Opodatkowaniu w Polsce zryczałtowanym 20-proc. podatkiem dochodowym u źródła podlegają dochody osób zagranicznych uzyskane z tytułu wykonanych przez nie na rzecz polskich podmiotów świadczeń, m.in. doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych czy reklamowych. Podatek pobiera i odprowadza do urzędu skarbowego polski usługobiorca. Czy w każdym przypadku wynagrodzenie usług zagranicznego usługodawcy będzie podlegało opodatkowaniu w Polsce?
ANDRZEJ DĘBIEC
partner Kancelaria Lovells
Zasady opodatkowania takich usług, wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (odpowiednio art. 29 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. W konsekwencji nie w każdym przypadku wynagrodzenie zagranicznego usługodawcy będzie podlegało opodatkowaniu w Polsce. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidują zwykle, że płatności z tytułu analizowanych świadczeń nie podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem u źródła. Wynagrodzenie takie traktowane jest bowiem jako zysk przedsiębiorstwa opodatkowany w państwie jego siedziby.
Zgodnie z regulacjami ustawy o CIT, warunkiem braku opodatkowania przychodu w Polsce jest udokumentowanie miejsca siedziby odbiorcy świadczenia uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji. Certyfikat rezydencji to zaświadczenie o siedzibie podatnika dla celów podatkowych wydane przez władze podatkowe danego kraju. Certyfikat potwierdza, że odbiorca wypłacanego wynagrodzenia ma siedzibę dla celów podatkowych w danym kraju i że w związku z tym można do niego stosować postanowienia konkretnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Należy jednak podkreślić, że WSA w Szczecinie w wyroku z 6 listopada 2008 r. (I SA/Sz 438/08) wyraził pogląd, zgodnie z którym sam brak certyfikatu nie przesądza o konieczności zapłaty podatku. Zdaniem sądu celem podatkowych umów międzynarodowych jest wyeliminowanie podwójnego opodatkowania dochodu, tj. zarówno w miejscu jego powstania, jak i w siedzibie podatnika. Pobranie więc podatku w Polsce, w sytuacji gdy podatnik ma siedzibę w innym państwie i tam opłaca podatki od dochodu, tylko z powodu nieprzedstawienia certyfikatu rezydencji prowadzi do skutku, któremu umowa międzynarodowa miała zapobiegać. Aby ustalić, czy płatnik miał obowiązek pobrania podatku, należało najpierw wykazać, że obowiązek podatkowy w ogóle powstał oraz że powstał on także w Polsce. W ocenie sądu dopiero jednoznaczne ustalenie, że obowiązek taki powstał w Polsce, uprawniałoby organy podatkowe do zastosowania przepisów ustawy o CIT i żądania przedstawienia przez płatnika certyfikatu rezydencji.