JACEK KAPICA - Od 2011 roku będziemy wnikliwiej kontrolować internetowe transakcje wyrobami akcyzowymi.
Jakie najważniejsze zmiany legislacyjne w zakresie akcyzy udało się wprowadzić w tym roku?
W 2009 roku wprowadziliśmy zupełnie nowe akty prawne dotyczące akcyzy, Służby Celnej i hazardu. Rok 2010 był próbą oceny funkcjonowania tych przepisów, dalszą formą liberalizacji w zakresie akcyzy i cła oraz wprowadzaniem podstaw prawnych do elektronizacji i odejścia od wymagania papierowych dokumentów od przedsiębiorców.
O jakiej liberalizacji pan mówi?
W obszarze akcyzy jest to np. złagodzenie regulacji dotyczących zabezpieczenia ryczałtowego. W 2009 roku wprowadziliśmy możliwość zabezpieczenia ryczałtowego na poziomie 30 proc. W 2010 roku obniżyliśmy ten poziom zabezpieczenia nawet do 15 proc. Liczymy, że ta forma znacznie się upowszechni zarówno po stronie przedsiębiorców, jak i naczelników urzędów celnych zezwalających na takie zabezpieczenie. To spora zmiana na korzyść przedsiębiorców. Dotychczas zabezpieczone musiały być należności w 100 proc.
Czy o uproszczeniach można też mówić przy obrocie olejami opałowymi?
Tak. Tu nastąpiło odejście od oświadczeń przy zakupie oleju opałowego przez jednostki publiczne. Cały czas pracujemy z branżą olejów opałowych i staramy się w tym zakresie upraszczać przepisy. W przyszłym roku chcielibyśmy wprowadzić zwolnienie z każdorazowego wystawiania oświadczeń przez odbiorców, którzy podpiszą umowy stałych dostaw. Wtedy sprzedawca będzie przechowywał umowę, ewidencję i faktury dostaw. To powinno urzędom wystarczyć.
A co zmieniło się przy opodatkowaniu energii elektrycznej?
Odstąpiliśmy od zaliczkowych wpłat miesięcznych akcyzy od energii. Zastąpiliśmy to wpłatami w związku z wystawieniem faktury prognozowej. To ułatwia rozliczenie i wiąże podatek z faktycznym wystawieniem dokumentu, na podstawie którego następuje płatność.
Czy może pan pochwalić się zmianami zwiększającymi pewność prowadzenia biznesu?
Owszem. W roku 2009 w nowej ustawie akcyzowej oparliśmy klasyfikację wyrobów akcyzowych na nomenklaturze scalonej – kodach CN stosowanych w handlu międzynarodowym. Obecnie dopuściliśmy możliwość stosowania wiążącej informacji taryfowej (WIT) wystawionej na podstawie przepisów prawa celnego w sprawach z zakresu podatku akcyzowego. To daje pewność biznesu, bo WIT jest wiążąca dla organu.
Sukcesem tegorocznym na pewno jest zwiększanie kontaktów z administracją celną drogą elektroniczną.
To prawda. Można tu wspomnieć chociażby o EMCS – elektronicznym systemie przemieszczania wyrobów akcyzowych, który zacznie funkcjonować od 1 stycznia 2011 r. Ale warto wskazać, że od 1 lipca 2010 r. można stosować podpis elektroniczny przy zgłoszeniach importowych w systemie Celina. W przypadku eksportu zgłoszenia elektroniczne funkcjonują już od 2009 roku. W październiku weszło w życie nowe rozporządzenie o przyjmowaniu w wersji elektronicznej bez podpisu kwalifikowanego sprawozdań z zakresu Intrastat – statystyki w wewnątrzunijnym obrocie towarowym. Szerzej też wykorzystujemy systemy elektroniczne do celów kontroli, co skraca czas odpraw.
Czy można mówić o pozytywnych zmianach w Służbie Celnej?
Nowa ustawa weszła w życie pod koniec 2009 roku. Najważniejszym elementem dla przedsiębiorców jest wprowadzenie postępowania audytowego zamiast procedury kontrolnej przy wydawaniu pozwoleń. Audyt charakteryzuje się współpracą z podmiotem. Nie jest to już biurokratyczne przerzucanie się dokumentami między urzędem a przedsiębiorcą, ale forma konsultacji, dialogu. Podejście takie będziemy rozszerzać, w szczególności dla zaufanych podmiotów, które maja status AEO (autoryzowanego operatora ekonomicznego). Inny pozytywny element to jedna procedura kontrola. Do tej pory działania Służby Celnej w zakresie kontroli wykonywane były na podstawie trzech procedur: kontroli celnej, kontroli szczególnego nadzoru podatkowego i kontroli podatkowej. Teraz jest to tylko jedna procedura kontroli Służby Celnej. Jest to czytelne z punktu widzenia podmiotu gospodarczego.
A jakie zmiany wprowadzono w prawie celnym?
Krajowe prawo celne jest wtórne, bowiem jak wiadomo, obowiązuje nas wspólnotowy kodeks celny UE. Jednak tu można mówić o wprowadzaniu „ułatwień dla uproszczeń”. Brzmi to może dziwnie, ale ma sens, bo zależy nam na tym, aby jak najwięcej firm odprawiało się w procedurach uproszczonych. Nowelizacja ustawy o VAT, która została zaakceptowana przez rząd, przewiduje możliwość przyznania statusu przedstawiciela podatkowego agencjom celnym i spedytorom w przypadku importu i dalszej dostawy wewnątrzwspólnotowej towaru. Przyjęty projekt zmian zakłada też zwolnienie z konieczności składania zabezpieczenia VAT w sytuacji importu towaru i dalszej dostawy wewnątrzwspólnotowej oraz dla podmiotów, które realizują obrót z zagranicą w procedurach uproszczonych. Podmioty mające pozwolenie na stosowanie procedur uproszczonych są wiarygodne dla organów celnych. Ten status będzie niejako uznawany dla rozliczeń VAT od importu. To będzie duże ułatwienie i korzyść dla podmiotów. Nowe regulacje wejdą w życie w pierwszych miesiącach przyszłego roku. Zmiany powinny też spowodować większe zainteresowanie odprawami towarów w Polsce, a nie w innych krajach UE.
Jakie plany w zakresie zmian akcyzowych ma Ministerstwo Finansów na 2011 rok?
Zasadniczych zmian nie planujemy, poza zmianą opodatkowania wyrobów tytoniowych. Tu dalej musimy dążyć do tego, aby w 2018 roku osiągnąć minimalne opodatkowanie tych wyrobów na poziomie wymaganym przez Unię, czyli 90 euro za 1000 sztuk papierosów.



Czy wiadomo, jaki poziom opodatkowania papierosy osiągną w przyszłym roku?
Jeszcze tego nie wiemy. Zobaczymy, jak tegoroczne zmiany przełożą się na średnią cenę. Chodzi o wprowadzaną od 2011 roku 4-proc. podwyżkę akcyzy. Zakładamy, że powinniśmy osiągnąć opodatkowanie na poziomie 70 – 72 euro na 1000 sztuk papierosów. Kolejny krok będzie zależał od osiągniętych efektów i opodatkowania papierosów w krajach UE sąsiadujących z Polską.
Na co mogą liczyć podatnicy w przyszłym roku?
Od 1 stycznia ruszy Centrum Informacji Służby Celnej z nr tel. 801 470 477. Będzie ono działać w Cieszynie, czyli bardzo blisko Krajowej Informacji Podatkowej (KIP) w Bielsku Białej. Infolinia Służby Celnej będzie stworzona na wzór KIP, tylko bez udzielania wiążących interpretacji.
Czy KIP nie będzie już udzielała informacji w zakresie akcyzy?
Oczywiście nadal będzie udzielał takich informacji. W Centrum Informacji Służby Celnej będzie można przede wszystkim uzyskać pomoc z zakresu prawa celnego, ale będą udzielane też podstawowe informacje z zakresu spraw akcyzowych czy hazardowych. W tych jednak obszarach infolinia Służby Celnej będzie bardziej ukierunkowana na kwestie proceduralne związane z kontrolą czy udzielaniem pozwoleń. To będzie coś w rodzaju doradztwa dotyczącego kontaktu z organem celnym w zakresie spraw celnych, akcyzowych i hazardowych.
Jakie jeszcze będą podejmowane inicjatywy?
Tak. W związku z elektronizacją sprawozdań Intrastat planujemy centralizację ich przyjmowania. Od lutego 2011 r. uruchamiamy jedną jednostkę – w Szczecinie – dedykowaną statystyce w obrocie wewnątrzwspólnotowym. W tym zakresie liczymy na upowszechnienie formy elektronicznej. Dziś zgłoszenia elektroniczne stanowią ok. 60 proc. Chcemy osiągnąć poziom bliski 100 proc. Elektronizacja i koncentracja zadania da nam dwa efekty. Po pierwsze, zmniejszenie liczby błędów. Po drugie, usprawnienie obsługi podatników. Obecnie w całym kraju Intrastatem zajmuje się ok. 150 osób. W Szczecinie będzie to nieco ponad 80. To pokazuje, że racjonalizujemy też zatrudnienie.
W przyszłym roku ma wejść w życie ustawa ograniczająca bariery administracyjne. Wpłynie ona na relacje podatnik – Służba Celna?
Tak. Chodzi o wprowadzenie oświadczeń zamiast zaświadczeń. Podatnik będzie mógł wybrać, czy składać oświadczenie, czy zaświadczenie w sprawach związanych z udzielaniem pozwoleń z zakresu prawa celnego.
Czy nastąpią zmiany w zakresie hazardu prowadzonego w internecie?
Kluczowa jest tu nowelizacja ustawy hazardowej, która obecnie jest w notyfikacji. Przewiduje ona możliwość legalnej organizacji zakładów wzajemnych w Polsce poprzez internet. Liczymy, że na początku roku projekt nowelizacji trafi do parlamentu. W maju lub czerwcu mógłby wejść w życie. Będzie to dobry, wystarczający czas na przygotowanie się operatorów do organizacji zakładów wzajemnych przed mistrzostwami Euro 2012. Ważnym elementem w tej nowelizacji jest również jasno określona właściwość miejscowa dla urządzania gier poprzez internet. Obecnie trudno było zidentyfikować, gdzie się odbywa gra. Nie było określone w przepisach, czy tam, gdzie jest terminal dostępowy, czy tam, gdzie jest serwer. Nowela ustala, że jest to miejsce dostępu do internetu. To pozwoli ograniczyć urządzanie nielegalnych gier przez internet w Polsce i nielegalną konkurencję dla tych, którzy organizują gry legalnie.
A co z loteriami fantowymi?
Projektowana nowelizacja ustawy hazardowej przewiduje złagodzenie wymogów wobec organizatorów loterii fantowych o niskiej wartości puli wygranych. Projekt zakłada zmniejszenie opłaty za udzielenie zezwolenia na loterie fantowe lokalne z 1,7 tys. zł do 170 zł oraz zwolnienie osób prowadzących małe loterie z obowiązku posiadania świadectwa zawodowego. Osoby te będą musiały jedynie przedstawić oświadczenie o znajomości przepisów w zakresie loterii fantowych.
W połowie przyszłego roku celnicy otrzymają prawo prowadzenia obserwacji.
Starannie się do tego przygotowujemy. Minister finansów podpisał już rozporządzenie dotyczące prowadzenia obserwacji. Jesteśmy na etapie doboru ludzi do tych zadań. Finalizujemy prace nad instrukcją wykonywania czynności obserwacji. W styczniu ruszają szkolenia realizowane przez specjalistów z innych służb. W połowie przyszłego roku powinniśmy osiągnąć zdolność realizacji tych zadań.
Czy coś jeszcze zmieni się w służbie?
Teraz podejmujemy decyzje stworzenia grupy zadaniowej do spraw e-handlu. Do tej pory kanał dystrybucji, jakim jest internet, był jednym z zadań każdej komórki analizy ryzyka i kontroli w izbach celnych. Chcemy rozpoznanie i analizę tego obszaru skoncentrować w jednym miejscu, po to aby skuteczniej monitorować internet z punktu widzenia obrotu wyrobami akcyzowymi i innymi towarami podlegającymi ograniczeniom lub zakazom kontrolowanym przez Służbę Celną. Ten zespół będzie powołany w ramach jednej z funkcjonujących izb, w której znajdą zatrudnienie specjaliści z tej dziedziny. Wyniki swojej pracy będą przekazywać komórkom kontrolnym w całej Polsce. Na początku przyszłego roku podpiszę decyzję w tym zakresie.