Przepis, który uniemożliwiał podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia VAT z faktur, które dokumentowały czynności pozorne, był zgodny z konstytucją.
Odliczenie VAT od czynności pozornych, czyli takich, których w rzeczywistości nie było, nie jest możliwe, co wynika z konstrukcji podatku od towarów i usług, a także art. 19 ust. 1 i 2 oraz art. 23 ust. 1 i 2 ustawy o VAT z 1993 r. (Dz.U. nr 11, poz. 50 z późn. zm.) - orzekł wczoraj Trybunał Konstytucyjny.
Badał on zgodność z konstytucją par. 48 ust. 4 pkt 5 lit. c) rozporządzenia ministra finansów z 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT. Trybunał orzekł, że przepis ten nie stanowił samodzielnej podstawy prawnej do odmowy odliczenia podatku w przypadku gdy faktura VAT dotyczyła czynności pozornych, a zatem był zgodny z ustawą zasadniczą.
Zaskarżony przepis rozporządzenia (już nie obowiązuje) stanowił, że w przypadku gdy wystawiono faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne, potwierdzające czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 kodeksu cywilnego, to faktury te i dokumenty nie stanowią podstawy do odliczenia oraz zwrotu podatku.
Przepisy kodeksu cywilnego, do których odwoływało się rozporządzenie, dotyczyły obejścia prawa oraz czynności upozorowanych.
A zatem przepis stanowił, że w przypadku gdy faktura dokumentowała czynności mające na celu obejście prawa lub czynności pozorne, podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług.
Trybunał stwierdził, że faktycznie podatnikowi w takich sytuacjach nie przysługuje prawo do odliczenia, ale wynika to nie z rozporządzenia, ale z samej ustawy oraz konstrukcji VAT.
Zaskarżony przepis rozporządzenia - podkreślił Trybunał Konstytrucyjny - był instrukcją dla organów podatkowych, jak mają się zachować w sytuacji, gdy faktura nie dokumentuje faktycznych czynności opodatkowanych podatnika.
Sygn. akt SK 79/08
SŁOWNIK
Pozorność czynności - nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.