Dopóki organ nie udowodni, że jedynym celem zróżnicowania cen przez firmę było uchylanie się od opodatkowania, nie może oszacować dochodu ze względu na jej powiązania z innymi spółkami.
ORZECZENIE
Organy podatkowe określiły spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wysokość dochodu za 2003 rok. Firma od 2000 roku jest importerem i dystrybutorem lakierów samochodowych produkowanych przez zagraniczne podmioty powiązane należące do tego samego międzynarodowego koncernu.
Powodem ingerencji w rozliczenie podatkowe spółki były warunki, na jakich firma - jako dystrybutor hurtowy - sprzedawała towary do podmiotów powiązanych i niepowiązanych. W ocenie organów podatkowych nabyte od producenta lakiery były sprzedawane podmiotom niepowiązanym po cenie wyższej niż cena ustalona dla innych podmiotów powiązanych. Dlatego organy, powołując się na art. 11 ustawy o podatku chodowym od osób prawnych, oszacowały dochód spółki, przyjmując tzw. metodę rozsądnej marży (koszty plus).
Spółka zaskarżyła decyzję do sądu administracyjnego, ale ten oddalił jej skargę. Spór ostatecznie trafił na wokandę NSA. W ocenie spółki nie można abstrahować od sytuacji ekonomicznej na rynku. Fiskus musi brać pod uwagę, jakie miejsce w łańcuchu dystrybucji zajmuje spółka i jak bardzo różni się jej działalność w zakresie podmiotów powiązanych (proste centrum dystrybucyjne dla firm z grupy działających na terenie innych krajów) i niepowiązanych.
NSA uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Jak podkreślił, art. 11 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT jest odstępstwem od zasady, że dochodem dla podatnika jest dochód faktyczny, a nie hipotetyczny. Regulacja ta powinna być stosowana ze szczególną ostrożnością, m.in. dlatego, że dodatkowo wkracza w konstytucyjną zasadę wolności działalności gospodarczej. W ocenie sądu, samo zróżnicowanie cen między firmami powiązanymi nie stanowi przesłanki do zastosowania spornego przepisu. Tym samym nie pozwala to na automatyczne objęcie przedmiotem opodatkowania potencjalnych, a nie rzeczywistych dochodów podatnika. Jak długo organ nie udowodni, że zróżnicowanie warunków cenowych miało jedynie na celu uchylanie się od opodatkowania i nie wynikało z przesłanek gospodarczych, przepis ten nie może mieć zastosowania. Sąd uznał za zasadne powołanie w sprawie biegłego specjalisty z zakresu ekonomii i zasugerował przeprowadzenie postępowania mediacyjnego.
Wyrok jest prawomocny.
Sygn. akt IIFSK 555/07
Ważne!
Samo zróżnicowanie cen między firmami powiązanymi nie pozwala na automatyczne objęcie przedmiotem opodatkowania potencjalnych, a nie rzeczywistych dochodów podatnika