Osoby niepełnosprawne lub na utrzymaniu których pozostają osoby niepełnosprawne mogą w rozliczeniu podatkowym skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej. Odliczeniu od dochodu podlegają wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych.

W rozliczeniu rocznym PIT podatnicy będący osobami niepełnosprawnymi lub podatnicy, na których utrzymaniu są osoby niepełnosprawne, mogą odliczyć od dochodu wydatki poniesione na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym.
W rozliczeniu za 2006 rok prawie 950 tys. podatników skorzystało z ulgi rehabilitacyjnej. Przeciętna kwota odliczona przez podatnika wyniosła 2130 zł. Z ulgi tej nadal można korzystać, trzeba spełnić tylko pewne określone w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej ustawa o PIT) warunki. Warunkiem odliczenia wydatków rehabilitacyjnych jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:
  •  orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
  •  decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
  •  orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
Te same zasady korzystania z ulgi rehabilitacyjnej stosuje się odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe - jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9120 zł.
Tylko pewne wydatki
Ulga rehabilitacyjna, podobnie jak każda inna preferencja podatkowa, obwarowana jest wieloma warunkami, po spełnieniu których można zastosować zwolnienie. Jednym z takich warunków jest poniesienie wydatków tylko na takie cele, które mogą zostać odliczone, czyli takie, które zostały wymienione w ustawie.
Zgodnie z ustawą o PIT za wydatki rehabilitacyjne uważa się wydatki poniesione na:
  •  adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
  •  przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
  •  zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego,
  •  zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
  •  odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
  •  odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne,
  •  opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł,
  •  utrzymanie przez osoby niewidome psa przewodnika - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł,
  •  opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa,
  •  opłacenie tłumacza języka migowego,
  •  kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia,
  •  leki - w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo),
  •  odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:
a) osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego,
b) osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat,
  •  używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł,
  •  odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
a) na turnusie rehabilitacyjnym,
b) w zakładach: lecznictwa uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej, opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych,
c) na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży, które nie ukończyły 25 roku życia.
Ważne!
Wydatki rehabilitacyjne podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie
Odliczenia w PIT
Odliczeń w ramach ulgi rehabilitacyjnej dokonuje się:
1) od dochodu podlegającego opodatkowaniu na zasadach ogólnych według skali podatkowej, przy czym może to nastąpić:
- w trakcie roku podatkowego, w przypadku podatników uzyskujących dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, najmu lub umów o podobnym charakterze - podatnicy ci powinni następnie wykazać dokonane odliczenia w zeznaniu podatkowym PIT-36 lub PIT-37,
- po zakończeniu roku podatkowego, w zeznaniu podatkowym PIT-36 lub PIT-37, do których należy dołączyć informację o odliczeniach PIT/O,
albo
2) od przychodu podlegającego opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, przy czym może to nastąpić zarówno w trakcie roku podatkowego, jak i w składanym po jego zakończeniu zeznaniu podatkowym PIT-28, do którego należy dołączyć informację o odliczeniach PIT/O.
Odliczeniu od dochodu podlegają te wydatki, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. I odwrotnie, odliczeniu - na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - podlegają wyłącznie te wydatki, które nie zostały odliczone od dochodu lub zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
PRZYKŁAD
Jeżeli w lutym roku podatkowego podatnik wydał na leki kwotę 90 zł, odpowiednio w marcu 150 zł, a w kwietniu i maju po 300 zł, to w zeznaniu podatkowym można będzie odliczyć 450 zł, czyli sumę kwot obliczanych jako nadwyżkę wydatków poniesionych w danym miesiącu, a kwotą 100 zł.
Luty - odliczenie nie przysługuje, gdyż wydatki na leki nie przekroczyły 100 zł.
Marzec - odliczenie wynosi 50 zł (150 zł - 100 zł = 50 zł).
Kwiecień - odliczenie wynosi 200 zł (300 zł - 100 zł = 200 zł).
Maj - odliczenie wynosi 200 zł (300 zł - 100 zł = 200 zł).
W sumie kwota odliczenia wynosi 450 zł (50 zł za marzec, + 200 zł za kwiecień + 200 zł za maj).
Obowiązują limity
Większość wydatków rehabilitacyjnych nie jest limitowana. Limity dotyczą wyłącznie kilku kategorii wydatków, określonych przez ustawodawcę. Są to: opłacanie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa - 2280 zł; utrzymanie przez osoby niewidome psa przewodnika - 2280 zł; używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, na potrzeby związane z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - 2280 zł.
Ważne!
Wysokość poniesionych wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie
Limitowane odliczenie dotyczy również wydatków na leki, jakie osoba niepełnosprawna - zgodnie z zaleceniem lekarza - powinna stosować stale lub czasowo. W tym przypadku odliczeniu podlegają wydatki w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi w danym miesiącu a kwotą 100 zł. Zatem, jeśli w danym miesiącu wydatki na leki nie przekroczą 100 zł, z odliczenia skorzystać nie będzie można.
SŁOWNIK
I GRUPA INWALIDZTWA - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono: całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo znaczny stopień niepełnosprawności.
II GRUPA INWALIDZTWA - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono: całkowitą niezdolność do pracy albo umiarkowany stopień niepełnosprawności.
EWA MATYSZEWSKA
ewa.matyszewska@infor.pl