W grudniu 2006 r. uległem wypadkowi samochodowemu. W listopadzie 2007 r. sąd zasądził na moją rzecz od sprawcy wypadku 30 tys. zł jako zwrot kosztów leczenia (odszkodowanie) i 15 tys. zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Wiem, że od odszkodowania nie muszę płacić podatku, bo zostało zasądzone w wyroku sądowym. Ale czy muszę zapłacić podatek dochodowy od kwoty zadośćuczynienia?

PaweŁ Najgebauer
prawnik w Kancelarii Radców Prawnych i Adwokatów Nowakowski i Wspólnicy
Nie
Zadośćuczynienie jest formą wynagrodzenia krzywdy poszkodowanego i ma charakter odszkodowawczy, dlatego będzie korzystało ze zwolnienia określonego w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego w razie wywołania rozstroju zdrowia, naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty i sąd w takim przypadku może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego. W związku z tym, że odszkodowanie zostało przyznane wyrokiem sądu, to na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kwota takiego odszkodowania jest przychodem wolnym od podatku. Wyjątek stanowią jedynie odszkodowania otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub też dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczące zwolnień nie traktują odszkodowań za szkody, które mają charakter uszczerbku majątkowego czy też niemajątkowego. Uszczerbek niemajątkowy, o którym mowa w pytaniu, określany jest terminem „krzywda”, niekiedy też „krzywda moralna”. Do naprawienia takiej krzywdy odnosi się z kolei termin „zadośćuczynienie” w miejsce terminu „odszkodowanie”.
Należy zatem uznać, że zadośćuczynienie jako forma odszkodowania, którego zasady ustalania wynikają z kodeksu cywilnego, będzie korzystało ze zwolnienia określonego w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zadośćuczynienie bowiem jest formą wynagrodzenia krzywdy poszkodowanego i jak najbardziej ma charakter odszkodowawczy.
(MGM)
Podstawa prawna
■ Art. 21 ust. 1 pkt 3, art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
■ Art. 445 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).