Spółka prowadzi działalność gospodarczą w Polsce i na terenie Włoch. Organizuje spotkania z kontrahentami zarówno w siedzibie, w Polsce, jak i we Włoszech, gdzie nie ma ani siedziby, ani zakładu. Na spotkaniach krajowych jest skromny poczęstunek. Za granicą przedstawiciele spółki spotykają się w restauracjach, gdzie jedzą również obiady.
Celem tych spotkań jest zainteresowanie ofertą firmy i podpisywanie kontraktów. Restauracja za granicą jest więc tymczasowym miejscem, w którym spółka prowadzi działalność. Czy wydatki krajowe i zagraniczne na posiłki spółka będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
O odpowiedź poprosiliśmy Izbę Skarbową w Katowicach oraz Alicję Waszkiewicz, konsultant w Kancelarii Paczuski & Taudul.
IZBA SKARBOWA W KATOWICACH ODPOWIEDZIAŁA „DGP”
W ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnicy ponoszą wiele wydatków związanych m.in. z szeroko rozumianą współpracą z innymi przedsiębiorcami. Wśród nich wskazać należy wydatki poniesione na poczęstunek serwowany podczas spotkań z kontrahentami. Nie budzi wątpliwości fakt, iż, co do zasady, w związku z ich poniesieniem zostaje spełniona ogólna przesłanka warunkująca ich odniesienie w ciężar kosztów uzyskania przychodów wynikająca z treści art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.). Przepis ten stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.
Z punktu widzenia podatkowego – w kwestii możliwości uznania wyżej wymienionych wydatków za podatkowe koszty uzyskania przychodów na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych – istotnego znaczenia nabiera jednak miejsce tych spotkań, które mogą się odbywać:
● w siedzibie przedsiębiorcy,
● w innych miejscach poza jego siedzibą.
Do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wydatki związane z poczęstunkiem serwowanym w trakcie spotkań z kontrahentami w siedzibie firmy, o ile mieści się on w powszechnych kanonach kultury i nie ma charakteru wystawności czy okazałości. Wydatkami takimi mogą być np. zakup kawy, herbaty, innych napojów bezalkoholowych, ciastek, drobnego poczęstunku.
Kosztów uzyskania przychodów nie stanowią natomiast wydatki poniesione na zakup poczęstunku podawanego podczas spotkań organizowanych poza siedzibą firmy w lokalach gastronomicznych (kawiarnie, restauracje). Miejsca, w których odbywają się te spotkania, wiążą się z kreowaniem i utrwalaniem pozytywnego wizerunku firmy. Możliwość skorzystania z lunchu, obiadu czy kolacji oferowanych w tych lokalach ma bowiem na celu stworzenie oczekiwanego, pozytywnego wizerunku firmy, podnosi jej prestiż, a tym samym lepsze postrzeganie przedsiębiorcy. Wydatki na ten cel stanowią zatem koszty reprezentacji wskazane w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.
Alicja Waszkiewicz
Podatkowa kwalifikacja wydatków ponoszonych przez podmioty gospodarcze na usługi gastronomiczne w związku z organizacją spotkań z kontrahentami stanowi przedmiot kontrowersji zarówno na gruncie interpretacji indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, jak również orzecznictwa sądów administracyjnych. Dotyczą one możliwości uznania tych wydatków za koszty reprezentacji, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT, wyłączonych z katalogu kosztów podatkowych.
Trudności w ustaleniu charakteru przedmiotowych kosztów wynikają z tego, że przepisy podatkowe nie definiują pojęcia „reprezentacja”. Konieczne staje się zatem dokonanie literalnej wykładni tego terminu. Zgodnie z definicją Słownika Języka Polskiego „reprezentacja” oznacza okazałość, wystawność w sposobie życia, związaną ze stanowiskiem czy pozycją społeczną. Przenosząc tę definicję na grunt ustawy o CIT, przyjąć należy, że reprezentacja to występowanie w imieniu firmy wiążące się z okazałością w celu wykreowania pożądanego i korzystnego wrażenia. Obejmuje ona swym zakresem kontakty handlowe z innymi podmiotami gospodarczymi, związane z utrzymaniem delegacji lub kontrahentów bądź uczestnictwem w przyjęciach związanych z pobytem zatrudnionych w nich osób. Celem wydatków na reprezentację jest więc stworzenie i utrwalenie właściwego wizerunku firmy.
Należy wskazać, że w ostatnim czasie stanowisko organów podatkowych dotyczące możliwości zaliczenia wydatków na posiłek dla kontrahenta w restauracji do kosztów uzyskania przychodów jest restrykcyjne. Organy konsekwentnie wskazują, iż o ile drobny poczęstunek w siedzibie firmy mieści się w zwyczajowo przyjętych standardach biznesowych, o tyle zaproszenie kontrahenta do restauracji stanowi działalnie o charakterze reprezentacyjnym.
Orzecznictwo prezentowane w przedmiotowej kwestii przez sądy administracyjne jest natomiast niejednolite. Należy zaznaczyć, że, co do zasady, sądy podzielają powyższy pogląd organów skarbowych, wskazując, że koszty spotkania z kontrahentem w restauracji, jako wydatki o charakterze reprezentacyjnym, nie podlegają zaliczeniu do kosztów podatkowych. Niemniej zdarzają się również orzeczenia prezentujące bardziej liberalne stanowisko w zakresie wykładni pojęcia „reprezentacja”. Przykładowo WSA w Krakowie w wyroku z 18 maja 2010 r. (sygn. akt I SA/Kr 620/10) wskazał, że reprezentacyjny charakter spotkania przejawia się przede wszystkim w jego wystawności i wytworności, które znacznie wykraczają poza zwyczajowo przyjęte normy biznesowe. Oznacza to, że nie każde spotkanie, którego elementem jest spożycie z kontrahentem posiłku w restauracji, nosi znamiona reprezentacji. Ponadto sąd w powołanym wyroku wskazał, że istotny dla określenia charakteru spotkania jest również cel, w jakim zostało ono zorganizowane. Spotkanie z kontrahentem dotyczące omówienia zasad i organizacji współpracy powinno być bowiem odmiennie kwalifikowane niż zachęcanie kontrahenta do nawiązania współpracy bądź podtrzymania kontaktów biznesowych poprzez kreowanie pozytywnego wizerunku i promowanie produktów lub usług.
Z powyższego wynika, że wydatki poniesione na poczęstunek dla kontrahentów w siedzibie firmy, co do zasady, będą podlegały zaliczeniu do kosztów podatkowych spółki. Natomiast kwalifikacja wydatków na posiłek serwowany w restauracji, jako kosztów uzyskania przychodów, z uwagi na niekorzystne dla podatników interpretacje organów skarbowych oraz niejednolite stanowisko sądów administracyjnych, wiązać się będzie z ryzykiem podatkowym.
Podstawa prawna
Art. 15 ust. 1, art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.).