Rozmowa z ARKADIUSZEM OPALĄ, sędzią sądu gospodarczego - Krajowy Rejestr Sądowy może wszcząć postępowania przymuszające w stosunku do spółek, które nie składają do niego sprawozdań finansowych.
AGNIESZKA POKOJSKA
Spółki, które prowadzą księgi rachunkowe, muszą składać swoje sprawozdania do Krajowego Rejestru Sądowego. Czy wszystkie wywiązują się z tego obowiązku?
ARKADIUSZ OPALA*
Największe jednostki, takie jak banki, zakłady ubezpieczeń, zakłady reasekuracji i inne wymienione w ustawie o rachunkowości składają sprawozdania finansowe w ustawowym terminie. Jednak często się zdarza, że spółki akcyjne zaniedbują ten obowiązek. Te podmioty są jednak pod kontrolą Krajowego Rejestru Sądowego.
Z czego wynika nieskładanie przez te podmioty sprawozdań?
Przyczyny są bardzo różne. Przedsiębiorcy bardzo dowolnie pojmują wiarygodność obrotu gospodarczego, a obowiązki wynikające z ustawy traktują jako zło konieczne. Drugi powód to konflikty w organach spółek na różnych płaszczyznach, i chyba najważniejszy powód to brak wiedzy w zakresie czytania dokumentów finansowo-księgowych. Jeżeli zarząd, a co gorsza rada nadzorcza, tego nie potrafi, to wyegzekwowanie podpisów od wszystkich członków zarządu jest bardzo trudne.
Jakie działania w takim przypadku podejmuje KRS?
Krajowy Rejestr Sądowy wszczyna postępowania przymuszające, by wyegzekwować nałożony przez ustawę obowiązek złożenia sprawozdania oczywiście w stosunku do tych jednostek, o których wiemy, że taki obowiązek mają. Około 60 proc. postępowań przymuszających dotyczy sprawozdań finansowych, pozostałe dotyczą nadawania numerów NIP, REGON i zmian w organach spółek. Z systemu nie można otrzymać danych w rozbiciu na rodzaje postępowań przymuszających.
Czy można jednak oszacować taką liczbę?
Tylko w jednym oddziale KRS, który nadzoruję, od stycznia do października przeprowadzono ponad 1000 postępowań przymuszających. W skali kraju będzie to kilkanaście tysięcy.
Przymuszenie polega na karaniu grzywną do 1 tys. zł., która może być ponawiana aż do skutku.
Czy więc ustawodawca powinien wprowadzić zmiany w prawie, które pomogłyby zlikwidować problem ze składaniem sprawozdań?
Opowiadam się za likwidacją postępowań przymuszających, które są mało efektywne i kosztowne. Zmiany powinny zmierzać w kierunku modelu angielskiego – po upływie terminu do złożenia sprawozdania wszczyna się procedurę wykreślenia z mocy prawa podmiotu, który nie dopełnił obowiązku.
*Arkadiusz Opala
sędzia sądu okręgowego w Zielonej Górze, wizytator ds. gospodarczych, rejestrowych i egzekucyjnych