O nieściągalności wierzytelności można mówić tylko wtedy, gdy nie ma możliwości ściągnięcia wierzytelności ani od dłużnika głównego, ani od poręczyciela.
ORZECZENIE
Zgodnie z prawem bankowym bank musi tworzyć rezerwy celowe na udzielane pożyczki i kredyty. W związku z tym podatnik zwrócił się z wnioskiem o interpretację, czy rezerwy te może zakwalifikować do kategorii wierzytelności wątpliwych i na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.) zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z tym przepisem do kosztów można zaliczyć m.in. rezerwy utworzone na pokrycie 25 proc. kwoty kredytów (pożyczek) zakwalifikowanych do kategorii wątpliwych.
W sprawie chodziło o sytuację, gdy w umowie kredytowej występował poręczyciel. Istota sporu sprowadzała się zatem do wyjaśnienia, w jakim zakresie przepis dotyczący nieściągalności wierzytelności obejmuje poręczyciela. Bank domagał się uznania, że postanowienie o nieściągalności nie obejmuje sytuacji poręczenia, a zatem wystarczy, żeby organ postępowania egzekucyjne- go uznał nieściągalność wierzytelności od kredytobiorcy. Organy podatkowe natomiast twierdziły, że postanowienie o nieściągalności wierzytelności powinno obejmować stan faktyczny kredytobiorcy i poręczyciela.
WSA po rozpoznaniu sprawy oddalił skargę i zgodził się ze stanowiskiem organów podatkowych.
Dyrektor izby skarbowej podkreślał wcześniej, że stosunek poręczenia powstaje po zawarciu umowy kredytowej z kredytobiorcą. Poręczyciel natomiast zabezpiecza kredyt. Jeśli więc poręczyciel jest w stanie spłacić kredyt pożyczkobiorcy, to nie można mówić o bezskuteczności egzekucji i zaliczeniu rezerw na ten kredyt do kosztów. Postanowienie o nieściągalności musi zatem odnosić się do stanu faktycznego dłużnika i poręczyciela. Do tej argumentacji sąd dodał, że przepisy podatkowe dotyczące nieściągalności wierzytelności nie rozróżniają kredytobiorcy i poręczyciela. Ponadto zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 15 lutego 2007 r. (sygn. akt II CSK 372/06) dłużnikiem może być także poręczyciel.
WSA stwierdził więc, że o nieściągalności wierzytelności można mówić, gdy wykorzystane zostały wszystkie możliwości prawne ich dochodzenia. Nie można wywodzić nieściągalności wierzytelności jedynie na podstawie braku środków dłużnika głównego.
Sygn. akt III SA/Wa 108/07
UMOWA PORĘCZENIA
Przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.
Łukasz Zalewski