Art. 14 ustawy o PIT, traktujący o przychodach z działalności gospodarczej, nakazuje uznać za takie przychody należności z pozoru mniej lub bardziej pośrednio związane z tą działalnością. W przypadku osób fizycznych często są to dochody, które prywatnie byłyby zwolnione z podatku lub objęte podatkiem na innych zasadach. Samozatrudniony musi jednak rozliczać je jak przychód z działalności gospodarczej.
Czy płacić podatek od odsetek
Jako samozatrudniony mam rachunek firmowy w banku, z którego reguluję zobowiązania związane z działalnością gospodarczą. Czasami trzymam tam nadwyżki finansowe i bank nalicza odsetki. Czy powinienem od nich płacić podatek?
Tak
Za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej trzeba uznać i w konsekwencji zaksięgować go w kolumnie 8 - Pozostałe przychody księgi przychodów i rozchodów, odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością. Dotyczy to zarówno bieżącego rachunku, jak i innych rachunków - np. lokat, rezerw, funduszy przeznaczonych na określone cele. O ile więc w przypadku oszczędności czy środków płatnych na każde żądanie (tzw. a vista) osób prywatnych pobierany jest podatek od oszczędności (tzw. podatek Belki) - ryczałtowo w wysokości 19 proc. od uzyskanego dochodu (odsetek), a płatnikiem i rozliczającym się z fiskusem jest sam bank, o tyle w przypadku rachunków firmowych bank nie ma prawa do potrącania tego podatku. Natomiast sam podatnik musi odsetki takie ująć w księdze przychodów (pod datą ich zarachowania na rachunku bankowym) i uwzględnić zarówno dla celów miesięcznej zaliczki na podatek, jak i ustalenia rocznego zobowiązania podatkowego od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Podstawa prawna
• Art. 14 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Czy wierzytelność jest przychodem
Kontrahent nie uregulował należności, w związku z czym przychód został pomniejszony z tytułu nieściągalnych wierzytelności. Obecnie syndyk przesłał część należnej mi kwoty. Czy trzeba ponownie skorygować przychód?
Tak
A ściślej skorygować należy koszt uzyskania przychodu. Zgodnie bowiem z art. 23 ustawy o PIT nie uważa się za koszt uzyskania przychodów wartości zwróconych wierzytelności, które zostały odpisane jako nieściągalne albo na które utworzono rezerwy zaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów.
Korekta powinna polegać na wpisaniu do kol. 13 podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pozostałe wydatki) kwoty otrzymanej od syndyka - ze znakiem minus albo na czerwono, w zależności od tego, którą metodę stosuje podatnik.
Podstawa prawna
• Art. 23 ust. 1 pkt 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Czy wliczyć przychód ze sprzedaży biurka
Sprzedałem biurko, które nabyłem wcześniej za 1850 zł, i zakup wliczyłem w koszty. Czy kwota uzyskana ze sprzedaży jest przychodem z działalności?
Tak
Za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej trzeba uznać przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą składników majątku będących środkami trwałymi lub elementami wyposażenia, jeśli ich wartość początkowa przekraczała 1,5 tys. zł.
W prywatnym (poza działalnością gospodarczą) obrocie sprzedaż rzeczy używanych jest zwolniona z podatku. Uznawana za używaną jest rzecz, która była w posiadaniu podatnika co najmniej pół roku. Podobnie rzecz się ma z nieruchomością (np. lokalem użytkowym), z tym że przez używaną rozumie się taką, która była w posiadaniu podatnika przynajmniej przez pięć lat.
W przypadku składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej, jak już stwierdziliśmy, rzecz ma się inaczej. Przychód z ich sprzedaży trzeba doliczyć do przychodu z działalności gospodarczej. Na nic zda się tu zresztą uprzednie (przed podjęciem decyzji o zbyciu) wycofanie ich ze składników majątku firmy i przekazanie na potrzeby własne. Zgodnie bowiem z przepisem art. 10 ust. 2 pkt 3 takie składniki traktuje się jak związane z działalnością gospodarczą, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia nie upłynęło sześć lat.
Jednak za przychód z działalności nie uznaje się składników wyposażenia o wartości do 1,5 tys. zł. Ich sprzedaż lub zbycie w jakiejkolwiek formie, jeśli nawet powoduje powstanie dochodu, nie ma konsekwencji w postaci obowiązku doliczenia go do dochodu z działalności gospodarczej. Oznacza to, że jeśli od nabycia do momentu sprzedaży nastąpiło co najmniej pół roku, dochód taki jest z podatku zwolniony. Tylko gdyby sprzedaż następowała wcześniej, trzeba by dochód opodatkować, ale poza działalnością gospodarczą.
Podstawa prawna
• Art. 14 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Czy opodatkować materiały powierzone
Prowadzę zakład krawiecki, jestem opodatkowana na podstawie księgi przychodów. Klienci powierzają mi materiały, z których szyję ubrania. Czy powinnam je wykazać i opodatkować w remanencie sporządzanym na koniec roku?
Nie
Powinna pani prowadzić zapisy - w dowolnej formie - na podstawie których można ustalić dane zleceniodawcy. W przeciwnym przypadku powinna pani zaksięgować w księdze przychodów i rozchodów materiał otrzymany od zleceniodawcy. Zgodnie bowiem z przepisami rozporządzenia ministra finansów w sprawie prowadzenia księgi materiał powierzony przez zleceniodawcę nie wymaga zaksięgowania. Jeżeli jednak podatnik nie może przedstawić dokumentu określającego zleceniodawcę, uważa się, że materiał został przez podatnika zakupiony bez udokumentowania. W tym drugim przypadku rzecz jasna musi on być ujęty w spisie kontrolnym.
Podstawa prawna
• Par. 15 rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. nr 152, poz. 1475 z późn. zm.).
Czy można nie zaliczyć do przychodów
Czy zawsze nieodpłatne świadczenie na rzecz przedsiębiorcy stanowi przychód z działalności i trzeba je zaliczyć do przychodów. Czy przepisy przewidują jakieś wyjątki?
Tak
Zgodnie z odpowiednim przepisem art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za inny przychód z działalności gospodarczej (znów klasyfikowany do kol. 8 podatkowej księgi przychodów i rozchodów) należy uznać wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z wyjątkiem otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.
Najpierw rozszyfrujmy te dwie grupy podatkowe. Do grupy I zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych (a więc potomków i przodków w I linii), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych.
Jeśli od którejś z tych osób agent otrzyma nieodpłatnie jakiekolwiek świadczenie, np. użyczy mu ktoś z takich krewnych (nieodpłatnie) lokal na biuro albo samochód, by mógł go wykorzystywać dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, nie spowoduje to żadnych konsekwencji finansowych.
Zupełnie inaczej będzie jednak w przypadku, gdy osoba użyczająca znajdzie się poza taką kategorią krewnych, użyczy zaś określonej rzeczy nieodpłatnie lub nieodpłatnie wykona określoną usługę. Ponieważ alternatywą dla samozatrudnionego byłaby konieczność poniesienia kosztu (zapłacenia za usługę lub za wynajem określonej rzeczy), a do płacenia nie doszło, podatnik uzyskał ewidentną korzyść (przychód). Co gorsza, jego wysokość ustala się wedle średnich cen rynkowych - często nieadekwatnych do konkretnego przypadku, a na dodatek nie ponosząc faktycznie wydatku na ten cel. Samozatrudniony nie może więc obniżyć o tę samą kwotę przychodu poniesionego wydatku - z tytułu kosztu uzyskania przychodu. Za koszt może bowiem uznać wyłącznie wydatek faktycznie poniesiony.
Wniosek z tego jest oczywisty: w przypadku gdy podmiotem użyczającym lub wykonującym jakiekolwiek nieodpłatne świadczenie ma być osoba spoza I lub II grupy pokrewieństwa, lepiej na tę okoliczność zawrzeć umowę najmu czy np. zakupu usługi, niż korzystać z użyczenia.
Podstawa prawna
• Art. 11 i art. 14 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z późn. zm.).
Czy przychodem jest cała należność
Czy przy sprzedaży całkowicie zamortyzowanej obrabiarki można zastosować koszt uzyskania przychodu, a w konsekwencji uznać za przychód tylko część otrzymanej kwoty?
Nie
Formalnie kosztem uzyskania przychodu ze sprzedaży składnika majątku jest jego zaktualizowana wartość. Stanowi ją różnica między wartością początkową a sumą odpisów amortyzacyjnych dokonanych przez podatnika. W przypadku pełnej amortyzacji różnica ta wynosi zero.
W tej sytuacji cały przychód (netto, pomniejszony o należny VAT, jeśli sprzedający jest płatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu tej sprzedaży) jest dochodem. Należy go opodatkować w taki sam sposób jak opodatkowane są przychody z działalności (według skali lub stawką podatku liniowego 19 proc.).
Podstawa prawna
• Art. 14 oraz art. 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).