dr ANDRÉ HELIN
prezes firmy audytorskiej BDO Numerica
Biegły rewident powinien wykonywać swoje zadania profesjonalnie, przy respektowaniu interesu publicznego oraz systemu prawnego, a swoją postawą i postępowaniem przyczyniać się do postrzegania przedstawicieli zawodu jako osób zaufania publicznego. Jakimi zasadami etyki zawodowej powinien kierować się biegły rewident?
Przy realizacji swoich zadań biegły rewident powinien kierować się postanowieniami kodeksu etyki zawodowej opracowanego przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów na podstawie wytycznych Międzynarodowej Federacji Księgowych. Podstawowe elementy kodeksu etycznego to: obiektywizm, kompetencje zawodowe, zachowanie tajemnicy zawodowej, niezależność zawodowa.
Biegłego rewidenta obowiązuje obiektywizm. Jego postępowanie powinno być bezstronne, rzeczowe, wolne od uprzedzeń i konfliktów. Biegły powinien przestrzegać wymogów obiektywizmu podczas prowadzenia przez niego działalności zawodowej. Powinien też w czasie wykonywania zawodu, zarówno biorąc udział w badaniu sprawozdań finansowych, jak i wykonując inne usługi zawodowe, dbać o bezstronność, postępować w sposób wolny od uprzedzeń i nie ulegać naciskom innych osób próbujących zmienić jego stanowisko w konkretnej sprawie.
Biegły rewident, podejmując się świadczenia usług zawodowych, musi posiadać kompetencje niezbędne do ich wykonania, a świadcząc usługi zawodowe, wykorzystywać w pełni zdobytą wiedzę, umiejętności i doświadczenia. Jeżeli biegły nie ma odpowiednich kompetencji powinien zapewnić sobie doradztwo i pomoc właściwych specjalistów. Biegły rewident jest ustawowo zobowiązany do stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Wymaga to bieżącego interesowania się rozwojem rachunkowości i zawodu biegłego rewidenta, a także znajomości międzynarodowych standardów rachunkowości i rewizji finansowej oraz przepisów prawa gospodarczego.
Biegły rewident jest także zobowiązany do zachowania w tajemnicy informacji dotyczących zamawiającego, zarówno w trakcie świadczenia usług, jak też i po ich wykonaniu. Może on ujawnić informacje tylko wtedy, gdy: istnieje przewidziany prawem obowiązek ujawnienia informacji; zamawiający i pracodawca upoważnił go do ujawnienia informacji (należy jednak wówczas rozważyć, czy nie naruszy to interesów którejkolwiek ze stron). Biegły jest ponadto zobowiązany zapewnić, aby tajemnicy przestrzegał podległy mu personel.
Zarówno biegły rewident, jak i podmiot uprawniony do badania, który reprezentuje biegły, powinien być zawodowo niezależny i niezależność tę potwierdzać swoim postępowaniem. Nie może on podjąć się badania sprawozdania finansowego, jeżeli: posiada udziały, akcje lub inne tytuły własności u zamawiającego lub w jednostce z nim stowarzyszonej, dominującej lub zależnej (z wyłączeniem udziału w spółdzielni mieszkaniowej i programie powszechnej prywatyzacji); w ostatnich trzech latach uczestniczył w prowadzeniu ksiąg rachunkowych bądź sporządzaniu sprawozdań finansowych, stanowiących przedmiot badania; osiągnął choć w jednym roku w ciągu ostatnich pięciu lat ponad 50 proc. przychodu rocznego z tytułu wykonywania usług na rzecz danego zamawiającego i jednostek, w których zamawiający posiada więcej niż 20 proc. udziałów (nie dotyczy to pierwszego roku działalności podmiotu); z innych powodów nie może sporządzić bezstronnej i niezależnej opinii.
Zawieranie przez podmiot umów wieloletnich o badanie sprawozdań finansowych jest korzystne dla obu stron. Jednak kontynuowanie tej samej umowy przez wiele lat, nadzorowanej przez ten sam zespół kierowniczy i z udziałem tych samych biegłych, może stanowić zagrożenie dla niezależności. Podmiot powinien zatem dokonywać racjonalnej wymiany (rotacji) personelu angażowanego do realizacji tej umowy. Gdy wymiana nie jest możliwa, należy przedsięwziąć inne działania kontrolne pozwalające osiągnąć ten sam cel. Znowelizowana dyrektywa UE wymaga, aby biegły rewident nadzorujący i odpowiedzialny za całość badania podlegał rotacji raz na siedem lat.
Not. EM
