Obok dwóch podstawowych metod unikania międzynarodowego opodatkowania, czyli metody zwolnienia (metody wyłączenia) i metody zaliczenia (metody kredytu), w odniesieniu do opodatkowania dochodu z tytułu dywidend występuje także instytucja tzw. zaliczenia pośredniego. Na czym ona polega?
dr JANUSZ FISZER
partner w Kancelarii Prawnej White & Case i docent UW
Metoda zaliczenia pozwala na uwzględnienie faktu, że dany dochód uzyskany za granicą został już opodatkowany za granicą, poprzez zaliczenie zagranicznego podatku na poczet podatku od całości dochodu należnego w kraju macierzystym. W praktyce oznacza to możliwość odliczenia kwoty zapłaconego uprzednio zagranicznego podatku (po przeliczeniu na walutę krajową) od kwoty podatku, który ma zostać zapłacony w państwie macierzystym. Ponieważ w tym przypadku zaliczeniu podlega kwota podatku zapłaconego bezpośrednio od danego dochodu, zaliczenie w tej postaci można nazwać zaliczeniem bezpośrednim. Tak zwane zaliczenie pośrednie pozwala natomiast na dokonanie (dodatkowo – w uzupełnieniu zaliczenia podatku pobranego za granicą od wypłacanych tam dywidend) proporcjonalnego zaliczenia na poczet podatku krajowego także podatku dochodowego, który został zapłacony za granicą przez zagraniczną spółkę, która następnie z zysku po opodatkowaniu tym podatkiem dokonała wypłaty dywidend na rzecz spółki krajowej.
W polskim prawie podatkowym przepisy dotyczące zaliczenia pośredniego zawarte są w art. 20 ust. 2, ust. 6 i ust. 8–11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dotyczą one dochodów z tytułu dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osoby prawnej, uzyskiwanych przez spółki posiadające siedzibę lub zarząd w Polsce, od spółek podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, na terytorium państwa, z którym Polska posiada obowiązującą umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, niebędącego państwem członkowskim Unii Europejskiej (względnie państwem należącym do tzw. Europejskiego Obszaru Gospodarczego, czyli Norwegia, Islandia, Liechtenstein albo Szwajcarią).
Warunkami uprawniającymi do skorzystania z instytucji zaliczenia pośredniego jest udział spółki otrzymującej dywidendy w kapitale spółki wypłacającej dywidendy co najmniej w wysokości 75 proc. oraz posiadanie tego udziału przez nieprzerwany okres dwóch lat. Łączna kwota zaliczenia – zarówno bezpośredniego, jak i pośredniego – nie może przekroczyć tej części podatku, która została obliczona przed dokonaniem zaliczenia i która proporcjonalnie przypada na dochód z tego źródła.