Jestem samotną matką z trójką dzieci. Straciłam pracę i przez dłuższy czas nie płaciłam za mieszkanie. Wspólnota zgodziła się, żebym odpracowała dług, sprzątając budynek, ale czy fiskus nie uzna, że powinnam zapłacić podatek od takiego umorzenia – niepokoi się pani Danuta.
Coraz więcej osób zadłużonych wobec spółdzielni bądź wspólnot mieszkaniowych prosi je o możliwość odpracowania zaległego czynszu. Strony zwykle dochodzą do porozumienia i zawierają stosowną umowę, ale nie tylko dłużnicy, lecz także spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe obawiają się przy tym, że umowa wzbudzi zainteresowanie fiskusa. Ten mógłby np. uznać, że darowanie zaległego czynszu jest przychodem lokatora z tzw. innych źródeł – takie podejście prezentuje np. wobec umorzonych przez bank kredytów. Argumentuje wtedy, że skoro dłużnik nie musi już spłacać zaciągniętego zobowiązania, to uzyskuje opodatkowany przychód. Gdyby tak uznawał w opisanej sytuacji, to obowiązki podatkowe miałaby też spółdzielnia, wspólnota mieszkaniowa bądź inne podmioty w podobnej sytuacji. Musiałyby do końca lutego następnego roku wystawić i przesłać zarówno dłużnikowi, jak i urzędowi skarbowemu informację PIT-8C o wysokości uzyskanego przychodu.
Fiskus jest jednak w tej kwestii liberalny. Potwierdza to np. interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 3 września 2014 r. (nr ITPB1/415-709/14/KW). W tym przypadku pomocną rękę do dłużników wyciągnęła gminna spółka, która administrowała samorządowymi zasobami mieszkaniowymi. Umówiła się z nimi na odpracowanie zaległego czynszu w zamian za świadczenie drobnych prac porządkowych i usługowych. Zapytany o ewentualne obowiązki podatkowe fiskus potwierdził, że nie ma o nich mowy. Wyjaśnił, że wszelkie spłaty długów także przez świadczenie pracy są dla dłużnika obojętne podatkowo. Tak samo 20 sierpnia 2014 r. stwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji nr IBPBII/1/415-436/14/MZ. Pytającym była spółdzielnia mieszkaniowa.
Identyczne stanowisko zaprezentował dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 18 lutego 2014 r. (nr IPTPB1/415-745/13-2/AP). Tu sytuacja była podobna do tej, w której jest czytelniczka. Wspólnota mieszkaniowa umówiła się z zadłużoną kobietą na odpracowanie zaległości przez sprzątanie budynku. Organ podatkowy na zadane pytanie potwierdził, że nie uzyska ona przychodu, a wspólnota nie musi wystawiać żadnych dodatkowych dokumentów. Nie wydaje się, aby stanowisko prezentowane we wszystkich tych interpretacjach miało ulec zmianie.
Podstawa prawna
Art. 453 ustawy z z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121). Art. 10 ust. 1 pkt 9, art. 11 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991 r. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).