Renta z federalnego zakładu ubezpieczeń dla pracowników umysłowych w Niemczech wypłacana polskiemu podatnikowi jest świadczeniem z obowiązkowego systemu ubezpieczeń RFN. W związku z tym może być ona opodatkowana wyłącznie w Niemczech.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ MINISTER
Na konto podatnika przekazywana jest renta z federalnego zakładu ubezpieczeń dla pracowników umysłowych w Niemczech. Czy podlega ona podatkowi dochodowemu od osób fizycznych w Polsce?
ODPOWIEDŹ MINISTRA
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Zgodnie z art. 18 ust. 1 umowy z 13 maja 2003 r. zawartej między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz.U. z 2005 r. nr 12, poz. 90), emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie z drugiego umawiającego się państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym państwie.
Natomiast zgodnie z art. 18 ust. 2 polsko-niemieckiej umowy, bez względu na postanowienia ustępu 1 cytowanego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym umawiającym się państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego umawiającego się państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim państwie.
Jak wynika z informacji otrzymanych z niemieckiego ministerstwa finansów, przed reformą niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczenia społecznego (określanego również jako ubezpieczenie emerytalno-rentowe), tj. przed 1 października 2005 r., w ramach obowiązkowego systemu ubezpieczenia społecznego świadczenia wypłacali następujący ubezpieczyciele: 1) krajowe zakłady ubezpieczeń (Landesversicherungsanstalten), kasa morska dla marynarzy oraz urząd do spraw ubezpieczeń kolei federalnych - w ramach ubezpieczenia emerytalno-rentowego dla pracowników fizycznych, 2) federalny zakład ubezpieczenia pracowników umysłowych (Bundesversicherungsanstalt für Angestellte), na jego zlecenie kasa morska; ubezpieczyciel rentowo-emerytalny członków załóg statków - w ramach ubezpieczenia emerytalno-rentowego dla pracowników umysłowych, 3) federalna kasa ubezpieczeń górników - w ramach ubezpieczenia emerytalno-rentowego dla pracowników kopalń.
Po 1 października 2005 r. wszystkie wymienione podmioty zostały objęte wspólną nazwą niemiecka federalna instytucja ubezpieczeń rentowych (Deutsche Rentenversicherung).
Świadczeniami, których dotyczą postanowienia art. 18 ust. 2 polsko-niemieckiej umowy, są świadczenia przyznane przez wskazane podmioty. Wszelkie inne świadczenia emerytalno-rentowe przekazywane osobom mającym miejsce zamieszkania w Polsce mogą podlegać opodatkowaniu tylko w Polsce.
W omawianym przypadku otrzymywana przez podatnika renta przyznana została przez federalny zakład ubezpieczenia pracowników umysłowych (Bundesversicherungsanstalt für Angestellte) i zgodnie z art. 18 ust. 2 polsko-niemieckiej umowy podlega opodatkowaniu tylko w Niemczech.
Postanowienie ministra finansów z 24 września 2007 r., nr DD4/033-00686-IK/07/1176