Obowiązek publikowania sprawozdań jest ograniczony zarówno co do podmiotów, jak i samej treści publikacji. Kiedy firmy muszą ogłaszać i składać sprawozdania finansowe?
dr ANDRÉ HELIN prezes firmy audytorskiej BDO Numerica Sprawozdania finansowe publikują te same podmioty, które podlegają badaniu sprawozdań. Badaniu i ogłaszaniu, z zastrzeżeniem art. 64b ustawy o rachunkowości, podlegają roczne sprawozdania finansowe kontynuujących działalność: jednostek powiązanych, grup kapitałowych, banków oraz zakładów ubezpieczeń, a także jednostek działających na podstawie przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych oraz funduszach inwestycyjnych. Badaniu i ogłaszaniu podlegają również roczne sprawozdania spółek akcyjnych oraz pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków: • średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób, • suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej 2,5 mln euro, • przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 mln euro. Ustawodawca powiązał obowiązek ogłaszania sprawozdań finansowych z obowiązkiem ich badania, co nie jest najtrafniejszym rozwiązaniem mając na uwadze bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i efektywność funkcjonowania sądów gospodarczych (jednostki nieogłaszające sprawozdań finansowych są zobowiązane do składania ich w sądzie rejestrowym). Biorąc pod uwagę liczbę podmiotów objętych przepisami ustawy o rachunkowości liczba podmiotów podlegających badaniu jest nad wyraz skromna. Ocenia się, że poniżej 10 proc. podmiotów objętych przepisami ustawy o rachunkowości podlega badaniu sprawozdań. Równie kontrowersyjne są postanowienia ustawy określające treść publikowanych danych. Publikacji podlega: wprowadzenie (zazwyczaj informacje porządkowe), rachunek zysków i strat, bilans, zestawienie w kapitale własnym, rachunek przepływów pieniężnych, opinia biegłego rewidenta, odpis uchwały lub postanowienia zatwierdzającego sprawozdanie. W nowoczesnej sprawozdawczości finansowej zachodzi tendencja przesunięcia istotnych informacji z rachunku zysków i strat i bilansu do informacji szczegółowych. Praktyka pokazuje, że sporządzone sprawozdanie w takim formacie jest bardziej czytelne i zrozumiałe. Bez publikacji pisemnego sprawozdania zarządu i pełnej informacji dodatkowej zachodzi ryzyko, że zostaną pominięte istotne informacje. Jednak ustawa o rachunkowości nie priorytetuje części składowych sprawozdania finansowego. Dane informacji szczegółowej są tak samo ważne (albo jak nadmieniono ważniejsze) niż dane tradycyjnego rachunku zysków i strat. Kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym roczne sprawozdanie finansowe, opinię biegłego rewidenta, jeżeli podlegało ono badaniu w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego. Kierownik jednostki sporządzającej uproszczone sprawozdanie finansowe w miejsce opinii biegłego rewidenta składa do rejestru sądowego informację o rodzaju tej opinii wraz ze wskazaniem, czy zawiera ona dodatkowe objaśnienia. Jeżeli sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone w określonym terminie, to należy je złożyć w rejestrze sądowym w ciągu 15 dni po tym terminie. Zasady te stosuje się odpowiednio do jednostki dominującej sporządzającej roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej.