Faktoring nie jest zwolniony z VAT w ramach usług finansowych, a opodatkowaniu podlega całość wynagrodzenia faktora otrzymanego od kontrahenta w związku ze świadczoną usługą.
Wiele małych firm ma kłopoty z uzyskaniem finansowania zapewniającego bezpieczny rozwój. Jedną z dostępnych opcji jest faktoring. To usługa polegająca na wykupie faktur przez faktora natychmiast po ich wystawieniu. W efekcie przedsiębiorca otrzymuje środki finansowe tak szybko, jakby dokonał sprzedaży za gotówkę.
Faktoring jest wygodnym źródłem finansowania dla przedsiębiorców dokonujących sprzedaży z odroczonym terminem płatności i niedysponujących odpowiednim kapitałem obrotowym zapewniającym zadowalającą płynność finansową przy udzielanych kontrahentom kredytach kupieckich.
Usługi faktoringowe oferuje kilka banków, 12 faktorów zrzeszonych w Polskim Związku Faktorów i około 15 faktorów niezależnych. Wybierając faktora, przedsiębiorca powinien móc szybko ocenić propozycję współpracy i wybrać tę ofertę, która jest dla niego najkorzystniejsza.

Opodatkowanie usługi

Do niezbędnych elementów umowy faktoringu należy nabycie (przelew, cesja) wierzytelności oraz zapłata. Oprócz tego w umowie zawarte są dodatkowe czynności, które faktor (nabywca wierzytelności) zobowiązuje się świadczyć na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy), np. przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy faktoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Brak dodatkowych usług powoduje wadliwość umowy, a w konsekwencji jej klasyfikację jako cesję wierzytelności. Ponadto faktoring dotyczy obrotu wierzytelnościami przyszłymi, których termin płatności jeszcze nie minął.
Prawidłowe zakwalifikowanie wykonywanych czynności do usług faktoringu ma swoje konsekwencje w zakresie VAT. Należy pamiętać, że ustawa o VAT w załączniku nr 4 wyszczególnia usługi zwolnione z tego podatku. Są tam co prawda usługi pośrednictwa finansowego, ale z wyłączeniem usług ściągania długów oraz faktoringu. Oznacza to, że faktoring będzie opodatkowany, i to według podstawowej 22-proc. stawki VAT.
Ważne!
Podstawą opodatkowania świadczonej usługi faktoringu jest zarówno kwota otrzymanych odsetek, jak i kwota otrzymanego wynagrodzenia prowizyjnego pomniejszone o kwotę należnego podatku.
Pogląd ten niekiedy jest kwestionowany na gruncie przepisów unijnej Dyrektywy 2006/112. Artykuł 135 pkt d) Dyrektywy 2006/112 zwalnia z opodatkowania transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące długów, wyłączając ze zwolnienia usługi windykacji należności. Według niektórych doradców podatkowych usługi faktoringu, choć nie są zdefiniowane na gruncie prawa cywilnego, trudno uznać za proste usługi windykacji należności. Stąd wywodzą, że przynależą one do usług typowo finansowych niż pomocniczych do nich czynności technicznych, jakimi jest windykacja należności. Powinny więc korzystać ze zwolnienia z VAT.
Pogląd taki nie jest jednak akceptowany przez organy podatkowe, które nakazują opodatkować usługi faktoringu, powołując się na ustawę o VAT oraz orzecznictwo ETS. ETS w sprawie C-305/01 w wyroku z 26 czerwca 2003 r. stwierdził, że działalność gospodarcza polegająca na skupowaniu przez firmę długów, gdy przyjmuje ona na siebie ryzyko niewypłacalności dłużników i w zamian wystawia na swoich klientów faktury na kwotę prowizji, stanowi windykację należności i faktoring w rozumieniu przepisów VI Dyrektywy VAT.

Podstawa opodatkowania

W związku ze świadczonymi usługami faktoringu istnieje możliwość pobierania dodatkowych opłat, np. prowizji stanowiących wynagrodzenie faktora (np. banku), odsetek dyskontowych, odsetek pobieranych od faktoranta w związku z nieterminową spłatą zobowiązania przez dłużników. Jest to o tyle istotne, że określa podstawę opodatkowania.
Podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług. Podstawą opodatkowania świadczonej usługi faktoringu jest zarówno kwota otrzymanych odsetek, jak i kwota otrzymanego wynagrodzenia prowizyjnego pomniejszone o kwotę należnego podatku. Opodatkowaniu zatem podlegać będą wszelkie opłaty otrzymane w związku z zawartą umową.
SŁOWNIK
FAKTORING - nabywanie przez faktora (przedsiębiorcę, bank) wierzytelności, przysługujących faktorantowi (przedsiębiorcy) w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie oraz inne opłaty faktora.