Od 16 lat prowadzę firmę. Ponad pięć lat temu kupiłem samochód dostawczy i odliczyłem VAT od tego zakupu. W najbliższym czasie chcę zamknąć działalność. Czy będę musiał teraz wpłacić VAT za ten samochód? Czy wniesienie tego samochodu jako aport do tworzonej spółki przed zamknięciem działalności lub przekazanie go darowizną córce spowoduje zwolnienie z VAT?

MICHAŁ DRAGAN
doradca podatkowy, Mazars & Guerard Audyt
Tak
Z pytania wynika, że podatnik prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, którą obecnie ma zamiar zakończyć, a majątek likwidacyjny z działalności gospodarczej osoby fizycznej co do zasady podlega opodatkowaniu VAT.
Zgodnie z art. 14 ust. 5 ustawy o VAT podatnik będący osobą fizyczną obowiązany jest w przypadku zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych sporządzić tzw. spis z natury i opodatkować VAT towary (w rozumieniu ustawy o VAT, a więc włączając w to nabyte przez podatnika środki trwałe), które po nabyciu nie były przedmiotem dalszej dostawy. Należy zwrócić uwagę, że opodatkowaniu w związku z likwidacją podlegają towary, w stosunku do których podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Postawione pytanie dotyczy dodatkowo dwóch sytuacji: wniesienia samochodu z majątku likwidacyjnego aportem do tworzonej spółki albo przekazania samochodu w drodze darowizny córce. Każde z tych rozwiązań wywołuje odmienne konsekwencje na gruncie przepisów o VAT.
W pierwszym przypadku wniesienie samochodu aportem do spółki będzie podlegało zwolnieniu od VAT na podstawie przepisu par. 8 pkt 6 rozporządzenia VAT. Zgodnie z tą regulacją wkłady niepieniężne (aporty) wnoszone do spółek prawa handlowego i cywilnego podlegają zwolnieniu od podatku. W takiej sytuacji podatnik w istocie skorzysta ze zwolnienia od podatku.
W drugim przypadku będziemy mieli do czynienia z nieodpłatnym przekazaniem samochodu, które spełnia przesłanki uznania go za dostawę towaru w myśl art. 7 ustawy o VAT. Stanie się tak, ponieważ samochód jest rzeczą ruchomą, a więc towarem w rozumieniu ustawy o VAT, a darowizna skutkuje przeniesieniem prawa własności, w wyniku czego córka podatnika uzyska prawo do rozporządzania towarami jak właściciel, co w myśl przepisów ustawy o VAT jest dostawą towarów. Przepis art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT wskazuje przy tym wprost na darowizny jako dostawę towarów.
Wprawdzie podatnik nabył samochód ponad pięć lat temu, co mogłoby wskazywać, że samochód może być towarem używanym w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, którego dostawa podlega zwolnieniu od VAT. Jednakże fakt, że przy jego nabyciu podatnikowi przysługiwało prawo odliczenia podatku naliczonego, z którego to prawa, jak wynika z pytania, podatnik skorzystał, wyłącza możliwość zastosowania zwolnienia na podstawie przepisów o dostawie towarów używanych.
Należy przy tym pamiętać, że VAT w związku z darowizną powinien być rozliczony na podstawie faktury wewnętrznej i naliczony od takiej wartości towaru, po jakiej został on zakupiony bądź wyprodukowany, niezależnie od jego rzeczywistej wartości w chwili przekazania obdarowanemu.
(AP)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 14 oraz art. 29 ust. 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 ze zm.) - ustawa o VAT.
■ Par. 8 pkt 6 rozporządzenia ministra finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 97, poz. 970 ze zm.) - rozporządzenie VAT.