To reakcja UE na ostatnie afery podatkowe, m.in. Panama Papers, i doniesienia o tym, że niektórzy pośrednicy aktywnie pomagają przedsiębiorstwom i osobom prywatnym w unikaniu opodatkowania w UE. Zwykle czynią to za pomocą tzw. transgranicznych systemów planowania podatkowego, czyli najczęściej poprzez ukrywanie dochodów i majątku w rajach podatkowych.
KE postanowiła zwalczać to zjawisko za pomocą wzmocnionych kontroli pośredników podatkowych.
"Unia Europejska stała się pionierem w zwiększaniu przejrzystości w obszarze agresywnego planowania podatkowego. Dzisiaj proponujemy nałożenie odpowiedzialności na pośredników, którzy tworzą i sprzedają systemy unikania zobowiązań podatkowych" – zapowiedział wiceprzewodniczący KE Valdis Dombrovskis.
"Zależy nam na tym, żeby w UE zapewnić jak największą przejrzystość podatkową. Zaproponowane dzisiaj regulacje koncentrują się na specjalistach, którzy ułatwiają popełnianie nadużyć podatkowych. Nowe przepisy wzmocnią unijną administrację podatkową, która uzyska informacje konieczne do skutecznej walki z nadużyciami podatkowymi oraz pozycję uczciwych pośredników. Utrudnią natomiast życie tym, którzy nie przestrzegają prawa" – powiedział komisarz UE ds. gospodarczych, finansowych, podatków i ceł Pierre Moscovici.
Zgodnie z nowymi przepisami wszystkie systemy planowania podatkowego, które zakładają rozliczanie podatków w innych krajach i które noszą pewne znamiona tego, że mogą narażać budżet państwa na straty, będą musiały być automatycznie zgłaszane urzędom skarbowym. Według Komisji Europejskiej takie ryzykowne oznaki to m.in. wykorzystywanie korzystnych systemów podatkowych państw, które nie spełniają międzynarodowych standardów podatkowych czy operacje z udziałem tych państw. Obowiązek zgłoszenia tego typu nadużyć będzie spoczywał na pośredniku, który planował wykorzystać dany system. Będzie miał on pięć dni od daty dostarczenia rozwiązania klientowi na poinformowanie właściwego organu podatkowego w swoim kraju. Jeśli pośrednik podatkowy nie ma siedziby w UE, jest związany tajemnicą zawodową lub jeśli system został opracowany przez zewnętrznych doradców podatkowych lub prawników, obowiązek zgłoszenia systemu spadnie na klienta, czyli osobę prywatną lub firmę.
"Obowiązek zgłoszenia danego systemu oznacza tylko, że wymaga on przeprowadzenia kontroli przez organy podatkowe, a nie że z pewnością jest on szkodliwy. Państwa członkowskie będą jednak zobowiązane do wprowadzenia skutecznych i odstraszających kar wobec tych przedsiębiorstw, które nie przestrzegają przepisów w zakresie przejrzystości. Kary takie stanowić będą nowy środek mocno zniechęcający do wspierania lub ułatwiania nadużyć podatkowych" – powiedział w środę podczas konferencji prasowej w Brukseli komisarz Moscovici.
Moscovici dodał także, że państwa członkowskie będą zobligowane co 3 miesiące wymieniać się informacjami o systemach umożliwiających nadużycia podatkowe. Ma w tym pomóc specjalnie stworzona scentralizowana baza danych.
"To zapewni wczesne ostrzeganie o nowych zagrożeniach w dziedzinie unikania opodatkowania i umożliwi szybkie podjęcie działań w celu zablokowania szkodliwych rozwiązań" – dodał komisarz.
Nowe regulacje obejmą wszystkie państwa członkowskie oraz wszystkich pośredników podatkowych w UE.
Zaproponowana przez KE dyrektywa zostanie przedłożona Parlamentowi Europejskiemu i Radzie UE. Jeśli zostanie przez nie przyjęta, nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2019 r.
Ostatnie badania przeprowadzone na zlecenie Parlamentu Europejskiego ujawniły, że co roku budżety państw UE tracą od 50 do 70 mld euro w wyniku oszustw podatkowych. Sama afera Panama Papers miała kosztować Unię 173 mld euro.Brukseli Jowita Kiwnik Pargana.