W ciągu siedmiu dni po wpłacie na konto płatności na poczet przyszłej dostawy towarów kontrahent powinien wystawić fakturę zaliczkową. Na dokumencie wartość zaliczki będzie stanowiła kwotę brutto.
Ewidencja księgowa zakupu towarów musi być przeprowadzona z uwzględnieniem m.in. przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Warto więc przypomnieć, że co do zasady zgodnie z art. 19 ustawy o VAT obowiązek podatkowy w tym przypadku powstaje z chwilą wydania towarów. Jeżeli podatnik wysyła towar nabywcy lub wskazanej przez niego osobie trzeciej, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru jednej z tych osób. W przypadku transakcji, w których istnieje obowiązek potwierdzenia ich fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w siódmym dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Faktura zaliczkowa
W praktyce gospodarczej zdarza się, że nabywca wpłaca zaliczkę na poczet przyszłej dostawy. W takiej sytuacji należy zastosować się do art. 19 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług. Przepis ten stanowi, że jeżeli przed wydaniem towarów dostawca otrzymał część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, w tej części obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania.
Dlatego też po wpłaceniu przez podmiot zaliczki kontrahent musi wystawić z tego tytułu fakturę. Zgodnie par 14. rozporządzenia ministra finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, musi to uczynić nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy. Ponadto rozporządzenie określa również wszystkie wymogi formalne takiej faktury, a także wzór, według którego należy obliczyć kwotę podatku. Jest to o tyle istotne, że przekazana kwota zaliczki na fakturze będzie stanowiła wartość brutto.
Powyższe operacje w księgach rachunkowych mogą zostać odzwierciedlone w następujący sposób:
1. Wpłata zaliczki na konto sprzedawcy - w wartość przelewu: strona Wn konta 202 „Rozrachunki z dostawcami”, strona Ma konta 130 „Rachunek bankowy”,
2. Faktura VAT wystawiona przez sprzedawcę: strona Wn konta 225 „Rozliczenie VAT naliczonego” - wartość VAT naliczonego, strona Wn konta 300 „Rozliczenie zakupu” - wartość netto zaliczki, strona Ma konta 202 „Rozrachunki z dostawcami” - wartość brutto zaliczki.
Natomiast przyjęcie do magazynu towarów zostanie zaksięgowane: strona Wn konta 330 „Towary”, strona Ma konta 300 „Rozliczenie zakupu”.
Końcowe rozliczenie
Ujecie w księgach rachunkowych kolejnych operacji będzie uzależnione od tego, czy wartość zaliczki przekracza wartość towaru, jest jej równa czy mniejsza.
Tę kwestię reguluje również wspomniane rozporządzenie ministra finansów z 25 maja 2005 r. W przypadku gdy faktura zaliczkowa nie obejmuje całej ceny brutto towarów, sprzedawca po ich wydaniu wystawia fakturę końcową (na zasadach określonych w par. 9 i 11-13 rozporządzenia), z tym że sumę wartości towarów pomniejsza się o wartość otrzymanych części należności, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących pobranie części należności. Faktura końcowa powinna zawierać również numery faktur wystawionych przed wydaniem towarów. Nie ma natomiast obowiązku wystawiania faktury końcowej w przypadku, gdy faktura zaliczkowa objęła całą cenę brutto towaru. Z kolei, jeżeli zaliczka przewyższyła wartość brutto towaru, należy wystawić fakturę korygującą. W księgach rachunkowych zostanie ona ujęta w następujący sposób: strona Wn konta 202 „Rozrachunki z dostawcami”, strona Ma konta 225 „Rozliczenie VAT naliczonego” - wartość VAT naliczonego, strona Ma konta 300 „Rozliczenie zakupu” - wartość netto zaliczki.
AGNIESZKA POKOJSKA
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 19 ust. 1-5 i ust. 11 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
■ Art. 46 ust. 5 pkt 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).
■ Par. 14 rozporządzenia ministra finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 95, poz. 798 z późn. zm.).
