Nasza gmina przygotowuje projekt uchwały w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców w ramach pomocy de minimis. Chcemy w nim zawrzeć zapisy m.in. o obowiązku składania różnych dokumentów przez podmioty korzystające ze zwolnienia oraz okoliczności utraty i wygaśnięcia tego typu ulgi. Uważamy, że pozwala na to ustawa o samorządzie gminnym, jednak zdania są podzielone. Czy mamy rację?
Tego typu zapisy należy oceniać przez pryzmat stosownych regulacji prawnych oraz orzecznictwa sądowego. Dają one podstawy do przyjęcia, że rada gminy (miasta) posiada kompetencję nie tylko do określenia zasad i warunków udzielania zwolnień z podatku od nieruchomości, rodzaju dokumentów, jakie powinny być przedkładane wraz z wnioskiem, ale także do stanowienia o utracie lub wygaśnięciu prawa do tego rodzaju ulgi.
Kluczowym przepisem prawnym dotyczącym zakresu przedmiotowego uchwały jest art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.). Wskazano w nim, że rada gminy może wprowadzić w drodze uchwały inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w art. 10 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw. Owa regulacja prawna jest na tyle ogólna, że faktycznie może sprawiać trudności interpretacyjne odnośnie do zakresu dopuszczalnego kształtowania zawartości uchwały w sprawie zwolnienia z podatku od nieruchomości w ramach pomocy de minimis. Jedyna jasna teza, jaka z niej wynika, to ta, że gmina może wprowadzać zwolnienia o charakterze przedmiotowym, co zresztą jest szeroko akceptowane w orzecznictwie sądowym. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 listopada 2016 r. (sygn. akt II FSK 2531/16) podał, że „Prawo do ustanawiania zwolnień przez gminę dotyczy wyłącznie tych, które odnoszą się do pewnej kategorii przedmiotów opodatkowania; nie obejmuje natomiast prawa do ustanowienia zwolnień podmiotowo-przedmiotowych, to jest wyłączenia z opodatkowania pewnych kategorii podmiotów znajdujących się w określonej sytuacji faktycznej lub prawnej”. Więc ta sfera jest przez ustawodawcę w miarę precyzyjnie określona. Inaczej jednak jest w kwestiach, o których mowa w pytaniu.
Nie każdy żłobek skorzysta z nowo wprowadzonej ulgi
Nie każdy żłobek skorzysta z nowo wprowadzonej ulgi

Zobacz również
Jakkolwiek nie wynika to wprost z ww. przepisu, to wydaje się, że pozwala on na takie ukształtowanie uchwały podatkowej, aby zawierała ona nie tylko zapisy o samym zwolnieniu przedsiębiorców (określonej kategorii) z podatku od nieruchomości, ale również obejmujące inne pożądane przez gminę składniki. Chodzi np. o zapisy dotyczące żądania przedkładania różnych dokumentów w okresie korzystania z ulgi bądź przewidujące utratę lub wygaśnięcie prawa do zwolnienia przedsiębiorcy w razie ziszczenia się określonych przesłanek wynikających z uchwały. Na taki kierunek interpretacyjny wskazuje m.in. ostatni wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 lipca 2017 r. (sygn. akt II FSK 1289/17). Postanowiono w nim, że „w uprawnieniu do wprowadzania zwolnień podatkowych mieści się również prawo do określenia, na jakich zasadach i w jakim okresie są one stosowane, byleby te postanowienia nie pozostawały w sprzeczności z innymi przepisami prawa, w tym rangi ustawowej”. Podkreślono też, że konstrukcja prawna zwolnienia od podatku zakładająca jego utratę lub wygaśnięcie (w przypadku niewykonywania przez przedsiębiorcę powinności objętych uchwałą) jest zgodna z art. 7 ust. 3 u.p.o.l. W liście wspomniano, że zdania w tej materii są podzielone. To możliwe, bowiem regionalne izby obrachunkowe w różny sposób odnoszą się do tego typu zapisów uchwał podatkowych. Jeden z argumentów za ich podważeniem sprowadza się do tego, że delegacja ustawowa z art. 7 ust. 3 u.p.o.l. nie daje jednoznacznego upoważnienia do stosowania wielu rozbudowanych zapisów, m.in. wskazujących na utratę ulgi lub jej wygaśnięcie. W efekcie jedynym wykładnikiem ich legalności są właściwie orzeczenia sądów administracyjnych – wspomnianego Naczelnego Sądu Administracyjnego lub Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 10 marca 2016 r. (sygn. akt I SA/Ol 33/16). W tym wyroku również dopuszczono stosowanie rozszerzonych zapisów w uchwałach zwalniających od podatku. Wskazano w nim także wprost, że rada gminy może w uchwale ograniczać i konkretyzować warunki stosowania zwolnienia wynikające z rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie warunków udzielania zwolnień z podatków od nieruchomości lub środków transportowych, stanowiących regionalną pomoc na: inwestycje, kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego, infrastrukturę lokalną, sportową oraz wielofunkcyjną rekreacyjną. Istnieje więc możliwość wprowadzenia dodatkowych, niewynikających z rozporządzenia wymogów warunkujących zwolnienie. Jednak, jak dodano w wyroku, muszą one być precyzyjne, konkretne i jednoznaczne.
Podstawa prawna
Art. 7 ust. 3 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1785).
Art. 10 ust. 1 ustawy z 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw (Dz.U. nr 188, poz. 1840).
Rozporządzenie Rady Ministrów z 9 stycznia 2015 r. w sprawie warunków udzielania zwolnień z podatku od nieruchomości oraz podatku od środków transportowych, stanowiących regionalną pomoc inwestycyjną, pomoc na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego, pomoc na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną oraz pomoc na infrastrukturę lokalną (Dz.U. z 2015 r. poz. 174).