanie dokonana przed 1 września 2019 roku, a towar dostarczony po 1 września 2019 roku?
Ustawodawca nie przewidział przepisów przejściowych, a także wyjaśnienia w przepisach do dokonywanych zmian. Należy więc przyjąć, że w tych sytuacjach stosować należy zasady szczególne w podatku VAT. W przypadku kiedy zostanie dokonana zapłata za towar przed dniem 1 września 2019 roku zastosować należy zwolnienie podmiotowe, jeśli zaś zapłata nastąpi po 01.09.2019 zastosować należy nowe przepisy i nie korzystać ze zwolnienia.
W przypadku kiedy została dokonana zaliczka na poczet dokonanej dostawy i zaliczka została wpłacona przed 1 września, pozostała zaś część zostanie uregulowana po 1 września uważa się, iż należy zastosować zwolnienie do części transakcji która uregulowana była przed 1 września 2019 roku, a do pozostałej już nie.