W sektorach przedsiębiorstw użyteczności publicznej, telekomunikacyjnych i budowlanych występują często sytuacje, w których jednostka gospodarcza otrzymuje określone składniki rzeczowego majątku trwałego od swoich klientów w celu ułatwienia im dostawy towarów lub usług. Jak należy ująć w sprawozdaniu finansowym otrzymany majątek?





Poruszone zagadnienie nie jest uregulowane w krajowej ustawie o rachunkowości. Komitet Interpretacyjny Międzynarodowych Standardów Rachunkowości opracował projekt D 24, zajmujący się tym zagadnieniem.
Według projektu otrzymane środki trwałe należy ująć w bilansie według ich wartości godziwej. Wartość ta będzie następnie podstawą amortyzacji przez okres użyteczności składnika na zasadach ogólnych.
Równocześnie jednostka otrzymująca środki trwałe podejmuje się zobowiązania do świadczenia usług lub udostępnienia tego składnika w przyszłości. Zobowiązanie takie należy wycenić i ująć w bilansie w kwocie równej wartości godziwej tego składnika aktywów. Zobowiązanie to ma charakter dochodów przyszłych okresów.
Dochody przyszłych okresów są następnie sukcesywnie rozliczane (zaliczane do przychodów) w takim samym okresie, w jakim jednostka zobowiązana jest do świadczenia usług. Długość tego okresu zależy od postanowień umowy, nie przekracza jednak okresu użyteczności danego składnika aktywów.
Równocześnie jednostka powinna zbadać, czy warunki umowy nie mają charakteru leasingu. A co, gdy charakter leasingu mają?
Jeżeli taka sytuacja występuje, zastosowanie mają postanowienia MSR 17. W przypadku leasingu operacyjnego jednostka nie wykazuje w bilansie otrzymanych środków trwałych ani też skapitalizowanej wartości zobowiązania. Skutki finansowe zawartej umowy ujawniane są w rachunku zysków i strat w postaci opłat leasingowych. Natomiast, gdy dana umowa ma charakter leasingu finansowego, wówczas wartość początkową przedmiotu leasingu należy ująć w bilansie równolegle z towarzyszącym zobowiązaniem do uiszczenia opłat leasingowych.
W informacjach dodatkowych do sprawozdania finansowego należy zawrzeć informację objaśniającą zawartą transakcję oraz zastosowane zasady rachunkowości. W przypadku umów mających charakter leasingu zakres objaśnień określa MSR 17.