Jestem przedsiębiorcą. Otrzymane faktury często reguluję w drodze kompensaty. Czy na gruncie przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2017 r. mogę zaliczać do kosztów uzyskania przychodów koszty transakcji o wartości przekraczającej 15 000 zł uregulowane w ten właśnie sposób?
EKSPERT RADZI
Z początkiem 2017 r. nastąpiło obniżenie limitu, o którym mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Spowodowało to, że obecnie znacznie częściej niż do końca 2016 r. przedsiębiorcy są zobowiązani do dokonywania i przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego. Obowiązek taki obecnie istnieje, jeżeli:
1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca, oraz
2 ) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Obniżeniu wskazanego limitu towarzyszyło dodanie art. 22p do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) oraz art. 15d do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT), które zawierają przepisy wyłączające możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów płatności dokonanych z naruszeniem obowiązku dokonywania i przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego.
Mając to na uwadze, zauważyć należy, że art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej mówi o płatnościach, a w konsekwencji przyjmuje się najczęściej, iż odnosi się wyłącznie do spełnienia świadczeń w formie rozliczeń pieniężnych (zob. przykładowo wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 czerwca 2011 r., sygn. akt I FSK 1075/10). Prowadzi to do wniosku, że w części, w jakiej zobowiązania są regulowane w drodze potrącenia (kompensaty), obowiązek dokonywania i przyjmowania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego nie obowiązuje. W konsekwencji nie mają również w tym zakresie zastosowania wskazane regulacje art. 22p ustawy o PIT oraz art. 15d ustawy o CIT.
Co istotne, stanowisko to potwierdzają organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 7 października 2016 r. (nr 2461-IBPB-1-3.4510.824.2016.1.SK) czy interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 9 stycznia 2017 r. (nr 0461-ITPB1.4511.885.2016.2.DP). Jak czytamy w drugiej z tych interpretacji: „W przypadku uregulowania po 31 grudnia 2016 r. zobowiązania poprzez kompensatę, niezależnie od wielkości transakcji, art. 22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajdzie zastosowania”.
Podstawa prawna
Art. 22 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1829 ze zm.).
Art. 22p ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.).
Art. 15d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1888 ze zm.).
