Jednostka zawarła z bankiem umowę faktoringu pełnego (bez regresu). Zgodnie z tą umową faktor przejmuje ryzyko związane z niewypłacalnością dłużnika i wypłaca faktorantowi 100 proc. wartości faktury natychmiast po jej wystawieniu z potrąceniem należnej faktorowi prowizji. Jednostka przedstawiła faktorowi fakturę za sprzedany towar za kwotę 17 255 zł. W dniu jej wystawienia faktor przekazał faktorantowi kwotę 16 048 zł, tj. po pomniejszeniu o należną prowizję. Faktorant otrzymał fakturę faktoranta na kwotę 1207 zł brutto (w tym VAT 225,70 zł). Jakie operacje należy przeprowadzić w księgach?
ikona lupy />
DGP
Faktoring jest formą krótkoterminowego finansowania zewnętrznego kapitałem obcym, które ma na celu zachować płynność finansową przedsiębiorstwa. Faktoring jest wykupem przez podmiot świadczący usługę faktoringu (faktora) nieprzeterminowanych wierzytelności przedsiębiorstw (faktorantów) należnych im od kontrahentów (odbiorców) z tytułu dostaw i usług oraz na świadczeniu na ich rzecz dodatkowych usług (np. inkaso należności, monitoring płatności, prowadzenie rozliczeń, pomoc w ściąganiu przeterminowanych należności).
Wydatki z tytułu prowizji czy odsetek uiszczanych w związku z umową faktoringu można zaliczać do kosztów podatkowych. Na wynagrodzenie faktora składa się prowizja i odsetki.

Pełny (bez regresu)

Faktoring pełny nazywany jest również właściwym lub bez regresu. Ta forma cechuje się przejęciem całkowitego ryzyka niewypłacalności dłużnika przez faktora. Wówczas faktorant zbywa się swoich wierzytelności na rzecz faktora bez możliwości zastosowania regresu, jeśli okażą się one należnościami nieściągalnymi. Jeśli faktorant decyduje się na faktoring pełny (bez regresu), to pod datą przekazania wierzytelności faktorowi należy wyksięgować je z ewidencji księgowej. Faktoring jest wówczas uznawany za sprzedaż wierzytelności i środki pieniężne otrzymane od faktora zalicza się do przychodów finansowych. Ujmuje się to w księgach rachunkowych zapisem: Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”, Ma konto 75-0 „Przychody finansowe”. Wyksięgowanie wierzytelności z konta rozrachunkowego odbiorcy ujmuje się: Wn konto 75-1 „Koszty finansowe”, Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”. Zaksięgowanie opłaty pobranej przez faktora będzie zaś następujące:
a) wartość brutto faktury: Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”, Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”,
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu: Wn konto 22-2 „VAT naliczony”, Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”,
c) wartość netto faktury: Wn konto 75-1 „koszty finansowe”, Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.
Są już wskazówki dotyczące ujmowania prawa wieczystego użytkowania gruntów
Są już wskazówki dotyczące ujmowania prawa wieczystego użytkowania gruntów

Zobacz również

Niepełny (z regresem)

Faktoring niepełny lub niewłaściwy zakłada możliwość regresu. To faktorant obarczony jest ryzykiem niewypłacalności dłużnika, przez co przelew wierzytelności jest warunkowy. W umowie faktoringowej zostaje umieszczony zapis o zobowiązaniu faktoranta do zwrotu faktorowi otrzymanych środków pieniężnych, jeśli należność okaże się nieściągalna. Faktorant jest zobligowany do dochodzenia spłaty należności przez dłużnika. W takiej sytuacji nie wyksięgowuje się wierzytelności z ksiąg rachunkowych, ale po stronie pasywów pojawia się zobowiązanie o charakterze kredytowym na kwotę finansowania, ponieważ umowa faktoringowa jest traktowana jako umowa kredytu lub pożyczki.
Kwotę otrzymaną w ramach pożyczki faktoringowej pomniejszoną o opłatę za świadczoną usługę można ująć zapisem: Wn konto 13-0 „Rachunek bieżący”, Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”. Gdy faktor poinformuje faktoranta o uregulowaniu wierzytelności przez dłużnika, można dokonać wyksięgowania należności z konta zapisem: Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”, Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”.
Gdy wierzytelność nie zostanie uregulowana przez dłużnika w terminie, faktorant zwraca kwotę pożyczki faktoringowej. Wtedy zwrot takiej pożyczki można zapisać: Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”, Ma konto 13-0 „Rachunek Bieżący”.

Odwrotny (odwrócony)

Faktoring odwrotny to oferowany przez banki instrument finansowy, w którym faktor (bank) zawiera umowę z dłużnikiem (faktorantem), na mocy której ten ostatni przekazuje faktorowi faktury za zakupione towary lub usługi. Dostawcy faktoranta otrzymują należności tylko wtedy, gdy faktor otrzyma poszczególne faktury wraz z potwierdzeniem wykonania przez nich zamówienia. Faktoring odwrócony zakłada ponoszenie wszelkich kosztów tego instrumentu finansowego (obsługa, odsetki) przez faktoranta jako odbiorcę danych produktów lub usług. Faktor nie weryfikuje wówczas sytuacji finansowej dostawców faktoranta.
Faktoring odwrócony w księgach rachunkowych polega na zaksięgowaniu zmiany wierzyciela. W księgach rachunkowych może wyglądać następująco:
  • Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami” lub konto 24 „Pozostałe rozrachunki”,
  • Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”.
Spłata zobowiązania w terminie odbywa się następująco: Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”, Ma konto 13-0 „Rachunek bieżący. [przykład]

W bilansie

Jeżeli należność od faktora z tytułu faktoringu pełnego nie zostanie uregulowana do dnia bilansowego, to powinna ona zostać wykazana ‒ w wysokości salda Ma konta 24 ‒ w aktywach bilansu jako inne należności krótkoterminowe, odpowiednio w pozycji:
  • B.II.1 lit. b, jeśli są to należności od jednostek powiązanych;
  • B.II.2 lit. b, jeśli są to należności od pozostałych jednostek, w których jednostka posiada zaangażowanie w kapitale;
  • B.II.3 lit. c, jeśli są to należności od pozostałych jednostek.
Jeżeli natomiast przy faktoringu niepełnym jednostka nie otrzyma do dnia bilansowego spłaty należności, to kwotę należności wykazuje w aktywach bilansu jako należności krótkoterminowe z tytułu dostaw i usług, odpowiednio w pozycji:
  • B.II.1 lit. a, jeśli są to należności od jednostek powiązanych,
  • B.II.2 lit. a, jeśli są to należności od pozostałych jednostek, w których jednostka posiada zaangażowanie w kapitale,
  • B.II.3 lit. a, jeśli są to należności od pozostałych jednostek.
Kwotę zobowiązania wobec faktora, stanowiącą saldo Ma konta 24 lub 13-4, wykazać należy w pasywach bilansu w pozycji B.III.3 lit. c jako inne zobowiązania finansowe wobec pozostałych jednostek.
przykład
Faktura
Stan faktyczny został wskazany w pytaniu. Operacje księgowe powinny być następujące:
Objaśnienia do schematu:
1. PK ‒ przeksięgowanie wierzytelności na podstawie umowy faktoringu kwota 17 255 zł: strona Wn konto 75-1 „Koszty finansowe” oraz strona Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”.
2. PK ‒ sprzedaż wierzytelności dla faktora kwota 17 255 zł: strona Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” oraz strona Ma konto 75-0 „Przychody finansowe”.
3. WB ‒ wpływ środków na rachunek bankowy faktoranta kwota 16 048 zł: strona Wn konto 13-0 „Rachunek bieżący” oraz strona Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”.
4. Faktura za usługę faktoringową:
a) wartość brutto 1207 zł: strona Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”,
b) VAT naliczony 225,70 zł: strona Wn konto 22-1 „VAT naliczony”,
c) wartość netto 981,30 zł: strona Wn konto 75-1 „Koszty finansowe”.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 395 ze zm.).
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1036 ze zm.).