Przypominamy również o regulacjach w ustawie o VAT, które już weszły w życie. Od początku roku wszyscy podatnicy (z wyjątkiem zwolnionych z VAT) muszą prowadzić ewidencję VAT w formie elektronicznej przy użyciu programów komputerowych. W styczniu pojawiła się też nowa możliwość weryfikacji rzetelności kontrahentów, gdyż na stronie Ministerstwa Finansów można już korzystać z dwóch nowych wykazów (podmiotów niezarejestrowanych, wykreślonych lub przywróconych do rejestru jako podatnicy VAT).
Z kolei w przypadku akcyzy zwrócić należy uwagę na dwie duże nowelizacje. Pierwsza z nich w zasadniczej części weszła w życie 15 grudnia ub.r. i miała na celu uszczelnienie zasad obrotu surowcem tytoniowym. Wprowadziła ona również nową formę zabezpieczenia akcyzowego w postaci hipoteki na nieruchomości, ale te przepisy zaczną obowiązywać 1 czerwca br. W wyniku drugiej nowelizacji od 1 lutego br. akcyzą opodatkowano płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie. Powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku akcyzowego powodować będzie zarówno produkcja tych wyrobów akcyzowych, jak i ich import z krajów trzecich, czy też nabycie wewnątrzwspólnotowe.
Uwaga! Niezwykle istotne są regulacje przejściowe. Zgodnie z nimi do końca 2018 r. będzie obowiązywać bowiem zerowa stawka akcyzy na te wyroby akcyzowe.
ELEKTRONICZNA EWIDENCJA VAT
Od 1 stycznia 2018 r. wszyscy podatnicy VAT, w tym osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, muszą prowadzić ewidencję VAT (rejestr sprzedaży i zakupów) w formie elektronicznej przy użyciu programów komputerowych. Obowiązkiem tym nie są jednak objęci podatnicy, którzy sprzedają wyłącznie towary i usługi zwolnione z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT (zwolnienie przedmiotowe) lub korzystają ze zwolnienia podmiotowego (m.in. dla podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym 200 tys. zł – art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT). Z powyższym obowiązkiem związana jest ponadto konieczność przesyłania do urzędu skarbowego JPK_VAT. Zgodnie z ordynacją podatkową podatnicy prowadzący księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych są bowiem obowiązani do comiesięcznego przekazywania organom podatkowym rejestrów VAT w formie JPK.
NOWE WYROBY AKCYZOWE
Od 1 lutego br. płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie zostały opodatkowane akcyzą. Zgodnie z definicją ustawową płyn do papierosów elektronicznych to roztwór przeznaczony do wykorzystania w papierosach elektronicznych, zarówno z nikotyną, jak i bez nikotyny. Natomiast wyroby nowatorskie to wyroby, które w swoim składzie zawierają albo tytoń, albo susz tytoniowy (i ewentualnie dodatkowo płyn do papierosów elektronicznych) i dostarczają aerozol bez spalania mieszaniny.
Nowe kategorie wyrobów objęte będą mechanizmami zbliżonymi do tradycyjnych wyrobów tytoniowych, m.in. obowiązkowo będą produkowane w składach podatkowych raz oznaczane znakami akcyzy. Podstawą opodatkowania płynu do papierosów elektronicznych jest jego ilość wyrażona w mililitrach, a w przypadku wyrobów nowatorskich – ich ilość wyrażona w kilogramach.
Objęcie akcyzą płynu do papierosów elektronicznych oraz wyrobów nowatorskich nie spowoduje jednak od razu wzrostu ich cen dla konsumentów. Do końca 2018 r. zamiast przewidzianych w ustawie stawek akcyzy dla nowych wyrobów akcyzowych stosuje się bowiem zerową stawkę akcyzy. Dopiero od 1 stycznia 2019 r. stawka akcyzy na płyn do papierosów elektronicznych będzie wynosić 0,5 zł za każdy mililitr, a na wyroby nowatorskie – 141,29 zł za każdy kilogram i 31,41 proc. średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży tytoniu do palenia. Ponadto przewidziano też stawki sankcyjne, mające zastosowanie m.in. w przypadku prowadzenia produkcji tych wyrobów z naruszeniem przepisów akcyzowych.
MECHANIZM PODZIELONEJ PŁATNOŚCI
Od 1 lipca 2018 r. podatnicy VAT będą mogli korzystać z mechanizmu podzielonej płatności. Polega on na tym, że zapłata podatku VAT wynikającego z faktury będzie dokonywana na rachunek VAT, natomiast zapłata kwoty netto – na rachunek rozliczeniowy. Zastosowanie podzielonej płatności będzie, co do zasady, dobrowolne – podatnicy bowiem mogą, ale nie muszą skorzystać z mechanizmu. Trzeba pamiętać, że wybór taki będzie miał jedynie nabywca, gdyż to on zdecyduje, czy chce dokonać płatności w ramach mechanizmu podzielonej płatności, czy też nie. Natomiast dostawca nie będzie miał wpływu na decyzję nabywcy w tej sprawie, lecz na jej skutek po prostu otrzyma kwotę odpowiadającą VAT na rachunek VAT, a kwotę netto na rachunek rozliczeniowy. Z punktu widzenia dostawcy istotne znaczenie ma zaś to, że – co do zasady – rachunek VAT może być wykorzystany przez podatnika jedynie do uregulowania kwoty podatku VAT w ramach systemu podzielonej płatności lub uregulowania zobowiązania podatkowego VAT oraz dodatkowego zobowiązania VAT, w tym należnych odsetek. Problemów związanych z ograniczeniami w dysponowaniu środkami zgromadzonymi na rachunku VAT nie rozwiązuje zaś do końca możliwość zwrócenia się przez podatnika z wnioskiem do naczelnika urzędu skarbowego o wyrażenie zgody na przekazanie tych środków na wskazany przez podatnika rachunek rozliczeniowy. W tym przypadku naczelnik urzędu skarbowego będzie bowiem miał aż 60 dni na wyrażenie zgody.
W celu zachęty do stosowania mechanizmu podzielonej płatności przewidziano również liczne korzystne rozwiązania dla tych podatników, którzy podejmą decyzję o dobrowolnym stosowaniu, a także wprowadzono możliwość obniżenia kwoty zobowiązania podatkowego w przypadku zapłaty podatku z rachunku VAT przed terminem jego wymagalności.