Jestem skarbnikiem i przygotowuję zmiany w budżecie gminy. W dziale 400 - Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę, rozdziale 40095 - Pozostała działalność, paragrafie 601 - Wydatki na zakup i objęcie akcji, wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego (...) chcemy przeznaczyć 200 tys. zł na wkład i objęcie udziałów przez gminę w kapitale spółki komunalnej. Czy będzie to prawidłowa operacja? Nie mamy żadnej uchwały w gminie w sprawie wnoszenia akcji czy udziałów.
Po pierwsze, jak podano, gmina planuje zaklasyfikować wydatek w dziale 400 - Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę, rozdziale 40095 - Pozostała działalność, paragrafie 601 - Wydatki na zakup i objęcie akcji, wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego oraz na uzupełnienie funduszy statutowych banków państwowych i innych instytucji finansowych. Wskazana klasyfikacja budżetowa wydatku jest zgodna z rozporządzeniem ministra finansów w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych.
Jednak problem jest gdzie indziej, a wynika to przede wszystkim z tego, że wydatek ma być przeznaczony na wkład i objęcie udziałów przez gminę w podwyższonym kapitale zakładowym spółki komunalnej. A, co istotne, w gminie nie ma uchwały w sprawie określenia zasad wnoszenia, cofania i zbywania udziałów i akcji przez wójta.
Ponadto warto zauważyć, że w odniesieniu do gmin podział zadań w zakresie zarządu mieniem komunalnym (a do takiej kategorii należy zaliczyć nabywanie udziałów i zwiększanie kapitału zakładowego spółek handlowych) wynika z art. 18 ust. 2 pkt 9 i art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym. Wójtowi ustawodawca przypisał uprawnienia w zakresie gospodarowania mieniem komunalnym (art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy). Do rady gminy zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. g należy zaś podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących określania zasad wnoszenia, cofania i zbywania udziałów i akcji przez wójta.
Z wymienionych regulacji należy wnioskować, że rada gminy zobowiązana jest do określenia zasad wnoszenia, cofania i zbywania udziałów i akcji, bez możliwości scedowania choćby części swoich uprawnień na wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Rola organu wykonawczego sprowadza się tylko i wyłącznie do wykonania uchwały organu stanowiącego.
Jak z kolei wskazano w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 10 maja 2006 r. (sygn. akt III SA/Wr 25/06): „Rada gminy na mocy art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. g zobowiązana jest więc do dokładnego określenia zasad wnoszenia, cofania i zbywania udziałów i akcji bez możliwości scedowania choćby części swoich uprawnień na zarząd czy inne podmioty”. Dopiero na podstawie uchwalonych przez organ stanowiący zasad nabywania, cofania i zbywania udziałów i akcji wójt (burmistrz, prezydent miasta) realizuje swoje kompetencje w zakresie dysponowania udziałami w spółkach komunalnych, m.in. poprzez zwiększanie kapitału zakładowego.
Z korelacji ww. norm prawnych i orzecznictwa wynika więc, że brak określenia wspomnianych zasad przez radę gminy powoduje brak możliwości wykonywania zadań w tym zakresie przez organ wykonawczy, czyli wójta. W praktyce oznacza to, że uchwała budżetowa w części dotyczącej zaplanowanych wydatków (według podanej klasyfikacji budżetowej) na podwyższenie udziału w kapitale zakładowym spółki komunalnej nie będzie mogła być wykonana. Podobne stanowisko wynika m.in. z uchwały kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z 3 czerwca 2014 r., nr XIII/2666/2014.
Podstawa prawna
Rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych
(t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053 ze zm.).
Art. 18 ust. 2 pkt 9 i art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.).