Trzy pytania do ... LESZKA KRAMARCZUKA, dyrektora w Departamencie Audytu BDO Numerica, oddział Katowice - Kiedy zgodnie z przepisami rachunkowymi dochodzi do powstania różnic kursowych i jaki mają one związek z instrumentami finansowymi?
- Pojęcie różnic kursowych nie jest zdefiniowane w ustawie o rachunkowości, dlatego też w sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy należałoby kierować się Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości. Zgodnie z MSR 21 różnica kursowa jest różnicą, która wynika z przeliczenia danej liczby jednostek jednej waluty na inną walutę po różnych kursach wymiany. Definicja nie wyłącza z jej zastosowania jakichkolwiek aktywów czy pasywów. Wprawdzie MSR 21 nie obejmuje swym zakresem instrumentów pochodnych w walutach obcych, które wchodzą w zakres MSR 39, tym niemniej fakt ten nie powinien mieć wpływu na zawartą w standardzie definicję różnic kursowych.
Zgodnie z MSR 32 instrumentem finansowym jest każdy kontrakt, który skutkuje powstaniem składnika aktywów finansowych u jednej jednostki i zobowiązania finansowego lub instrumentu kapitałowego u drugiej jednostki. Do typowych przykładów aktywów finansowych zalicza się także należności i zobowiązania z tytułu dostaw i usług.
Ujmowanie i wycenę instrumentów finansowych reguluje MSR 39. Zarówno w MSR 32, jak i w MSR 39 nie zostały zdefiniowane różnice kursowe. Pomimo to nie ma żadnych wątpliwości, że przy wycenie instrumentów finansowych w postaci należności i zobowiązań, wyrażonych w walutach obcych, powstają różnice kursowe. Dlaczego inne podejście miałoby być zastosowane w przypadku wyceny forwardów, których wycena jest ściśle związana z kursem waluty.
• Jak ujmować różnice kursowe powstające z tytułu przeliczenia pozycji pieniężnych?
- Przepisy MSR 21 są stosowane do transakcji związanych z instrumentami finansowymi w taki sam sposób, w jaki są stosowane do innych transakcji, mimo że zasady wykazywania niektórych zabezpieczeń zastępują te ogólne reguły. Różnice kursowe powstające z tytułu przeliczenia pozycji pieniężnych są zwykle odnoszone na wynik finansowy, chociaż mogą zostać ujęte w kapitale własnym w przypadku instrumentów wyznaczonych jako instrumenty zabezpieczające przyszłe transakcje przed ryzykiem walutowym.
• Dla kogo zdefiniowanie różnic kursowych jest szczególnie ważne?
- Właściwe zdefiniowanie różnic kursowych ma szczególne znaczenie w jednostkach stosujących rozliczenia podatkowe na podstawie przepisów rachunkowych. Interpretacje organów skarbowych w odniesieniu do omawianego zagadnienia są różne.