Prowadzę serwis samochodowy. Obecnie dwóch pracowników jest na urlopach i przez to inni mają więcej pracy. Chcę im to zrekompensować dodatkiem do pensji. Czy takie świadczenie będzie oskładkowane, skoro nigdzie nie jest to uregulowane?
Rzeczywiście, proponowane przez pracodawcę świadczenie nie wynika ani z przepisów kodeksu pracy (dalej: k.p.), ani z żadnej innej ustawy. Należy więc do niego stosować zasadę wynikającą z art. 9 par. 2 k.p. Zgodnie z nią postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy k.p. oraz innych ustaw i aktów wykonawczych. Dodatek do pensji jest niewątpliwie korzystną zmianą dla pracowników, nie ma więc przeszkód, aby go przyznać.
Dla przepisów ubezpieczeniowych nie ma to jednak znaczenia. Aby stwierdzić, czy dodatek podlega oskładkowaniu, należy odwołać się do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) i aktów wykonawczych. Z art. 18 ust. 1 i 2 i art. 20 ust. 1 ustawy systemowej wynika, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób będących pracownikami stanowi przychód przepisów podatkowych. Nie dotyczy to przychodów określonych w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.
Z kolei zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika m.in., że za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne, a więc także różnego rodzaju dodatki. Na uwagę zasługuje również to, że katalog przychodów, które zostały wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jest zamknięty. Co przy tym istotne, nie należą do nich problematyczne dodatki. A to oznacza, że składki powinny być odprowadzone na takich samych zasadach jak od wynagrodzenia. Płatnik powinien więc doliczyć dodatki do wynagrodzenia i oskładkować na ogólnych zasadach oraz wykazać w dokumentach rozliczeniowych. Na te obowiązki nie wpływa to, że dodatek na zastępstwo nie jest nigdzie uregulowany.
Podstawa prawna
Art. 18 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 300 ze zm.).
Par. 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949).
Art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.).
