Treść ekonomiczna umowy decyduje o tym, czy ma zastosowanie MSR 18, czy MSR 11 przy rozliczaniu przychodów z budowy nieruchomości. Jak te przychody wykazywać?
dr ANDRÉ HELIN
prezes firmy audytorskiej BDO Numerica
Kryteria zawarte w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości (MSR 18) można zastosować do sprzedaży towarów na dwa sposoby: rozłożone w czasie lub w jednym punkcie w czasie.
W pierwszym przypadku jednostka może rozkładać w czasie przekazywanie kontroli oraz znaczących ryzyk i korzyści z tytułu własności w miarę posuwania się naprzód budowy. Kryteria ujmowania przychodów mogą zostać spełnione, a przychody ujmowane w stopniu zaawansowania prac. Na przykład firma budowlana zawiera umowę o budowę domu zgodnie z jej standardowym projektem. Prawo własności zostaje przeniesione na kupującego w miarę postępu prac budowlanych zgodnie z lokalnymi przepisami prawa. Kupujący posiada kontrolę oraz znaczące ryzyka i korzyści związane z prawem własności do nieruchomości wybudowanej do danego dnia, stopniowo przez cały okres budowy, i zachowuje kontrolę oraz znaczące ryzyka i korzyści związane z prawem własności do robót w toku, jeżeli w dowolnym momencie budowa zostanie przerwana. Kryteria zawarte w MSR 18 par. 14 są spełniane w miarę upływu czasu, a przychody są ujmowane w trakcie budowy. W drugim przypadku jednostka może przekazać kontrolę oraz znaczące ryzyka i korzyści wynikające z prawa własności do nieruchomości tylko w jednym punkcie w czasie; przychody ujmuje się w tym właśnie momencie. Kierownictwo powinno dokonać subiektywnego osądu.
Warto wiedzieć, że należy ujawnić dodatkowe informacje, jeżeli zastosowanie ma metoda przekazywania rozłożonego w czasie. Informacje te obejmują podstawę ustalenia, które umowy spełniają wszystkie kryteria ujmowania przychodów z tytułu sprzedaży towarów rozłożonego w czasie w miarę postępowania prac budowlanych, wartość ujętych przychodów oraz metodę ustalenia stopnia zaawansowania prac. We wszystkich pozostałych okolicznościach, tak samo jak w przypadku metody przekazywania rozłożonego w czasie, jednostki powinny spełnić wymogi w zakresie informacji do ujawnienia zawarte w odpowiednim standardzie - MSR 11 lub MSR 18.
Zastosowanie interpretacji do międzynarodowych standardów KIMSF 15 może być szersze niż tylko w odniesieniu do nieruchomości. W uzasadnieniu wniosków stwierdza się, że chociaż zakres wytycznych jest ograniczony do sprzedaży nieruchomości, to mogą one być stosowane do innych sytuacji poprzez analogię. Jednostki z innych sektorów, które stosują model umów o budowę z MSR 11, powinny zastanowić się, czy KIMSF 15 ma wpływ na ich księgowość.