Przy rachunkowych rozliczeniach sprzedaży w sektorze nieruchomości zastosowanie mają zarówno MSR 11, jak i MSR 18. Jak ustalić, który standard stosować?
dr ANDRÉ HELIN
prezes firmy audytorskiej BDO Numerica
Jednostka powinna zastanowić się, czy umowa o budowę zawiera więcej niż jeden element. Na przykład jedna umowa budowy nieruchomości może obejmować dostarczenie dodatkowych towarów lub usług. Może okazać się konieczne podzielenie takiej umowy na oddzielne elementy składowe i przeanalizowanie każdego z nich w celu ustalenia, które wytyczne są odpowiednie oraz jaka powinna być podstawa ujmowania przychodów. Może się zdarzyć, że firma budowlana podpisuje umowę na sprzedaż standardowego mieszkania oraz zapewnienie świadczenia usług utrzymania nieruchomości na rzecz kupującego przez okres pięciu lat. Są tu dwa elementy składowe, do których należy stosować MSR 18.
MSR 18 par. 14 dotyczący sprzedaży towarów stosuje się do mieszkania, a MSR 18 par. 20 dotyczący sprzedaży usług stosuje się do usług utrzymania nieruchomości. Ta sama firma budowlana zawiera umowę na sprzedaż gruntu firmie produkcyjnej oraz budowę specjalistycznej fabryki na tym gruncie. Sprzedaż gruntu jest nieodwołalna i nie zależy od ukończenia budowy. Są tu dwa elementy składowe: MSR 18 stosuje się do sprzedaży gruntu, a MSR 11 - do budowy fabryki.
Ustalenie, czy umowa wchodzi w zakres MSR 11 czy MSR 18, wymaga subiektywnego osądu ze strony kierownictwa. Interpretacja KIMSF 15 interpretuje wytyczne zawarte w MSR 11 i MSR 18 w sposób następujący: MSR 11: umowa stanowi umowę o budowę, kiedy kupujący potrafi wyodrębnić główne elementy konstrukcyjne projektu przed lub w trakcie budowy. Na przykład spółka naftowa, która potrzebuje nowej rafinerii, może określić dokładnie swoje wymagania firmie budowlanej oraz monitorować i zmieniać te wymagania przez cały okres budowy. W tym przypadku to kupujący określa główne elementy projektu, zatem do budowy rafinerii zostanie zastosowany MSR 11.
Treść ekonomiczna umowy o wytworzenie dużej ilości podobnych aktywów zgodnie ze specyfikacją kupującego powinna zostać rozważona, aby określić, czy umowa dotyczy sprzedaży towarów, a więc wchodzi w zakres MSR 18. Na przykład producent samochodów, który otrzymał zamówienie na 100 autobusów, które mają być wyprodukowane zgodnie ze standardowym projektem, ale pomalowane na barwy firmowe operatora, zastosowałby MSR 18 do dostawy każdego autobusu. MSR 18: umowa dotyczy sprzedaży towarów, gdy budowa odbywa się niezależnie od umowy, a kupujący ma tylko ograniczoną możliwość wywierania wpływu na projekt.