Prowadzimy firmę budowlaną w formie spółki cywilnej. Nasz klient nie zapłacił nam za wybudowanie budynków. Zgodnie z wyrokiem sądu, budynki te stały się naszą własnością (jako zapłata za usługę) i zostały ujęte jako towar w magazynie. Czy przekazując lub sprzedając takie budynki jednemu ze wspólników na cele osobiste należy naliczyć VAT?

MICHAŁ DRAGAN
ekspert podatkowy, Mazars & Guerard Audyt
Tak
Przekazanie lub sprzedaż budynków spółki cywilnej dla jej wspólnika rodziły obowiązek podatkowy i konieczność rozliczenia VAT.
W przedstawionym przypadku ma nastąpić przeniesienie własności budynków należących do majątku odrębnego wspólników spółki cywilnej na rzecz jednego ze wspólników w drodze przekazania na cele osobiste albo w drodze umowy sprzedaży. Aby odpowiedzieć na pytanie, należy zbadać, czy planowane czynności podlegają VAT, a jeśli tak, to czy którakolwiek z nich jest przedmiotem preferencyjnego traktowania na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.
Art. 2 ustawy o VAT wprowadza w punkcie 6 definicję ustawową towarów. Zgodnie z nią towarem w rozumieniu ustawy są między innymi budynki będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu. Na podstawie przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega zaś między innymi odpłatna dostawa towarów. Pojęcie dostawy towarów zostało zdefiniowane w art. 7 ustawy o VAT, zgodnie z którym przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a więc m.in. sprzedaż towarów. Ustawodawca w dalszej części przepisu uszczegóławia katalog czynności należących do kategorii dostawy towarów zaliczając do niej również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem. Celem takim jest w szczególności przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika. Należy przy tym zaznaczyć, że w myśl przepisów ustawy o VAT przekazanie towaru na rzecz wspólników i udziałowców jest traktowane jak przekazanie na cele osobiste podatnika.
Z powyższych regulacji wynika, że jeżeli podatnik VAT dokona przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, to mamy do czynienia z dostawą towarów, która podlega opodatkowaniu. Ponieważ w analizowanym przypadku są spełnione zarówno przesłanki przedmiotowe (budynek jest w rozumieniu ustawy o VAT towarem, a jego sprzedaż oraz przekazanie na cele osobiste podatnika stanowią czynności opodatkowane), jak i przesłanki podmiotowe (spółka cywilna jest podatnikiem VAT), a przepisy szczególne nie przewidują zwolnienia tych czynności z opodatkowania ani wyłączenia z zakresu obowiązywania ustawy o VAT, to w obydwu branych pod uwagę sytuacjach powstanie obowiązek podatkowy. Przepisy szczególne nie wprowadzają także żadnych preferencji np. w postaci obniżonych stawek dla dostawy budynków (przy założeniu, że nie jest to obiekt budownictwa mieszkaniowego). W praktyce nie powinno mieć znaczenia, jaką formę przeniesienia własności budynku zastosują wspólnicy, ponieważ skutki podatkowe w VAT będą takie same, tzn. każda z tych transakcji będzie rodziła obowiązek podatkowy i konieczność rozliczenia VAT. Należy jedynie zauważyć, że w przypadku sprzedaży transakcja ta powinna zostać udokumentowana fakturą, zaś w przypadku przekazania towaru na cele osobiste podatnika - fakturą wewnętrzną.
(AP)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 2 pkt 6, art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).