Obowiązek podatkowy w VAT powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później niż w siódmym dniu od wykonania czynności. Zasada ta dotyczy podatników VAT czynnych uprawnionych do wystawiania faktur VAT. Dla nich terminem zapłaty podatku będzie 25 dzień po okresie rozliczeniowym, w którym powstał obowiązek podatkowy. Termin ten dotyczy zapłaty podatku przez podatników rozliczających się według różnych form i specyficznych zasad.
Termin podstawowy
Podatnicy VAT są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego. Składają wtedy jednocześnie deklarację VAT-7.
Mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową rozliczania VAT, są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego. Metoda kasowa polega na tym, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później niż 90 dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Uregulowanie należności w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części.
Podobnie do kwartalnego rozliczania VAT i zapłaty podatku do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy, mogą być uprawnieni mali podatnicy, którzy nie wybrali metody kasowej rozliczania, ale zawiadomili naczelnika o chęci rozliczania kwartalnego. Będą wtedy rozliczać podatek na deklaracji VAT-7K.
Termin 25-dniowy następnego miesiąca dotyczy również zapłaty podatku przez podatników innych niż zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni oraz osób prawnych niebędących podatnikami, którzy są zarejestrowani jak podatnicy VAT UE dla celów dokonywania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Składają oni równocześnie deklaracje VAT-8.
Do wpłacenia podatku do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu powstania obowiązku podatkowego, składając w tym samym czasie deklarację VAT-12, jest zobowiązany także podatnik świadczący usługi taksówek osobowych, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu.
Terminy skrócone
W przypadku nabycia niektórych usług i towarów podatnikami mogą być również inne niż przedsiębiorcy podmioty. Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne:
  •  dokonujące wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków trwałych,
  •  będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju,
  •  rozliczające dostawę towarów, z tytułu której są podatnikami jako nabywcy.
W przypadku tych podatników (jeśli nie mają obowiązku składania deklaracji VAT-7, VAT-7K lub VAT-8), obowiązek zapłaty podatku z tytułu importu usług lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca, został określony na 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. Podatnicy składają równocześnie deklarację VAT-9.
Podobnie będzie w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu, jeżeli środek transportu ma być przez nabywcę zarejestrowany na terytorium kraju lub jeżeli nie podlega rejestracji, a jest użytkowany na terytorium kraju. Podatnicy są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego na rachunek urzędu skarbowego. Składają wtedy deklarację VAT-10.
Import towarów
Podatnikami VAT są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne (nie tylko przedsiębiorcy), które dokonują przywozu towarów spoza Unii Europejskiej. W tym przypadku to nie naczelnik urzędu skarbowego będzie właściwy w sprawie VAT, ale naczelnik urzędu celnego, który jest obowiązany do poboru podatku należnego z tytułu importu towarów. Przy czym to podatnicy są obowiązani do obliczenia i wykazania w zgłoszeniu celnym SAD kwoty podatku, z uwzględnieniem obowiązujących stawek. Jeżeli organ celny stwierdzi, że w zgłoszeniu celnym kwota podatku została wykazana nieprawidłowo, naczelnik urzędu celnego wydaje decyzję określającą podatek w prawidłowej wysokości. Naczelnik urzędu celnego może określić kwotę podatku w decyzji dotyczącej należności celnych. Po przyjęciu zgłoszenia celnego podatnik może wystąpić do naczelnika urzędu celnego o wydanie decyzji określającej podatek w prawidłowej wysokości. Podatnik jest obowiązany w terminie dziesięciu dni, licząc od dnia jego powiadomienia przez organ celny o wysokości należności podatkowych, do wpłacenia kwoty obliczonego podatku.
W przypadku gdy towary zostaną objęte na terytorium kraju procedurą uproszczoną, w której okresem rozliczeniowym jest miesiąc kalendarzowy, podatnik dokonuje wpłaty kwoty obliczonego podatku w terminie do szesnastego dnia miesiąca następującego po tym okresie rozliczeniowym, nie później jednak niż przed złożeniem deklaracji dla podatku od towarów i usług, w której wykazuje te kwoty. Termin ten jednak ma zastosowanie pod warunkiem przedstawienia przez podatnika organowi celnemu, w którym podatnik rozlicza podatek z tytułu importu towarów, aktualnego zaświadczenia wydanego nie wcześniej niż sześć miesięcy przed dokonaniem importu, potwierdzającego:
  •  brak zaległości w podatkach stanowiących dochody budżetu państwa oraz zaległości z tytułu składek wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
  •  zarejestrowanie jako podatnika VAT czynnego od co najmniej sześciu miesięcy.
KIEDY ZAPŁACIĆ VAT Z DECYZJI CELNEJ
Podatnik jest obowiązany zapłacić różnicę między podatkiem wynikającym z decyzji naczelnika urzędu celnego a podatkiem pobranym przez ten organ w terminie 10 dni, licząc od dnia doręczenia tych decyzji.
KIEDY NASTĘPUJE ZAPŁATA
Za termin dokonania zapłaty podatku uważa się:
  •  przy zapłacie gotówką - dzień wpłacenia kwoty podatku w kasie lub na rachunek organu podatkowego w banku, w placówce pocztowej, w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej,
  •  w obrocie bezgotówkowym - dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika lub rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej na podstawie polecenia przelewu.
BOGDAN ŚWIĄDER
bogdan.swiader@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 17 ust. 1 pkt 3-4, art. 33 ust. 1-8 oraz art. 103 ust. 1-4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
■ Par. 2 rozporządzenia ministra finansów z dnia 26 października 2005 r. w sprawie terminu zapłaty podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów (Dz.U. nr 218, poz. 1842).