Podatnicy produkujący i przetwarzający wyroby akcyzowe poza składem podatkowym czekają na zmianę przepisów. Do tego czasu muszą liczyć się z ryzykiem podatkowym.
■ Skład podatkowy to miejsce, w którym wyroby akcyzowe zharmonizowane są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy i mogą być poddane czynnościom zgodnie z ustalonymi warunkami. Czy zawsze miejsce, w którym dokonuje się produkcji i przetwarzania wyrobów akcyzowych, musi mieć status składu podatkowego?
- Na gruncie ustawy o podatku akcyzowym produkcja i przetwarzanie wyrobów akcyzowych zharmonizowanych możliwe są wyłącznie w składzie podatkowym. Natomiast zgodnie z przepisami wykonawczymi istnieje możliwość produkcji, przetwarzania i przechowywania wybranych wyrobów akcyzowych bez konieczności stosowania procedury zawieszenia, czyli również bez konieczności uzyskania autoryzacji miejsca prowadzenia tego typu działalności jako składu podatkowego. Wyłączenie takie określa rozporządzenie ministra finansów z 23 kwietnia 2004 r. w sprawie procedury zawieszenia poboru akcyzy i jej dokumentowania.
■ Wobec jakich produktów można stosować wspomniane wyłączenie?
- Po nowelizacji rozporządzenia, która weszła w życie 20 sierpnia 2004 r., procedury zawieszonego poboru akcyzy nie stosuje się wobec produktów o specjalnym charakterze, których katalog został zapisany w załączniku nr 2 do rozporządzenia. Przede wszystkim muszą one być zużywane do innych celów niż napędowe, opałowe lub do produkcji paliw silnikowych lub olejów opałowych, a właściwą dla nich stawką akcyzy jest stawka zero. Wyjątek stanowią koks naftowy, bitum naftowy oraz inne pozostałości olejów ropy naftowej lub olejów otrzymanych z minerałów bitumicznych.
■ Taką interpretację prezentuje również resort finansów.
- Tak. Również wykładnia wynikająca z pisma Ministerstwo Finansów idzie w tym kierunku. Zgodnie z pismem z 6 grudnia 2004 r. o nr PA-VI-03/109.8/04/1640, dokonywanie produkcji wymienionych wyrobów akcyzowych zharmonizowanych poza składem podatkowym jest w pełni uprawnione. Pismo to odnosiło się do mieszanek bitumicznych, wobec których stosuje się stawkę 0 proc. i które stanowią wyrób akcyzowy zharmonizowany, wymieniony w załączniku do rozporządzenia z 2004 roku.
■ Czy między przepisem ustawy o podatku akcyzowym a przepisami rozporządzenia nie ma rozbieżności? Czy minister ma upoważnienie do dokonywania takich wyłączeń?
- Rzeczywiście, wątpliwości mogą pojawić się przy rozpatrywaniu wzajemnej relacji między przepisami rozporządzenia i przepisem ustawy. Analizując regulację ustawową, można zauważyć, że żaden z przepisów nie wprowadza upoważnienia ustawowego do określenia przypadków, w których możliwe byłoby dokonywanie produkcji lub przetwarzania poza składem podatkowym. Z analizy przepisów upoważniających ministra do wydania przepisów wykonawczych nie wynika również, aby organ ten był upoważniony do wyłączenia niektórych produktów akcyzowych z obowiązku ich produkcji w składzie podatkowym.
■ Czy w takiej sytuacji organy podatkowe muszą popierać stanowisko ministerstwa?
- Istnieje ryzyko, że organy podatkowe niższego szczebla nie zgodzą się ze stanowiskiem MF, uznając, że istnieje sprzeczność między ustawą a rozporządzeniem, i będą kierować się treścią wyłącznie aktu wyższego rzędu. Trzeba wykazać, że organy podatkowe, już po interpretacji ministerstwa, wydawały indywidualne interpretacje pozostające z nią w sprzeczności.
■ W jaki sposób przedsiębiorcy mogą chronić się przed ryzykiem podatkowym, związanym z różną interpretacją przepisów?
- Zagadnienie to wymaga jednoznacznego doprecyzowania. Do czasu wprowadzenia stosownych zmian legislacyjnych podmioty prowadzące działalność w zakresie wskazanych wyrobów akcyzowych muszą liczyć się z tym, że właściwy dla nich organ podatkowy, opierając się na wykładni literalnej, zajmie odmienne od ministerstwa stanowisko. Przedsiębiorcy muszą więc uwzględniać istniejące w tym zakresie ryzyko podatkowe. Aby je zminimalizować, powinni skierować wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, co do konieczności uzyskania statusu składu podatkowego. Biorąc po uwagę, że od 1 lipca interpretacje nie są już wydawane przez organy podatkowe, ale przez ministra finansów i podmioty działające z jego upoważnienia, można przypuszczać, że wydawane interpretacje będą zgodne z wykładnią zaprezentowaną w piśmie ministerstwa z 6 grudnia 2004 r.
Rozmawiała EWA CIECHANOWSKA
■ TERESA SŁAWIŃSKA
doradca podatkowy w zespole do spraw cła i akcyzy w KPMG Tax
