Nawet podatnicy, którzy zasadniczo nie świadczą usług finansowych, często angażują się w transakcje finansowe. Transakcje takie mogą w pewnych okolicznościach wywołać u podatnika negatywne skutki w zakresie prawa do odliczenia podatku. Jakie?

Jerzy Martini doradca podatkowy, Baker & McKenzie Zasadniczo omawiane transakcje powinny być dla podatnika neutralne. Generalnie, w przypadku gdy zakupione towary i usługi wykorzystywane są zarówno do czynności, z tytułu których przysługuje podatnikowi prawo do odliczenia podatku oraz takich, które tego prawa nie dają, podatnik powinien rozliczyć podatek naliczony za pomocą tzw. współczynnika sprzedaży. Ponieważ transakcje finansowe co do zasady takiego prawa nie dają, to powinny one być uwzględniane w mianowniku współczynnika sprzedaży. Od tej reguły istnieją jednak wyjątki. Po pierwsze, we współczynniku nie uwzględnia się czynności niewykonywanych w charakterze podatnika. Jak uznał Europejski Trybunał Sprawiedliwości, np. w wyroku w sprawie Sofitam (C-333/91), dywidendy z akcji nie są uznawane za wynagrodzenie za świadczenie usług i konsekwentnie podmiot otrzymujący dywidendy nie działa w takim przypadku w charakterze podatnika. Podobnie będzie w przypadku otrzymywania odsetek z lokat bankowych czy obligacji. Po drugie, nie uwzględnia się przy obliczaniu współczynnika wynagrodzenia z transakcji, które nie mogą być uznane za sprzedaż w rozumieniu definicji zawartej w art. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.; dalej ustawa o VAT), np. zgodnie z tą definicją nie jest sprzedażą import usług. Po trzecie, nie uwzględnia się we współczynniku transakcji finansowych, w zakresie jakim mają one charakter sporadyczny. Warto jednak podkreślić, że do sporadyczności transakcji, zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości oraz innych wersji językowych VI Dyrektywy (w szczególności języków romańskich), nie odnosi się częstotliwość takich czynności, lecz raczej stopień wykorzystania zasobów podatnika, przy nabyciu których przysługiwało prawo do odliczenia podatku. Czynności sporadyczne należałoby raczej rozumieć jako czynności poboczne do działalności gospodarczej podatnika. W wyroku w sprawie Empresa de Desenvolvimento Mineiro (C-77/01) Trybunał stwierdził, że coroczne udzielanie pożyczek przez spółkę holdingową spółkom, w których posiada udziały, oraz dokonywanie lokat w depozytach bankowych lub papierach wartościowych, takich jak bony skarbowe lub certyfikaty depozytowe, w zakresie, w jakim transakcje te wiążą się z jedynie bardzo ograniczonym wykorzystaniem aktywów lub usług podlegających VAT, należy traktować jako transakcje incydentalne w rozumieniu drugiego zdania art. 19 (2) VI Dyrektywy. Wreszcie, transakcje finansowe nie wpłyną na wysokość rozliczania podatku na pomocą współczynnika, jeśli ich wartość nie przekroczy 2 proc. sprzedaży, z tytułu której podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku, o którym mowa w art. 90 ustawy o VAT.