Usługa została wykonana we Francji na rzecz osoby fizycznej niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej. Czy polski podatnik VAT za usługi wykonane w krajach Unii Europejskiej wystawia standardową fakturę VAT?

Nie
Usługodawca podlega pod francuski system podatkowy i jest obowiązany dopełnić formalności rejestracyjnych, opodatkować usługi i wystawić faktury według tamtejszego prawa.
Barbara Rusinowska
ekspert podatkowy, Kancelaria Nowakowski i Wspólnicy, oddział w Toruniu (zrzeszona w Consortio Lex)
Ustawa o VAT w odniesieniu do transakcji międzynarodowych opiera się na zasadzie terytorializmu, według której działania podatników podlegają opodatkowaniu w kraju, który ustawodawca wskazuje jako miejsce świadczenia. W ten sposób tworzone są swoiste reguły kolizyjne, które pozwalają określić, któremu państwu przysługuje roszczenie podatkowe w związku z określona aktywnością podatnika. Drugą z zasad wspólnego systemu podatku od wartości dodanej jest powszechność opodatkowania na wspólnym rynku, co oznacza, że nie powinny pojawiać się czynności wymykające się spod opodatkowania tą daniną.
Obowiązująca ustawa nie zna pojęcia eksportu usług, czyli usług świadczonych przez polskich podatników poza granicami kraju, co nie oznacza, że usługi te nie są opodatkowane. Miejsce świadczenia usług należy ustalać w oparciu o przepisy art. 27 i 28 ustawy VAT, które określają kraj powstania obowiązku podatkowego w przypadku, gdy usługodawca i usługobiorca mają siedziby w różnych państwach. Miejsce opodatkowania będzie determinowało obowiązki usługodawcy w zakresie podatku, także co do wystawiania faktur. Ogólna zasada VAT stanowi, że miejscem świadczenia usług jest miejsce siedziby (miejsce zamieszkania) usługodawcy, względnie miejsce prowadzenia działalności. Ustawa przewiduje jednak cały szereg wyjątków od powyższej reguły.
Jeżeli miejscem świadczenia usług jest terytorium Polski, to zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy VAT podatnicy mają obowiązek wystawiać faktury VAT zgodnie z regulacjami krajowymi. Usługodawca nie ma obowiązku wystawiania faktury, jeżeli nabywcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Podatnik musi jednak wystawić fakturę na żądanie tego podmiotu.
Jeżeli ustalimy, że usługa podlega opodatkowaniu za granicą, to obowiązki usługodawcy zależą od tego, czy jej beneficjentem jest podatnik podatku od wartości dodanej. Jeśli tak, to polski usługodawca wystawia fakturę zgodnie z art. 106 ust. 2 ustawy VAT wskazując w niej, że czynność podlega opodatkowaniu w kraju nabywcy usługi (tu we Francji). W analizowanym przypadku usługobiorca jest jednak osobą fizyczną niebędącą podatnikiem. W takim wypadku usługodawca podlega pod francuski system podatkowy i jest obowiązany dopełnić formalności rejestracyjnych, opodatkować usługi i wystawić faktury według tamtejszego prawa.
(MGM)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 27, art. 28, art. 106 ust. 1-2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).