Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają dochody z działalności gospodarczej oraz z działalności wykonywanej osobiście. Są to dwa źródła przychodów, które mają wpływ na rozliczenie podatku.

Jednym ze źródeł przychodów, które podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, jest pozarolnicza działalność gospodarcza oraz działalność wykonywana osobiście. Zakwalifikowanie uzyskiwanych przychodów do odpowiedniego źródła przychodów ma swoje następstwa podatkowe.
Działalność gospodarcza
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za działalność gospodarczą lub pozarolniczą działalność gospodarczą uznają działalność zarobkową:
  •  wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
  •  polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
  •  polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych źródeł przychodów.
Jednocześnie za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
  •  odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
  •  są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego te czynności,
  •  wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Działalność osobista
Inaczej natomiast określono przychody z działalności wykonywanej osobiście. Za takie przychody uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
  •  osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
  •  właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością.
Ważne!
Jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niemająca osobowości prawnej (np. cywilna, komandytowa, jawna), przychody wspólnika z udziału w takiej spółce uznaje się za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej
Wyjątkiem są tu przychody uzyskane na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.
Ponadto do tego źródła zalicza się przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych.
Następstwa podatkowe
Zaliczenie przychodów do działalności gospodarczej lub wykonywanej osobiście ma wpływ na sposób opodatkowania. Wszyscy prowadzący działalność mają do wyboru opodatkowanie według skali, czyli 19, 30 i 40-proc. podatkiem dochodowym lub 19-proc. podatkiem liniowym. W takim przypadku składają naczelnikowi urzędu skarbowego do 20 stycznia roku podatkowego pisemne oświadczenie o wyborze tego sposobu opodatkowania, a jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego - do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Należy też pamiętać, że podatnik o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, może obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych. Przy czym wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty.
BOGDAN ŚWIĄDER
bogdan.swiader@infor.pl